Tanzimat Edebiyatı Test Soruları

TANZİMAT DÖNEMİ EDEBİYATININ GENEL ÖZELLİKLERİ

1.     I. Şinasi’nin batı edebiyatından yaptığı çeviriler

II: İlk resmi gazete Takvim-i Vekayi’nin yayımlanması (1830)

III. İlk yarı resmi gazete Ceride-i Havadis’in yayımlanması (1841)

IV. Yusuf Kamil Paşa’nın Fransız yazarı Fenelon’dan yaptığı ilk roman çevirisi (1856)

V. Şinasi’nin Agah Efendi ile birlikte 1860’ta Tercüman-ı Ahval’i çıkarması

Yukarıdaki numaralı cümlelerin hangisindeki açıklama Tanzimat edebiyatının hazırlık dönemiyle ilgili değildir.

A)    I

B)    II

C)    III

D)    IV

E)     V

2.     Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki açıklama Tanzıimat edebiyatının 1. dönemiyle ilgili değildir?

A)    Divan edebiyatının nazım biçimleri kullanılmıştır.

B)    Bu dönem sanatçıları “Sanat toplum içindir.” Felsefesini benimsemişlerdir.

C)    Batı tekniğinin başarıyla uygulandığı roman ve hikayeler yazılmıştır.

D)    Halkın anlayabileceği bir dille yazma amacı sınırlı bir biçimde gerçekleştirilmiştir.

E)     Halk, adalet, eşitlik… gibi kavramlar edebiyatımıza girmiştir.

3.     Aşağıdaki cümlelerin hangisi Tanzimat edebiyatının I. Dönemiyle ilgili doğru bir açıklama değildir?

A)    Makale, roman, eleştiri, öykü, eleştiri, tiyatro, gazete gibi türlerin ilk örnekleri bu dönemde verilmiştir.

B)    Konu bütünlüğüne önem verilmeyerek divan edebiyatındaki “parça güzelliği” anlayışı sürdürülmüştür.

C)    Ortaya konan yapıtlar dah çok öykünerek oluşturulduğu için özellikle biçim bakımından zayıftır.

D)    Şiirde içerik yönünden yeni, biçimsel yönden eski ürünler söz konusudur.

E)     Aruz ölçüsü kullanılmış, ancak hece ölçüsüyle yazılmış örneklere az da olsa yer verilmiştir.

4.     I. Namık Kemal, Ahmet Mithat, Şemsettin Sami romantizmden; Şinasi, Ahmet Vefik Paşa klasisizmden etkilenmişlerdir.

II. Genellikle Fransız edebiyatı örnek alınmıştır.

III. Divan edebiyatının yıkılması amaçlandığı halde bu edebiyattan tamamen kopulamamıştır.

IV. Divan düz yazısının süslü, sanatlı anlatımı aynen devam etmiş; düz yazıda düşünsel öz ikinci plana itilmiştir.

V. Bu dönemde ilk kez noktalama işaretleri kullanılmaya başlanmıştır.

Yukarıdaki numaralı cümlelerin hangisindeki açıklama Tanzimat edebiyatının 1. dönemiyle ilgili değildir?

A)    I

B)    II

C)    III

D)    IV

E)     V

5.     I. Sanatçılar II. Abdülhamit döneminin siyasi ağırlığı sonucu I. Dönem Tanzimat sanatçılarının aksine “sanat için sanat” görüşünü benimsemişlerdir.

II. Dil, Tanzimat’ın ilk dönemine göre daha da ağırlaşmıştır.

III. Edebiyatımızı Batılılaştırma hedefinden yavaş yavaş uzaklaştırılmaya başlanmıştır.

IV. Tiyatro eserleri oynanmak için değil okunmak için yazılmıştır.

V. Gazetecilikte I. Dönem sanatçılarının izlediği anlayış bırakılmış, dönemin şartları nedeniyle toplumsal olaylara ilgi gösterilmemiştir.

Yukarıdaki numaralı cümlelerin hangisinde Tanzimat’ın II. Dönemiyle ilgili yapılan açıklama yanlıştır.

A)    I

B)    II

C)    III

D)    IV

E)     V

6.     Edebiyatımızda Batı'dan alınmış birçok yenilik bu döneme rastlar. Roman, hikâye, tiyatro, makale gibi birçok türün ilk örnekleri bu dönemde veril­miştir.

Bu parçada sözü edilen edebiyat dönemi aşağıdakilerden hangisidir?

A)         Servet-i Fünun

B)          Tanzimat edebiyatı

C)          Fecr-i Ati edebiyatı

D)         Milli edebiyat

E)           Cumhuriyet edebiyatı

7.     Aşağıda verilen bilgilerden hangisi Tanzimat sanatçıları ile ilgili değildir?

A)         Herkesin anlayabileceği sade bir dil kullan­mak

B)          Söyleyişten ziyade içeriğe önem vermek

C)          Edebiyat yoluyla halkı yüceltmek, bilinçlen­dirmek

D)         Batılı anlayışa uygun eserler ortaya koymak

E)           Dilde sadeleşme anlayışına tam destek ver­mek

8.     Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı var­dır?

A)         Tanzimat sanatçıları biçim güzelliğini değil, içeriği ön plana çıkarmışlardır.

B)          Tanzimat sanatçıları halkı eğitmek düşünce­siyle yazdıkları için dilde sadeleşmeyi amaç­lamışlar; ancak bunda başarılı olamamışlardır.

C)          Türk edebiyatında noktalama işaretleri ilk defa Tanzimat döneminde kullanılmaya başlanmış­tır.

D)         Ağırlaşan siyasi şartlar yüzünden Tanzimat II. döneminde "sanat için sanat" anlayışı benim­senmiştir.

E)           Tanzimat şiirinde, Divan edebiyatı nazım bi­çimleri tamamen terk edilmiş, Fransız edebi­yatı nazım biçimleri örnek alınmıştır.

9.     Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat şiirinin bir özelliği olamaz?

A)         Biçim yönünden Divan şiiri geleneğine bağlı kalınması

B)          Şairlerin romantik akımın etkisinde kalmaları

C)          Halk kültürü ve hece vezni savunulmasına rağmen aruz vezninin kullanılması

D)         Konuya ve düşünceye değil, estetiğe ve biçim güzelliğine önem verilmesi

E)           Dilde sadeleşme fikri savunulmasına rağmen bunda başarılı olunamaması

10.                 Edebiyatımızdaki "ilklerle ilgili olarak aşağı­daki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat - ilk yerli roman

B) Letaif-i Rivayat - ilk yerli hikâye

C) Küçük Şeyler - ilk Batılı hikâye kitabı

D) Tercüman-ı Ahval - ilk Türkçe resmi gazete

E) Tercüman-ı Ahval 'Mukaddimesi' - ilk makale örneği

11.                 Tanzimat aydınları halkı bilgilendirmek, bilinçlen­dirmek, halka okuma sevgisini, alışkanlığını kazandırmak için halkla iletişim kurmanın önemli bir aracı saydıkları gazeteyi çok önemsemişlerdir. 1860'ta ….... ile .......... 'nin birlikte çıkarmaya başladığı ....... gazetesi ile başlayan Tanzimat edebiyatı, 1896 Servet-i Fünun hareketine kadar devam eder.

Yukarıda boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi gerekir?

A) Şinasi - Agâh Efendi - Tercüman-ı Ahval

B) Namık Kemal - Şinasi - Takvim-i Vekayi

C) Namık Kemal - Şinasi - Tasvir-i Efkâr

D) Churchill - Şinasi - Ceride-i Havadis

E) Churchill - Şinasi - Takvim-i Vekayi

12.                 Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat sanatçıları­nın ortak özelliklerinden biri değildir?

A) Batı hayranı, yenilikçi, iyi yetişmiş olmaları

B) idealleri ile uygulamaları arasında tutarsızlık olması

C) ideal ve fikirden çok sanat peşinden gitmeleri

D) Birçok türde ilk olmanın tecrübesizliğini yaşa­maları

E) Divan edebiyatı geleneğini yıkmaya çalışma­ları

13.                 "Şinasi" ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Noktalama işaretlerini ilk kez kullanmıştır.

B) Yazı dilini sadeleştirmek, yalınlaştırmak ama­cındadır.

C) Parça güzelliği yerine bütün güzelliğini sa­vunmuştur.

D) Yeni Türk şiirinin öncüsü ve nesrinin başlatıcısıdır.

E) "Sanat için sanat" ilkesiyle hareket etmiştir.

14.                 Aşağıdakilerden hangisi, Tanzimat dönemi ti­yatrosunun özelliklerinden biri değildir?

A) Yanlış Batılılaşma, günlük ve tarihî olayların iş­lenmesi

B) Halkı eğitmede ve bilinçlendirmede bir araç olarak görülmesi

C) Batılı anlamda ilk tiyatro örneklerinin veril­meye başlanması

D) Komedilerde klasisizmin, dramlarda ise ro­mantizmin etkilerinin görülmesi

E) Seçkinlere yönelik bir tür olarak benimsendi­ğinden dilinin ağır olması

15.                  Divan edebiyatı ile Tanzimat edebiyatının ortak özelliğini belirten yargı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sanatçıları yabancı okullarda öğrenim gör­müş, bireysel duygularını ön plana çıkarmış­lardır.

B) ölüm, ruh gibi metafizik öğeler, aşk teması, vatan, özgürlük ve tabiat konuları işlenmiştir.

C) Yabancı sözcükler ve dil kurallarıyla yüklü ağır bir dil kullanılmıştır.

D) Konu ve düşünceden çok, konunun işleniş bi­çimine önem vermişlerdir.

E) Nesir de nazım kadar gelişmiş, düşünceleri halka yaymak amacıyla kolay ve kısa cümle­ler tercih edilmiştir.

16.                 Aşağıda verilen bilgilerden hangisi, Ahmet Mithat Efendi'ye ait değildir?

A) Tanzimat döneminin en üretken, en halkçı ya­zan olarak toplumsal faydayı ön plana çıkar­ması

B) Okutmak, öğretmek ilkesiyle sanatı ikinci plana atarak sade, yalın bir anlatımla hemen her türde eser vermesi

C) Edebiyatı, gelişmeleri anlatmak için bir araç görerek sık sık olay dışına çıkması ve ansiklo­pedik bilgilerle konuyu dağıtması

D) "Şiir ve inşa" makalesinde halk şiirinin gerçek şiirimiz olması gerektiğini savunması

E) Romantizmin etkisinde kalan sanatçının, ilk yerli hikaye örneklerinin yazarı olması

17.                 Aşağıdakilerden hangisi, Tanzimat'ın I. döne­mine ait değildir?

A) "Toplum için sanat" anlayışıyla sanatsal este­tikten çok, toplumsal yarara önem vermişler­dir.

B) Fransız edebiyatını örnek atmışlar ve bu ede­biyatı etkisi altına alan romantizm akımını be­nimsemişlerdir.

C) Dilde sadeleşme fikrini. Halk edebiyatını ve hece veznini savunmuşlardır.

D) Şiirde eski nazım biçimlerini kullanarak yeni konulan ve fikirleri işlemişlerdir.

E) Eski nazım biçimlerinin etkisini kırma yolu de­nenmiş, özellikle Abdülhak Hamit Tarhan bu çalışmaları başlatan kişidir.

18.                 Aşağıdakilerden hangisi, Tanzimat I. dönem ile II. döneminin ortak özelliklerinden biri değildir?

A) Batılı sanat anlayışı

B) Şiirde konu birliği

C) Dil ve üslup anlayışı

D) Aruz ölçüsü

E) Kulak için kafiye anlayışı

19.                 Aşağı da kilerden hangisi II. dönem Tanzimat edebiyatı için söylenemez?

A) "Sanat için sanat" anlayışını benimsemişler­dir.

B) Dil ve üslup birinci döneme göre daha ağırdır.

C) Batılı türlerin başarılı örneklerini vermişlerdir.

D) Dilde sadeleşme çabaları hız kazanmıştır.

E) Romanda realizmin, şiirde romantizmin etkisi görülür.

20.                 Aşağıdakilerden hangisi, Tanzimat sanatçıla­rının şiirde gerçekleştirdikleri yeniliklerden biri değildir?

A) Parça bütünlüğü yerine konu bütünlüğünü sağlama

B) Söyleyişe değil, konu ve düşünceye önem verme

C) Yeni nazım biçimlerini kullanma

D) Kulak için kafiye anlayışını benimseme

E) Diğer türlere göre daha sade bir dil kullanma

21.                 Tanzimat edebiyatıyla birlikte edebiyatımızda bu­lunmayan birçok türün ilk örneklerini Namık Kemal, Ahmet Mithat, Şemsettin Sami, Sami pa­şazade Sezai gibi sanatçılar vermiştir.

Bu parçada sözü edilen yazarların yazdığı ilk eserler, aşağıdakilerin hangisinde doğru veril­miştir?

A) İntibah - Letaif-i Rivayat - Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat - Küçük Şeyler

B) Takvim-i Vekayi - Küçük Şeyler - Mai ve Siyah - Kıssadan Hisse

C) Cezmi - Hasan Mellah - Küçük Şeyler - Ser­güzeşt

D) Vatan Yahut Siltstre - Kıssadan Hisse - Yeni­çeriler - Zafername

E) Makber - Karabibik - Küçük Şeyler - Şair Ev­lenmesi

22.                 Tanzimat'ın I. döneminde halka ulaşmanın en temel araçları sayılan; ancak ikinci dönemin siyasal ve toplumsal ortamından dolayı etkin­liğini büyük ölçüde yitiren iki tür, aşağıdakile­rin hangisinde doğru verilmiştir?

A) Roman-hikâye

B) Makale - tiyatro

C) Gazete - tiyatro

D) Dergi-gazete

E) Tiyatro – dergi

23.                 Aşağıda verilen özelliklerden hangisi Tanzimat roman ve hikâyesinde görülmez?

A) Konular gerçeğe yakın olup ya günlük ya­şamdan ya da tarihten alınmıştır.

B) Yazarlar, okuyucuyu aydınlatmak için olayların akışını sık sık keser ve uzun uzadıya bilgiler, öğütler verirler.

C) Realist ve natüralist akımların gereği olarak gözlem ve gerçekçilik ağır basar.

D) Eserler genelde duygusal ve acıklı konular üzerine kurulmuştur.

E) Birinci dönem sanatçıları toplumu bilinçlen­dirmek amacındayken ikinci dönem sanatçı­larının böyle bir kaygısı yoktur.

24.                 Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatı ile Tanzimat edebiyatının ortak özelliklerinden biri değildir?

A) Nazım biçimleri ve türleri

B) Nazım birimi ve aruz ölçüsü

C) Dil ve üslup anlayıştan

D) Sanatlı ve ağır bir dil

E) Yabancı edebiyatların etkisinde kalma

25.                 Divan edebiyatı ile Tanzimat edebiyatının karşılaştırılmasına yönelik aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Divan şairleri kalıplaşmış konuları klasik nazım biçimleriyle işlerken Tanzimat sanatçıları yeni konulan eski nazım biçimleriyle dile getirmiş­lerdir.

B) Divan nesrinde sanatlı anlatım amaçlanırken, Tanzimat nesrinde birtakım fikirleri halka yayma, halkı bilinçlendirme söz konusudur.

C) Divan edebiyatında son derece ağır, ağdalı, sanatlı bir dil kullanılırken Tanzimat edebiya­tında son derece sade, anlaşılır ve günlük ko­nuşma dili kullanılmıştır.

D) Divan şiirinde parça güzelliğine önem verilir­ken Tanzimat şiirinde konu birliğine, bütün gü­zelliğine önem verilmiştir.

E) Divan şairleri, seçkin kişiler için eser verirken Tanzimat sanatçıları halk için yazmayı amaçlamışlardır.

26.                 Aşağıdakilerden hangisi, Tanzimat edebiyatı ile Divan edebiyatında ortaktır?

A) Nazım birimi ve aruz ölçüsü

B) Bütün (konu) güzelliği, birliği

C) "Göz için uyak" anlayışı

D) Nazmın nesirden üstün tutulması

E) Yanlış Batılılaşma konusunun işlenmesi

27.                 Aşağıdaki eserlerden hangisi karşısında veri­len yazara ait değildir?

A) Demdeme - Muallim Naci

B) Sergüzeşt - Samipaşazade Sezai

C) Karabibik - Nabizade Nazım

D) Araba Sevdası - A. Hamit Tarhan

E) Letaif-i Rivayat - A. Mithat Efendi

28.                 Nabizade Nazım'ın "Karabibik" adlı eseri için aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) Edebiyatımızdaki ilk köy romanıdır.

B) Realist - natüralist özellikler taşır.

C) Bu roman uzun hikâye özelliği gösterir.

D) Psikolojik tahlillerin ağır bastığı tek romandır.

E) Anadolu köylüsünü bütün yönleriyle tasvir eder.

29.                 Türk edebiyatının en üretken sanatçılarından olup roman, hikâye, anı, eleştiri, çeviri, coğrafya, iktisat gibi birçok türde iki yüze yakın eserin sahibidir. Eserlerinde sade, anlaşılır bir dil kullanmaya özen göstererek halkı eğitmek, bilgilendirmek ve halka okuma zevki aşılamak için yazmıştır. Toplumsal kaygılarla yazdığı için eserleri sanatsal nitelikler­den yoksundur. "Ansiklopedik yazar" olarak za­manın en çok okunan yazarıdır.

Yukarıda özellikleri verilen yazarımız aşağıda­kilerden hangisidir?

A) Halit Ziya Uşaklıgil

B) Ahmet Mithat Efendi

C) Ahmet Vefık Paşa

D) R. Mahmut Ekrem

E) A. Hamit Tarhan

30.                 Tanzimat döneminde dil, sözlük ve ansiklopedi alanında yaptığı çalışmalarla tanınan zamanı­nın en büyük dil bilgini sayılmaktadır. Türk dilinin sadeleşmesi, gelişmesi ve dil kurallarının derle­nip yerleşmesi için büyük çaba harcamıştır. Ede­biyatımızda ilk yerli roman olarak kabul edilen ... adlı eserinde görücü usulü evlilik ve bunun sa­kıncalarını ele almıştır.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki­lerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?

A) Şemsettin Sami - Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat

B) Namık Kemal - Celalettin Harzemşah

C) A. Mithat Efendi - Henüz On Yedi Yaşında

D) R. Mahmut Ekrem - Araba Sevdası

E) Samipaşazade Sezai – Sergüzeşt

31.                 Aşağıdakilerden hangisi, II. dönem Tanzimatçıların edebi anlayışı içinde yer almaz?

A) Sade dil anlayışını tamamen terk etmek

B) Roman ve öykü tekniğini iyice geliştirmek

C) Şiirin konusunu iyice genişletmek

D) Sanat, sanat içindir anlayışını benimsemek

E) Aruz ölçüsünü tamamen bırakmak

32.                 Türk edebiyatındaki ilk realist romandır. Sanatçı bu romanında yanlış Batılılaşmayı mizah anlayı­şıyla gözler önüne serer. Roman; Batılılaşmayı yanlış anlayan, kendi kültürüne yabancılaşmış bir genç olan Bihruz Bey'in, annesine kalan mirasın hiç bitmeyeceğini sanarak kendini gösterişe ve eğlenceye kaptırmasını anlatır.

Bu parçada hakkında bilgi verilen roman ve yazan aşağıda kilerin hangisinde doğru veril­miştir?

A) Nabizade Nazım - Karabibik

B) R. Mahmut Ekrem - Araba Sevdası

C) Namık Kemal - Cezmi

D) A. Mithat Efendi - Letaif-i Rivayat

E) Şemsettin Sami - Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat

33.                  I. Çoğunlukla tarihi konuları ele aldığı tiyatroları nazım-nesir karışıktır. Oynanmak için değil, okunmak için tiyatro yazdığı için sahne tekni­ğine önem vermez. Tiyatroları hem sahne tek­niği hem de dil açısından oynanmaya elverişli değildir.

II. Tiyatro bir eğlencedir, fakat eğlencelerin en faydalısıdır." görüşüyle tiyatroyu halkın eğiti­minde bir araç olarak gören sanatçı, tiyatro eserlerinde sade bir dil kullanmış ve konularını tarihten ya da günlük yaşamdan almıştır.

Yukarıda tiyatro anlayışları verilen Tanzimat sanatçıları aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A) Ahmet Vefik Paşa - Şinasi

B) R. Mahmut Ekrem - A. Hamit Tarhan

C) A. Hamit Tarhan - Şinasi

D) A. Hamit Tarhan - Namık Kemal

E) A. Vefik Paşa-Namık Kemal

34.                 Namık Kemal ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) "Vatan, millet, hürriyet, hak, adalet" gibi yeni kavramları işleyen sanatçı, "vatan şairi" ola­rak da bilinir.

B) Divan edebiyatını kıyasıya eleştirmesine rağ­men yeni konulan eski (Divan edebiyatı) nazım biçimleriyle ortaya koymuştur.

C) Halk dilini kullanmayı amaçlamış, özellikle tiyatrolarında günlük konuşma dilini kullanmış­tır.

D) İlk edebi roman kabul edilen "İntibah" ile ilk tarihi roman "Cezmi"yi kaleme almıştır.

E) Tiyatronun bir eğlence aracı olduğunu belir­terek oyunlarını halkı eğlendirmek amacıyla yazdığını söylemiştir.

35.                 I. Ağırlaşan siyasi şartlar yüzünden "sanat için sanat" anlayışı hâkimdir.

II. Toplumsal konulardan çok sevgi, ayrılık, düş kırıklığı gibi bireysel konular ele alınmıştır.

III. Biçim bakımından Divan edebiyatının etkisi azalsa da dil ağır ve sanatlıdır.

IV. Daha önce oynanmak için yazılan tiyatro eserleri, bu dönemde okunmak için yazılmış­tır.

Yukarıda özellikleri verilen edebi dönem, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fecr-iAti

B) Servet-i Fünun

C) Tanzimat I. Dönem

D) Tanzimat II. Dönem

E) Milli Edebiyat

36.                 (I) Tanzimat'la başlayan Batı etkisindeki Türk ede­biyatının kurucularından, öncü sanatçılarından bi­ridir. (II) Yenilikçi bir düşünceye sahip olsa da Divan şiiri geleneğinden bir türlü kopamamış, aruz ölçüsünü kullanmıştır. (III) "Terkib-i Bent" ve "Terci-i Bentlerindeki birçok beyit, atasözü ve özdeyiş gibi dilden dile dolaşıp günümüze kadar gelmiştir. (IV) Hürriyet gazetesinde çıkan "Şiir ve İnşa" makalesinde Divan edebiyatını eleştirir, Halk şiirini ve kültürünü savunur. (V) Türk, Arap ve Iran şairlerinden seçtiği şiirlerden oluşan "Tahrib-i Ha­rabat" bir şiir antolojisi özelliği taşır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi­sinde "Ziya Paşa" ile ilgili yanlış bir bilgi veril­miştir?

A)l.       B) II.      C) III.     D) IV.     E)V.

37.                 Aşağıda verilen bilgilerden hangisi, Tanzimat birinci dönemine ait değildir?

A) Eserlerini halkı eğitmek düşüncesiyle yazdık­tan için dilde sadeleşmeyi amaçlamışlar; fakat bunda başarılı olamamışlardır.

B) Fransız edebiyatını örnek almışlar, özellikle Fransa'da ortaya çıkan romantizm akımının etkisinde kalmışlardır.

C) "Sanat toplum içindir" anlayışını benimseye­rek eserlerini bu amaçla kaleme almışlardır.

D) Kendinden önceki dönemin aksine şiirde biçim güzelliğini değil, içeriği on plana almış­lardır.

E) Yenilikçi olsalar da Divan şiiri nazım biçimleri, eski şiir geleneğindeki konular, mazmunlar aynen kullanılmaya devam edilmiştir.

38.                 Aşağıda verilen bilgilerden hangisi Şinasi'ye alt değildir?

A) İlk şiir çevirileri, ilk yerli tiyatro eseri, ilk ma­kale, ilk özel Türk gazetesi ona aittir.

B) Romantizmin etkisiyle yazdığı lirik şiirlerinden en güzeli "Hürriyet Kasidesi"dir.

C) Halka karşı bir sorumluluk duygusu taşıdığın­dan halkın anlayacağı sade bir dil kullanmak amacındadır.

D) Divan edebiyatı nazım biçimlerine bağlı kalsa da yeni konulan yeni bir anlayışla yazar.

E) Tanzimat edebiyatının kurucularından olup gazetecilik alanındaki çalışmalarıyla tanınmış­tır.

39.                 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yan­lışı vardır?

A) Ziya Paşa Hürriyet gazetesinde çıkan "Şiir ve İnşa" makalesinde Divan edebiyatı geleneğini eleştirir, Halk edebiyatı kültürünü savunur.

B) "Şair-i Âzam" olarak da anılan A.Hamit Tar-han'ın tiyatro eserleri sahne tekniği açısından zayıf olduğu gibi dil açısından da oynanmaya elverişli değildir.

C) Eski edebiyat geleneğine bağlı olan Muallim Naci, eski-yeni edebiyat tartışmasında yenili­ğin öncüsü olmuştur.

D) Edebiyatımızda ilk hikâye kitabı olarak kabul . edilen "Letaif-i Rivayat" A. Mithat Efendi'ye aittir.

E) Tanzimat edebiyatının hikâye ve roman yazan olan Sami Paşazade Sezai, edebiyatımızda küçük hikâye türünün ilk örneği olan "Küçük Şeyler"in yazarıdır.

40.                 1882 den sonra ölümüne kadar dokuz yıl boyun­ca kendini tamamıyla bilim ve edebiyata veren sanatçı, asıl başarısını edebiyat dalında göster­miştir. Edebiyat alanında Moliere'den yaptığı çe­virilerle ün kazanmıştır. Bunların bir kısmı uyarla­ma, bir kısmı da çeviridir. Özellikle Moliere'in ko­medilerini uyarlamada büyük başarı sağlamıştır. "Lehçe-i Osmani" adlı, Anadolu Türkçesine ait, ilk sözlüğü hazırlamıştır. Türk tiyatro ve sahne haya­tının gelişmesinde çok büyük hizmetleri vardır. Avrupa taklitçiliğine şiddetle karşı çıkmış, her alanda kendi öz benliğimize dönmemizi istemiş­tir. Tanzimat Döneminde "milliyetçilik - Türkçülük" akımının en büyük temsilcisi olmuştur.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Muallim Naci        B) Şinasi C) Namık Kemal       D) Ziya Paşa E) Ahmet Vefik Paşa

41.                 Bendeniz de "Son Pişmanlık" adıyla bir roman yazmış ve Millî Eğitim tarafından adı "İntibah" olarak değiştirildikten sonra yayımlamaya muvaf­fak olabilmiştim. Roman; dilin niteliğinin o yola olan yeteneğini tecrübe yolunda düzenlenmiş ise de düşünce ve tasvirde bir zorluğa düşmemek için konuyu gayet sade tuttuğum hâlde, yine gön­lümün istediği dereceye götüremedim.

Bu sözleri söylen kişi aşağıdakilerden hangi­sidir?

A) Nabizade Nazım

B) Namık Kemal

C) Abdülhak Hamit Tarhan

D) Muallim Naci

E) Recaizade Mahmut Ekrem

42.                 I.  Eski edebiyata bir tepki olarak doğar; bu nedenle geçmişe değil, geleceğe yöneliktir.

II. Batı'dan yapılan çevirilerin etkisiyle sanatçılar sosyal konulara ilişkin kavramları öğrenirler, vatan ve millet sevgisi bu dönemde canlılık kazanır.

III. Gazete, tiyatro, dil ve tarih alanlarında yapı­lan çalışmalar, tamamen sade bir dilin kullanılmasını sağlar.

IV. Alafrangalığın yarattığı züppelik, mirasyedilik evlenme, aşk ve aile ilişkileri gibi konular hi­kâye, roman ve tiyatronun konuları arasında yer alır.

V. Ahmet Vefik Paşa ve Şemsettin Sami, bu dö­nemde Türkçülük düşüncesini dile getirmiş­lerdir.

Tanzimat Dönemi Türk edebiyatıyla ilgili yuka­rıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A)l.       B) II.       C) III.       D) IV.       E) V.

43.                 Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatı­na ait bir roman değildir?

A) Felatun Bey ile Rakım Efendi

B) Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat

C) Karabibik

D) Mai ve Siyah

E) Araba Sevdası

44.                 Türk edebiyatının ilk yerli romanı ve bu eserin yazarı aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Telemak - Yusuf Kâmil Paşa

B) Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat - Şemsettin Sami

C) Araba Sevdası - Recaizade Mahmut Ekrem

D) Şair Evlenmesi - Şinasi

E) Letaif-i Rivayat - Ahmet Mithat Efendi

45.                 Türk edebiyatının ilk tiyatro eseri olan "Şair Evlenmesi" aşağıdaki sanatçılardan hangisi­ne aittir?

A) Namık Kemal

B) Abdülhak Hamit Tarhan

C) Nabizade Nazım

D) Ziya Paşa

E) Şinasi

46.                 Tanzimat edebiyatıyla ilgili aşağıdaki yargılar­dan hangisi yanlıştır?

A) Bu dönem sanatçıları dilin sade olması gerek­tiğini savunmuşlardır.

B) Şiirde hem eski hem de yeni nazım biçimleri kullanılmıştır.

C) Göstermeye bağlı edebî metinlerin tamamı manzumdur.

D) Sanatçılar, devletin çeşitli kademelerinde gö­rev almıştır.

E) Edebî eserlerde, o güne kadar kullanılmayan temalara yer verilmiştir.

47.                 .......................... toplumu eğitmek için roman bir araç olarak kullanır. "Felatun Bey ile Rakım Efendi" adlı romanında, iyi ile kötünün hayatı ve bu iki hayattan çıkan ders ortaya konur. Yazar böyle bir sonuca ulaşırken olay örgüsünün akışını keserek öğretici bilgiler vermekten geri kalmaz.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Ahmet Mithat Efendi

B) Ahmet Vefik Paşa

C) Sami Paşazade Sezai

D) Muallim Naci

E) Şemsettin Sami

48.                 Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Döneminde çıkarılan gazetelerden biri değildir?

A) Tercüman-ı Ahval

B) Hürriyet

C) Ceride-i Havadis

D) Genç Kalemler

E) Tasvir-i Efkâr

49.                 Tanzimat Dönemi edebiyatında aşağıdaki edebi akımlardan hangileri etkili olmamıştır?

A) Sembolizm - parnasizm

B) Klasisizm - romantizm

C) Romantizm - realizm

D) Natüralizm - realizm

E) Klasisizm - natüralizm

50.                 Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Dönemi ro­man ve hikâyesinin bir özelliği değildir?

A) Duygusal ve acıklı konular işlenmiştir.

B) Kişiler genelde tek yönlü olarak yansıtılmıştır (ya iyi ya da kötü).

C) Sanatçılar, kişiliklerini eserlerinde genelde gizlememişlerdir.

D) Karagöz, orta oyunu, meddah gibi türlerin et­kisi görülmüştür.

E) Mesnevi nazım biçiminin özellikleri örnek alınarak yazılmıştır.

51.                 Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Dönemi  öğretici metinlerinin bir özelliği değildir?

A) Makale, eleştiri, hatıra, gezi yazısı, mektup gi bi türler etrafında gelişmiştir.

B) Bilgi verme ve halkı eğitme amacı güdülmüştür.

C) Arapça, Farsça sözcük ve tamlamalar kullanılmamıştır.

D) Vatan, hürriyet, özgürlük, eşitlik, gibi toplumsal temalar işlenmiştir.

E) Öğretici metinlerden bazıları gazetelerde yayımlanmıştır.

52.                 Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Dönemi sanatçılarından biri değildir?

A) Recaizade Mahmut Ekrem

B) Sami Paşazade Sezai

C) Abdülhak Hamit Tarhan

D) Tevfik Fikret

E) Ahmet Mithat Efendi

53.                 Divan şiiri nazım şekilleriyle yazmış olduğu şiirle­rinde toplumdaki olumsuzlukları (rüşvet, yolsuz­luk, adaletsizlik) ve felsefi konuları işlemiştir. "Şiir ve İnşa" makalesinde halk dilini ve halk şiirini sa­vunduğu hâlde bu görüşlerini "Harabat" adlı anto­lojisinin ön sözünde reddetmiştir, bu nedenle Na­mık Kemal'in eleştirilerine maruz kalmıştır.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakiler­den hangisidir?

A) Ziya Paşa

B) Âli Paşa

C) Şinasi

D) Şemsettin Sami

E) Nabizade Nazım

54.                 Süeda — Lakin babacığım ben kocaya varmak istemiyorum.

Hasan — Evlenmek istemiyorsun da... Yok yok artık vaktidir kızım... Görüyorsun ki ihtiyarladım, dünya hâlidir kızım. Eğer bana bir hâl olursa sen ne yapacaksın? Bundan önce seni "Akrep" istedi, daha sonra çoban "Gaytan" istedi, bunların hiçbi­rini kabul etmedin. Şimdi de komşumuz çiftlik sa­hibinin oğlu istiyor. Bu adam genç, çalışkan, ge­leceğini temine muktedir bir çocuktur. Ya bunun , için de mi yüzünü ekşitiyorsun? Galiba kocanın beyzade, zengin adamlardan biri olmasını istiyor­sun. Ben bilirim ya... Sana bu düşünceleri veren hep okumaktır.

Bu metinle ilgili olarak aşağıdakilerden hangi­si söylenemez?

A) Olay çevresinde oluşan edebî metindir.

B) Süeda, evlilik tekliflerini geri çevirmiştir.

C) Babası, Süeda'nın evlenmek istememesini okumuş olmasına bağlamaktadır.

D) Süeda'nın okumuş olması, onu anne ve ba­basına karşı dik başlı yapmıştır.

E) Temel çatışma; Süeda ile babasının, evlilik konusunda farklı düşüncelere sahip olmasından doğmuştur.

55.                 Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Dönemi ti­yatrosu için söylenemez?

A) Tiyatronun gelişmesinde devlet adamlarının da önemli katkıları olmuştur, bunların başında Ahmet Vefik Paşa gelir.

B) Gedikpaşa Tiyatrosu'nda verilen ilk Türkçe temsiller, genelde Ermeni sanatçılar tarafın­dan tercüme edilen eserlerden oluşmaktadır.

C) Ahmet Vefik Paşa, Moliere'den yaptığı adap­telerle (uyarlama) Türk seyircisinin zevkine uygun eserler oluşturmuştur.

D) Namık Kemal, Avrupa'da bulunduğu yıllarda tiyatroya ilgi duymuş ve düşüncelerini yayma konusunda tiyatronun önemli bir araç olduğu­nu anlamıştır.

E) Tanzimat Dönemi tiyatro eserlerinin hepsi, II. Abdülhamit tarafından yaptırılan tiyatro bina­sında oynanma imkânı bulmuştur.

56.                 I. "Çok Bilen Çok Yanılır", hece ölçüsüyle yazılmış manzum bir eserdir.

II. Namık Kemal; şiir, roman, tiyatro, eleştiri gibi edebiyatın birçok türünde eser vermiştir.

III. Tanzimat Dönemi tiyatro eserleri "sanat için sanat" anlayışına bağlı olarak yazılmıştır.

IV. Ahmet Mithat Efendi, Şinasi'yle başlayan hal­ka yönelme ve halkı eğitme düşüncesinin ha­yata geçirilmesinde önemli bir katkı sağlamış­tır.

V. Tanzimat Dönemi oyunları; fert aile ve toplum hayatını düzeltme amacı taşımıştır.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangi­lerinde bilgi yanlışı vardır?

A) I. ve II. B) III. ve IV. C) I. ve III.

D) II. ve V. E) IV. ve V.

57.                 Aşağıdakilerden hangisi Abdülhak Hamit Tarhan'ın tiyatrolarından biri değildir?

A) Finten       B) İçli Kız      C) Macera-yı Aşk D) Açıkbaş     E) Sabr ü Sebat

58.                 "Hürriyet" düşüncesi, Tanzimat Dönemi tiyatrolarında iki türlü ele alınmıştır. Birincisi bireysel hürriyet, diğeri de devlet işlerinde ve devletler ara ilişkilerde söz konusu olan toplumsal hürriyet. Söz gelimi Şinasi,".........................." adlı tiyatro eserinde, eş seçme konusunda bireysel hürriyetin önemini belirtir. Eş seçiminin engellenmesini ve bu konuda baskı uygulanmasını eleştirir.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Tecüme-i Manzume

B) Şair Evlenmesi

C) Müntahabât-ı Eş'ar

D) Vatan yahut Silistre

E) Gülnihal

59.                 (I) Tanzimat romanlarında tesadüflere çok yer ve­rilmiştir, (II) yazarların kişiliği eserlerde gizlenme­yerek okuyucuya seslenilmiş, (III) bireyi eğitme ve toplumu düzeltme amacı güdülmüş, (IV) kah­ramanlar tek yönlü olarak ele alınmış ve (V) tas­virlere yer verilmemiştir.

Yukarıdaki numaralı bölümlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

A) I.       B) II.       C) III.       D) IV.       E) V.

60.                 Biz vapura Beykoz'da binmiştik, ikisi genç biri ihtiyar üç kadını Şirketi Hayriye'nin (şehir hatları vapuru) yan kamarasında görmüştük. Biz de gi­dip karşılarına oturduk. Genç kadınlar çok çağ­daş giyinmiş oldukları için çağdaşlık tarzıyla, ken­dilerini tanımadığımız hâlde bile bir baş işaretiyle selamlaşmak gerektiyse de yanlarındaki ihtiyar kadın, geniş bir siyah yünlü kumaştan fistan giyip başına da bir siyah baş örtüsü bağlamış olduğun­dan yabancı olmadıkları anlaşılmıştı ve bu ne­denle selam vermemiştik. Bizim oraya oturmamız bayanları rahatsız etti, ürküttü. İhtiyar kadın Er­meni ağzıyla — Efendi, burası bayanlara ait mer­ci değil mi? Diye söylemesin mi?

Ahmet Mithat Efendi, Müşahedât

Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden han­gisi söylenemez?

A) Vapurda, kadın ve erkek bölümlerinin ayrı olması, dönemin sosyal bir özelliğidir.

B) Yazar, kahramanlardan biridir ve aynı zaman­da romanın anlatıcısıdır.

C) Konuşma cümlesine yer verilmiştir.

D) Göstermeye bağlı edebî metindir.

E) Olay örgüsü; kişi ve mekân unsurları etrafın­da gelişmiştir.

61.                 Şemsettin Sami'yle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Sergüzeşt adlı romanında kölelik ve cariyelik sistemini eleştirir.

B) "Kamus-ı Türkî" adlı sözlükte Türkçe sözcükleri, alfabetik düzen içinde vermiştir.

C) Çeviri ve tiyatro alanlarında da çalışmaları olmuştur.

D) Edebiyatımızda ilk yerli roman olarak kabul edilen "Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat'ı yazmıştır.

E) Kamûs-ül-Alâm adlı bir ansiklopedi hazırlamıştır.

62.                 Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatının özelliklerinden biri değildir?

A) "Hürriyet, vatan, medeniyet, adalet, hak, hukuk" gibi yeni kavramlar edebî eserlerde tema olarak işlenmiştir.

B) Edebî eserlerde dil sadeleştirilmiş ve eski edebiyat biçimleri kullanılmamıştır.

C) Roman, öykü, makale, eleştiri, tiyatro gibi Batılı türler edebiyatımıza girmiştir.

D) Şiirde, eski biçim ve kalıplar içinde yeni kavram ve düşünceler işlenmiştir.

E) Bu dönem sanatçıları, Batı'ya ve yeniliğe açık bir yol izlemişlerdir.

63.                 Olaylara kendi duygu ve düşüncelerini kat­mamak, gerçek romancının görevidir ve roman hep o şekilde yürütülmüştür. Bulacağınız hüküm ve düşünceler hep olay örgüsündeki kişilerin ken­di mallarıdır, benimle hiçbir ilgisi yoktur. Olay ör­güsündeki kişileri kendi fikirlerince, dillerince söy­letmek gerekir. Düşünceme göre halkımızın dili incelenmelidir. Dilimizin eksikleri ancak bu yolla giderilir.

Nabizade Nazım

Bu sözleri söyleyen sanatçı, yapıtlarında aşa­ğıdakilerden hangisine yer vermez?

A) Olayların akışına müdahale etmez.

B) Dile önem verir.

C) Realist tutum sergiler.

D) Kahramanlarını, yöre özelliklerine göre ko­nuşturur.

E) Romantizmin duygusallığından yararlanır.

64.                 Aşağıdaki açıklamalardan hangisi yay ayraç içinde belirtilen kişiyle ilgili değildir?

A) Felâtun Bey ile Rakım Efendi adlı romanda, Avrupa uygarlığı çevresine girmeye başlayan ülkemizde bu yeni uygarlığı hazmedemeyerek türeyen züppe tipini anlatır. (Abdülhak Ha­mit Tarhan)

B) Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat romanında, gör­meden evlenmenin kötü sonuçlarını romantik bir üslupla kaleme almıştır. (Şemsettin Sami)

C) İntibah romanını, romantizm akımının etkisiy­le "iyi - kötü" çatışması üzerine kurgulamıştır. (Namık Kemal)

D) Zehra adlı romanda, kıskançlık psikolojisini realist akımına bağlı olarak işlemiştir. (Nabi­zade Nazım)

E) "Kıssadan Hisse" ve "Letaif-i Rivâyât" hikâye kitaplarıdır. (Ahmet Mithat Efendi)

65.                 Aşağıdaki eserlerden hangisinin türü roman değildir?

A) İntibah

B) Araba Sevdası

C) Şair Evlenmesi

D) Felâtun Bey ile Rakım Efendi

E) Zehra

66.                 Tarih ile roman arasındaki ilişki öteden beri tartış­ma konusudur. Romandaki bilgileri tarih sanma yanlışına düşenler, onu tarihî verilerle karşılaştır­maktan kendilerini alamazlar. Bunda şüphesiz ki gelenekte yaşayan tarih - destan - efsane ilişkisi­nin rolü bulunmaktadır. Roman, malzemesinin ta­mamını tarihten alsa da yine tarihteki olay ve ki­şileri bambaşka bir ışıkta gösterir ve aynı malze­meyi işleyen farklı sanatçılar; olaya farklı sahne­ler, hatta kişilikler koyabilirler.

Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarıla­maz?

A) Roman türünde, tarihten yararlanılabildiği

B) Romanın öznel nitelik taşıdığı

C) Romancıların, aynı tarihî olayları farklı bi­çimlerde işleyebildikleri

D) Romanın fen bilimleriyle ilişkisinin olduğu

E) Tarih - destan - efsane ilişkisinin, romanla ilgi­li bazı yanlış kanılara neden olduğu

67.                 I.  Çeşitli nedenlerle Fransa'da bulunmuşlardır.

II. Gazeteciliğe önem vermişler ve bu alanda çalışma yapmışlardır.

III. Roman türünün ilk örneklerini vermişlerdir.

IV. Özgürlük, esirlik, vatan gibi konuları eserle­rinde işlemişlerdir.

V. Eserlerini romantizm akımının etkisinde kalarak yazmışlardır.

Yukarıdaki bilgilerden hangileri Şinasi ile Namık Kemal'in ortak özelliği değildir?

A) III. ve V.        B) II. ve III.        C) I. ve IV. D) I. ve V.        E) II. ve IV.

68.                 Hece ile yazılmış birkaç şarkısı istisna edilecek olursa bu sanatçımız biçim bakımından tamamen divan şiirine bağlıdır. Hayallerinde ve duyuş tar­zında da eskiden ayrılmış sayılamaz. Onun şiirle­rinde divan şiirinin hayal unsurlarına, klişelerine oldukça çok rastlanır. Kullandığı temalar arasın­da "aşk" ve "felsefi düşünceler" önemli yer tutar. Onun bütün batıcılığı, yazılarının düşünce içeri­ğinden kaynaklanır.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakiler­den hangisidir?

A) Recaizade Mahmut Ekrem

B) Abdülhak Hamit Tarhan

C) Namık Kemal

D) Ziya Paşa

E) Şinasi

69.                 Aşağıdaki eser - sanatçı eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A) Şiir ve İnşa - Ziya Paşa

B) Demdeme - Muallim Naci

C) Durub-ı Emsal-i Osmaniye - Şinasi

D) Makber - Abdülhak Hamit Tarhan

E) Talim-i Edebiyat – Şinasi

70.                 Tanzimat şiiriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Toplumu eğitmenin, tüm sanatçılar için ilk amaç olduğu

B) Parça değil, bütün güzelliğine önem verildiği

C) Hem hece hem de aruz ölçüsünün kullanıldı­ğı

D) Bazı şairlerin ölüm, doğa gibi temaları işlediği

E) II. dönemde yeni nazım şekillerinin de kullanıldığı

71.                 Hece ölçüsünü çok az kullanmıştır. Ününü sağla yan, sosyal konulu şiirleridir. Özellikle "Vaveyla" ve "Hilâl-i Osmanî" gibi yeni şekillerle yazılmış şiirle' rinde dil ve üslup bakımından büyük bir değişiklik göze çarpar. Bir hitabet edası, samimi ve pervasız bir erkek sesi; bu üslubun en belirgin özelliğidir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakiler den hangisidir?

A) Ziya Paşa B) R. Mahmut Ekrem

C) Namık Kemal       D) A. Hamit Tarhan E) Muallim Naci

72.                 Muallim Naci ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Eski - yeni tartışmasında yeninin yanında olar Recaizade'nin "Zemzeme'sine "Demdeme ile karşılık vermiştir.

B) Muallim Naci, tiyatro türündeki eserleriyle ün kazanmıştır.

C) Yeniye tamamen kapalı olduğu söylenemez.

D) Yazı kurallarını inceleyen ve üslup terimlerini açıklayan "Islahat-ı Edebiyye" önemli biı eseridir.

E) Türk edebiyatının kökten değişmesine karşı çıkmıştır.

73.                 ......................için ağlamak, kadınlara özgü bir durumdur. Sevdiği bir benzetme ile söylemek ge­rekirse o, aslanlar gibi kükrer.   ......................fırtınalıdır; "Makberi, bir feryattır. Çiçek, kelebek hassasiyetinde olan ..........................ise için için durmadan ağlar. Devri, çocuklarının ölümü ve kişiliği, onu bir hüzün edebiyatı yapmağa mah­kum etmiş gibidir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A) Namık Kemal - R. Mahmut Ekrem - Şinasi

B) A. Hamit Tarhan - Ziya Paşa - Muallim Naci

C) R. Mahmut Ekrem - Namık Kemal - Şinasi

D) Namık Kemal - A. Hamit Tarhan - R. Mahmul Ekrem

E) A. Hamit Tarhan - R. Mahmut Ekrem - Namık Kemal

74.                 Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

A) Realizmde duygu ve hayaller önem kazanır.

B) Klasisizmde, kurallara ve biçim güzelliğine önem verilir.

C) Tanzimat Döneminde hece ölçüsü de kullanıl­mıştır.

D) Tanzimat Döneminde Fransız edebiyatı örnek alınmıştır.

E) Öykü, roman, makale gibi Batılı türlerin ilk ör­nekleri Tanzimat'ta verilmiştir.

75.                 Fransa'ya gönderilmesinde büyük yardımı olan Mustafa Reşit Paşa'ya "eski tarzda" bir de kaside kaleme alan -—, oradan dönüşünde yeni bir an­layışla karşımıza çıkar. —'de/da, çevirdiği şiirin aslı ile Türkçesini karşılıklı olarak okuyucuya sunması bir yenilikti.

Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere, veri­len bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi ge­tirilmelidir?

|A) Abdülhak Hamit Tarhan - Sahra

B) Ziya Paşa - Eş'ar-ı Ziya

C) Namık Kemal - Cezmi

D) Recaizade Mahmut Ekrem - Zemzeme

E) Şinasi - Tercüme-i Manzume

76.                 Avrupa'da kaldığı yıllarda kaleme aldığı fikrî ve siyasi yazıları ile dönemin düşünce hareketlerine önemli katkılar sağlayan sanatçı, özellikle de Tanzimat edebiyatında yenileşen Türk şiirine damgasını vurmuştur. Şiire, Şinasi yolunda akılcı bir tavırla yaklaşan sanatçı; şiirini, yaşanılan hayatın unsurlarıyla besleme yoluna gitmiştir. Özel­likle Abdülhak Hamit'te daha da derinleşecek olan felsefi şiirin ilk örneklerini, "Terciibent" ile bu dönem şiirine kazandırmıştır.

Bu paragrafta sözü edilen Tanzimat Dönemi sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Recaizade Mahmut Ekrem

B) Muallim Naci

C) Ziya Paşa

D) Şinasi

E) Namık Kemal

77.                 Şinasi ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgiler­den hangisi yanlıştır?

A) Makale türünün ilk örneğini vermiştir.

B) Roman türünün edebiyatımızda yerleşmesini sağlamıştır.

C) "Müntahabat-ı Eş'ar" adlı şiir kitabı vardır.

D) La Fontaine tarzında ilk fabl örneklerini yazmıştır.

E) Batı edebiyatından şiir tercümeleri yapmıştır.

78.                 Külbe-i İştiyak

Şevâhıktan sukut etmekte menbâlar menâr-âsâ,

Bütün dağlar ağaçlıktır, ağaçlar hep çenâr-âsâ,

İnip bir şey semâdan ruhum okşar zülf-i yâr-âsâ

Revân etsem aceb mi ben de şi'rim cûybâr-âsâ

Çemendir, babrdır, kûh- sardır, subh-ı rebîîdir,

Bu yerlerde doğan bir şâir olmak pek tabîîdir.

(Tepelerden pınarlar, ışıklı yol gibi inmektedir; bü­tün dağlar ağaçlıktır, ağaçlar hep çınarlar gibi; gökyüzünden bir şey inerek sevgilinin saçı gibi ruhumu okşar; ben de şiirimi ırmaklar gibi akıtsam yadırganır mı? Çimendir, denizdir, dağdır, ilkbahar sabahıdır, bu yerlerde doğanların bir şa­ir olması pek doğaldır.)

Abdülhak Hamit Tarhan

Bu dizelerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Doğa karşısında derin bir hayranlık duyul­muştur.

B) Tabiat, şiirle özdeşleştirilmiştir.

C) Görme duyusundan yararlanılmıştır.

D) Ahenk unsurlarından yararlanılmıştır.

E) Gazel nazım biçimiyle yazılmıştır.

79.                 ......................onun divan şiirinden yaptığı bir derlemedir ve eserin ön sözü, Türk edebiyatının manzum tarihçesidir. Ziya Paşa'nın sadece bu derlemesi değil, ön sözü de ondaki tezatlı düşü­nüşü gösterir. Namık Kemal'in büyük tepkisini çe­ken bu eser, "eski - yeni" edebiyat tartışmaların­da önemli bir aşamadır.

Bu paragrafta boş bırakılan yere aşağıdakiler­den hangisi getirilmelidir?

A) Şiir ve İnşa B) Harabat

C) Talim-i Edebiyat     D) Zafername E) Defter-iAmâl

80.                 Yeni Türk edebiyatında yeni şiirin öncülüğünü yaptığı noktasında birleşilmiş olan ………………asıl önemi şiirlerinde değil, kuramındadır. …………….büyük ölçüde siyasi ve sosyal ihtiyaçların anlatılması için kullandıkları edebiyatı o, bu işlevinden ayırmıştır. Şiir mutlak ahlaka mantığa uymak zorunda değildir Güzellik amacı dışında; fikirler, ahlak telkin veya öğretme amacı şiirde aranmaz. Şiirde fikirler bulunmalı ama açıkça savunulmamalıdır.

Bu parçadaki boşluklara sırasıyla getirilebilecek olanlar aşağıdakilerin hangisinde veril mistir?

A) Recaizade Mahmut Ekrem'in - Abdülhak Hamit Tarhan ve Şinasi'nin

B) Namık Kemal'in - Ziya Paşa ve Muallim Naci'nin

C) Abdülhak Hamit Tarhan'ın - Recaizade Mahmut Ekrem ve Namık Kemal'in

D) Recaizade Mahmut Ekrem'in - Şinasi ve Namık Kemal'in

E) Ziya Paşa - Abdülhak Hamit Tarhan ve Şinasi'nin

81.                 Namık Kemal, aşağıdaki edebî türlerin hangisinde eser vermemiştir?

A) Hikâye B) Roman C) Tiyatro

D) Şiir E) Eleştiri

82.                 Divan şiiriyle Tanzimat şiirinin karşılaştırılma sına ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Divan şiirinde sanatçılar biçim güzelliğine, Tanzimat şiirinde ise anlama önem vermişlerdir.

B) Divan şiirinde anlam, parçada (beyitlerde) tamamlanmış; Tanzimat'ta ise şiirin tamamında konu birliği sağlanmıştır.

C) Divan şiirinde gazel, kaside, mesnevi, terkib bent gibi nazım biçimleri, Tanzimat'ta ise Batı'ya ait nazım biçimleri kullanılmıştır.

D) Divan şiirinde sanatçılar kişisel zevkleri, Tanzimat'ta ise toplumsal konuları işlemişlerdir.

E) Divan şiirinde Arapça ve Farsça sözcüklerden oluşan ağır bir dil kullanılmış, Tanzimat'ta ise dilin sade olması gerektiği savunulmuştur.

83.                  

I.                                        Civânmerdân-ı milletle hazer gavgâdan ey bî-dâd

Erir şemşîr-i zulmün âteş-i hûn-ı hamiyetten

Namık Kemal

(Ey zalim! Milletin yiğitleriyle kavgadan sakın; senin zulüm kılıcın, yurdu korumak için dökülen kanın ate­şi karşısında erir.)

II.                                   Nâm u nişane kalmadı fasl-ı bahardan

Düşdi çemende berg-i dıraht i'tibârdan

Baki

(İlkbahar mevsiminden bir işaret, iz kalmadı; çimende ağaçların yaprakları da değerini kaybetti.)

Bu beyitlerle ilgili aşağıdaki yargılardan han­gisi yanlıştır?

A) I. beyitte uyak kullanılmamıştır.

B) II. beyitte doğa teması işlenmiştir.

C) İki beyitte de yabancı sözcükler kullanılmıştır.

D) I. beyitte coşkulu, yiğitçe bir söyleyiş vardır.

E) II. beyitte biçim eski içerik yenidir.

84.                 Ah yaktık şu mübarek vatanın her yerini

Saçtık eflâke kadar dudunu âteşlerini

Kapadı gözde olanlar çıkacak gözlerini

Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini

Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Namık Kemal

eflâk: Gökler,    mâder: Anne.     dûd: Duman.

Yukarıdaki dizelerde ilgili olarak aşağıdakiler­den hangisi söylenemez?

A) Düşman işgalindeki vatanı kurtaracak birinin bulunmadığı temasının işlendiği

B) Sade bir dilin kullanıldığı

C) Dönemin sosyal ve siyasi yapısını yansıtan sözcüklere yer verildiği

D) Kaside nazım biçimiyle yazıldığı

E) Uyak ve redife yer verildiği

85.                 ..................., Bombay'da mutludur. Hindistan'ın zen­gin tabiatı onu büyülemiştir. Edirne'de evlendiği Fatma Hanım ve çocuklarıyla birlikte olmaktan da mutludur. Ancak Hindistan'daki bu mutluluk Fatma Hanım'ın ar­tan rahatsızlığıyla gölgelenir ve eşini İstanbul'a götür­mek ister. Yola çıkarlar ve gemide Fatma Hanım ağır­laşır. Öteden beri ölüm sonrasıyla ilgili sorularla kafası dolu olan sanatçı, sevdiği kadını kaybetme korkusuy­la çıldırmış gibidir. Ağabeyi Nasuhi Bey'in mutasarrıf olarak bulunduğu Beyrut'ta Fatma Hanım ölür ve ora­da gömülür. Sanatçı bu acı ile kapandığı odada, kırk gün içinde...................adlı şiiri yazar.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki­lerden hangisi getirilmelidir?

A) Şinasi - Müntahabat-ı Eş'ar

B) Abdülhak Hamit Tarhan - Makber

C) Recaizade Mahmut Ekrem - Nağme-i Seher

D) Muallim Naci - Füruzan

E) Ziya Paşa – Harabat

86.                 Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

A) Tanzimat Dönemi sanatçıları, şiirinde sadece bireysel temaları işlemişlerdir.

B) Tanzimat'la birlikte şiir, biçim bakımından da değişmeye başlamıştır.

C) Tanzimat Döneminde klasisizmin ve roman­tizmin etkisi görülmüştür.

D) Tanzimat Döneminde yapılan çeviriler, Türk şiirinin biçimsel özelliklerini etkilemiştir.

E) Tanzimat sanatçıları şiiri, dünya görüşlerini aktarmak için bir araç olarak görmüşlerdir.

87.                 Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Dönemi şi­irinin bir özelliği değildir?

A) Bireysel konulara yer verilmemiştir.

B) Hece ölçüsü kullanılmışsa da aruz önemini korumuştur.

C) Divan şiirinden farklı olarak konu bütünlüğüne önem verilmiştir.

D) "Kulak için kafiye" anlayışı ortaya çıkmıştır.

E) Divan şiiri nazım şekilleri kullanılmıştır.

88.                 Aşağıdakilerin hangisinde mektup türüyle il­gili bir bilgi yanlışı yapılmıştır?

A) Genelde haber vermek, sormak, duyguları bildirmek için birine çoğunlukla posta yoluyla gönderilen metindir.

B) Mektuplar, yazılış amaçlarına göre türlere ay­rılır.

C) Kişisel hayatı konu alan metin türlerindendir.

D) Mektuplar sadece özel konularda yazılır.

E) Herhangi bir kişiye gönderilmeyip basın yo­luyla açıklanan mektuplar da vardır.

89.                 Aşağıdakilerin hangisinde Tanzimat Dönemi eleştirisiyle ilgili yanlış bir açıklama yapılmış­tır?

A) "Eski - yeni" kavgası, eleştiri eserlerinde önem­li bir yer tutmuştur.

B) Ziya Paşa, "Şiir ve İnşa" adlı eserinde divan edebiyatını eleştirmiş ancak daha sonra "Harabat’ta düşüncelerini değiştirmiştir.

C) "Tahrib-i Harabat"; Namık Kemal'in, Ziya Paşa'yı eleştirdiği eseridir.

D) Muallim Naci, Recaizade'nin "Zemzeme"sine "Demdeme" eleştirisiyle yanıt vermiştir.

E) Abdülhak Hamit Tarhan, Tanzimat Dönemin­de eleştiri türünün en önemli temsilcisidir.

90.                 Aşağıdakilerin hangisinde Tanzimat Dönemi gazeteciliğiyle ilgili yanlış bir açıklama yapıl­mıştır?

A) Tercüman-ı Ahval, Şinasi ve Agâh Efendi ta­rafından çıkarılan ilk özel Türk gazetesidir.

B) Gazetelerde genelde devletin resmî işleriyle ilgili haberler yayımlanmıştır.

C) Olayların dışında düşünce ve edebiyat yazıla­rına da yer verilmiştir.

D) Ali Suavi'nin, İstanbul'da çıkardığı "Muhbir", daha sonra Avrupa'da çıkarılmaya devam edilmiştir.

E) Şinasi, Tercüman-ı Ahval'den ayrıldıktan son­ra 1862'de Tasvir- Efkâr'ı çıkarmıştır.

91.                 (I) Tanzimat Dönemi sanatçıları, aynı zamanda devlet adamı olma özelliği taşımışlardır. (II) Bu dönem sanatçıları, sanatta faydacılığı ön plana çıkarmışlardır. (III) Gazete; bu dönemde, öğretici metinlerin yayımlanmasında önemli bir araç ol­muştur. (IV) Sade Türkçenin kullanılması, halkın eserleri kolayca anlamasını sağlamıştır. (V) Ka­nun, adalet, eşitlik, hürriyet gibi yeni kavramlar, öğretici metinlerde de konu olarak işlenmiştir.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangi­sinde bilgi yanlışı vardır?

A)l.       B) II.       C) III.       D) IV.      E) V.

92.                 Edebiyat, güzel sözler söylemek ise şiir, en güzel sözler demektir. Şiir, edebiyatın en seçkin parça­sı olduğu için her şiir, edebiyatın sınırları içinde­dir ancak edebiyatın sınırları içinde yer alan her söz şiir değildir. Şiir, hem nazım hem nesir olarak ortaya çıkabilir. Bir söze, nazım şeklinde yazıldı­ğı için "şiir" denemeyeceği gibi düz yazı biçimin­de olduğu için "Şiir değildir." de denemez. Biz ge­nellikle güzel sözlere "edebiyat" diyoruz, bunun yanında daha güzel olanlarına "şiir" diyoruz.

Muallim Naci

Bu paragrafla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Makale türünde yazıldığı

B) Anlam birliğine sahip kümelerin bir araya ge­lerek metni oluşturduğu

C) "Şiirin ne olduğu"yla ilgili düşüncelerin ortaya konduğu

D) Şiirle ilgili, yerleşik kanıların dışında bilgilerin verildiği

E) Bir sözün şiir olabilmesi için ölçülü olması gerektiği

93.                 Tanzimat Dönemi sanatçısı, her şeyden önce kendi kişisel özgürlüğünü duyar; bir "birey", bir "kişilik" olduğunun bilincine varır. Bu dönemde edebiyatın toplumun hizmetine girmesi, çevresin­deki her şeyle doğrudan ilgilenmesi ilkesi ile Türk edebiyatı uzun zamandır ilk kez hayatla yüz yüze gelip olayları ve insanları oldukları gibi görüp göstermeye çalışır.

Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarıla­maz?

A) Tanzimat Dönemi sanatçılarının, şahıs olarak varlıklarını ortaya koydukları

B) Tanzimat Dönemi'nde edebiyatın, halka hiz­meti amaç edindiği

C) Tanzimat Dönemi sanatçılarının, gerçek yaşa­mı konu edindiği

D) Tanzimat Dönemi sanatçılarının, yeni edebî türlerin ilk örneklerini verdikleri

E) Tanzimat Dönemi sanatçılarının, duygu ve dü­şüncelerini özgür olarak dile getirdikleri

94.                 Türk edebiyatındaki ilk gazete aşağıdakiler­den hangisidir?

A) Ceride-i Havadis

B) Tercüman-ı Ahval

C) Tasvir-i Efkâr

D) İbret

E) Takvim-i Vakayi

95.                 Aşağıdaki gazetelerden hangisini, karşısında verilen sanatçı çıkarmamıştır?

A) Tercümarı-ı Ahval - Şinasi ve Agâh Efendi

B) Tasvir-i Efkâr - Şinasi

C) Hürriyet - Namık Kemal ve Ziya Paşa

D) Tercüman-ı Hakikat – Ahmet Mithat Efendi

E) Ceride-i Havadis – Nabizade Nazım

96.                 Tanzimat, Batı medeniyetine resmen ve bir dev­let politikası olarak yöneldiğimiz ve belki daha da önemlisi bunların yabancı elçiler huzurunda bir, çeşit taahhüt gibi ilan edildiği bir tarihtir. Benzer yenileşme girişimleri arasındaki önemi bundan dolayıdır. Bu tarihten sonra yenileşme hareketle­ri, Osmanlı'nın çehresini de değiştirmeye başlar. I

Yukarıdaki paragrafa göre Tanzimat'ı diğer ye­nileşme hareketlerinden önemli kılan özellik! aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yeni türlerin edebiyatımıza girmesini sağla­ması

B) Devlet politikası olarak benimsenmesi ve ya­bancı uluslara karşı bir sorumluluk olarak üst­lenilmesi

C) Batılı anlamda atılan adımlarla Osmanlı Devleti'nin her alanda çehresinin değişmeye baş­laması

D) Diğer yenileşme hareketlerinden farklı olarak Tanzimat'la, Batılı ulusların örnek alınması

E) Tanzimat'ın; halktan, yani tabandan gelen bir yenileşme hareketi olması

97.                 Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatı için söylenemez?

A) 1860'ta Şinasi ve Agâh Efendi'nin çıkardığı "Tercüman-ı Ahval" gazetesiyle başladığı

B) Edebiyatta, "zevkin" değil; '1ayda"nın ön pla­na çıktığı

C) Halkın anlayacağı sade bir dilin kullanılması­nın gerektiğinin vurgulandığı

D) Batı edebiyatından alınan türlerin ilk örnekle­rinin verildiği

E) Sanatçıların, eserlerinde, divan edebiyatının etkisinden kurtulduğu

98.                 Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Fermanı'y-la getirilmek istenen yeniliklerden değildir?

A) Can güvenliği

B) Kadın - erkek eşitliği

C) Kişilerin gücüne göre düzenlenecek vergi sis­temi

D) Askerlerin nasıl alınacağı ve askerlik süresi

E) Irz, namus ve malın korunması

99.                  I. İngiltere, Fransa, Rusya gibi uluslar

II. Dinî sistemin koruyucuları olan ulema sınıfı

III. Hristiyan halk içerisinde özel imtiyaza sahip olan Rumlar

IV. "Reaya" olarak anılan diğer dinlere bağlı ulus­ların geneli

V. Batılılaşmaya taraftar olmayan bazı devlet adamları

Yukarıda verilenlerden hangileri Tanzimat Fermanı'na tepki göstermemişlerdir?

A) I. ve II. B) II. ve III. C) III. ve IV.

D) IV. ve V. E) I. ve IV.

100.          (I) Tanzimat Fermanı'na göre padişah, bütün din­lere mensup halka "mal edinme" özgürlüğü tanı­yor, (II) bir suç karşısında, cezalandırmayı mah­kemelere bırakıyordu. (III) Vergilerin düzenlen­mesi, askere alma kurallarının konması da ka­nunlarla yapılıyordu. (IV) Padişah, o zamana ka­dar kendisine ait hakları kanunlara devrediyor ve buna kendisinin de uyacağına yemin ediyordu. (V) Bu bağlamda, Tanzimat Fermanı'nın en önemli noktası, kanun hâkimiyetini getirmesidir.

Yukarıdaki numaralı bölümlerden hangisinde bilgi yanlışı vardır?

A) I.        B) II.       C) III.       D) IV.      E) V.

101.          Sözün, anlatılmak istenenleri ifade etmeye özgü bir Tanrı vergisi olduğunda şüphe yoktur. İnsan aklının en güzel icadı olan yazı ise sözü, kalemle resmetme ilminden ibarettir. Bunun içindir ki bü­tün halkın kolayca anlayabileceği şekilde yazmak gerekir.

Ahmet Rasim

Yukarıdaki parçada yazıyla ilgili hangi özellik vurgulanmıştır?

A) Tanrı vergisi olduğu

B) Kalemle ifade edildiği

C) Halkın anlayacağı sadelikte olması gerektiği

D) Tarih boyunca birçok icat yarattığı

E) Sanat yapmak için bir araç olduğu

102.          Tanzimat'ın ilanından (1839) Şinasi'nin, 1860'ta "Tercüman-ı Ahval" gazetesinde "Şair Evlenmesi" adlı oyunu yayımlamasına kadar geçen yirmi bir yıllık süre....................dönemidir.

Yukarıda verilen bilgiye göre boş bırakılan ye­re aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) yenileşme     B) Tanzimat    C) Batılılaşma D) hazırlık      E) duraklama

103.          Aşağıdakilerin hangisinde Tanzimat'ın birinci ve ikinci dönemi karşılaştırılırken bilgi yanlışı yapılmıştır?

A) Birinci dönemdeki klasik nazım şekillerinin aksine ikinci dönemde Fransızcanın da etki­siyle yeni nazım şekilleri denenmiştir.

B) Hece ölçüsü yalnızca birinci dönem şairleri tarafından kullanılmıştır.

C) Şiirde her iki dönemde ağırlıklı olarak nazım birimi beyittir.

D) Birinci dönem örneklerinin bazılarında kasi­denin şekilsel özellikleri değiştirilmiştir.

E) Birinci dönem şairleri Divan edebiyatını yık­maya çalışmış, ikinci dönem şairleri aynı doğ­rultuda yenileşme çabalarını sürdürmüştür.

104.           Aşağıdakilerin hangisi Tanzimat roman ve hi­kâyesinin bir özelliği değildir?

A) Tarihi olaylar bu türlerin konusu olmamıştır.

B) Konular yaşanmış ya da yaşanılabilir günlük olaylardan alınmıştır.

C) Tanzimat romanında "esaret" konusu geniş ölçüde yer alır.

D) Roman kişileri tek yönlü, ya hep iyi ya da hep kötü olarak ele alınır.

E) Sanatçılar kişiliklerini eserlerine yansıtmışlar­dır.

105.          Aşağıdakilerin hangisinde Tanzimat dönemi roman ve hikâyesi için söylenemez?

A) İkinci dönem yazarları Osmanlıcayı sadeleş­tirme amacındadırlar (Abdülhak Hamit).

B) Kölelik kurumu açık biçimde tanıtılır (Sami Paşazade Sezai - Sergüzeşt).

C) Batılılaşmayı yanlış anlayan ve yorumlayan gençler eleştirilir (R. Mahmut Ekrem - Araba Sevdası).

D) Romanlarda olayların kuruluşunda rastlantıla­ra çok yer verilir (A. Mithat).

E) Kişiler genellikle ilk görüşte aşık olurlar (Ş. Sami, Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat).

106.          Aşağıdakilerin hangisinde Tanzimat dönemi eleştirisiyle ilgili yanlış bir açıklama yapılmış­tır?

A) Tanzimat döneminde eleştiri türünün en önemli isimleri Abdülhak Hamit Tarhan ve Şinasi'dir.

B) Ziya Paşa Şiir ve İnşa makalesinde Divan edebiyatını eleştirir; ancak daha sonra deği­şen düşüncelerini "Harabatta açıklar.

C) Namık Kemal, "Lisan-ı Osmaninin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazatı Şamildir" eleştiri­sinde Divan edebiyatını; Tahrib-i Harabat'ta da Ziya Paşa'yı eleştirir.

D) Muallim Naci, Recaizade Mahmut Ekrem'in Zemzeme'sine Demdeme eleştirisiyle cevap vermiştir.

E) Eleştiri yazılarının Ekrem'in Talim-i Edebiyat yazısından sonra yaygınlaştığı bu ortamda eleştirinin çıkış noktasını "eski yeni kavgası" oluşturur.

107.          Aşağıdakilerin hangisi Tanzimat dönemi ro­man ve hikâyesinin bir özelliği değildir?

A) Konuların günlük hayattan veya tarihten alın­ması

B) Duygusal ve acıklı konuların işlenmesi

C) Birinci dönemdeki örneklerde tasvirlerin ikinci dönem örneklerine göre daha kısa tutulması

D) Kadın kahramanların özgürlüğünü kazana­mamış, erkeğe bağımlı kişiler olması

E) Eserlerin roman tekniği bakımından zayıf ol­ması

108.          Aşağıdakilerin hangisi Tanzimat dönemi ro­man ve hikâyesinin tercih ettiği konulardan biri değildir?

A) Görmeden yapılmış, mutsuz, birden çok evli­likler

B) Evli kişiler arasında yasak aşklar

C) Doğu kültürünün olumsuzlukları

D) Yanlış Batılılaşma

E) Cariyelik kurumunun eleştirisi

109.          Aşağıdakilerin hangisinde Tanzimat dönemi roman ve hikayesiyle ilgili "ilkler" kapsamın­da bir bilgi yanlışı yapılmıştır?

A) İlk çeviri roman Yusuf Kâmil Paşa'nın Fene-lon'dan yaptığı Telemak'tır.

B) İlk yerli roman, Şemsettin Sami'nin Taaşşuk-u Talat ve Fitnat eseridir.

C) İlk edebi roman Namık Kemal'in İntibah roma­nıdır.

D) Letâif-i Rivayet Ahmet Mithat'ın Batılı anlam­da ilk hikâyesi; Küçük Şeyler ise Sami Paşa­zade Sezai'nin edebiyatımızdaki ilk hikâye ör­neğidir.

E) İlk köy romanı Nabizade Nazım'ın Karabi-bik'idir.

110.          Aşağıdakilerin hangisi Tanzimat romanı ve hi­kâyesi için söylenemez?

A) Edebi roman ve halk romancılığı olmak üzere gelişimini iki koldan sürdürmüştür.

B) Yapıtın hiç beklenmeyen bir yerinde akış ke­silmiş, bilgiler verilmiştir.

C) Birçok romanda romantizmin etkisi açıkça gö­rülür.

D) Tesadüflerin dikkati çektiği romanlarda rea­lizm ve natüralizm etkilidir.

E) İkinci dönem eserlerindeki betimlemeler daha gerçekçidir.

111.          Aşağıdakilerin hangisi Tanzimat dönemi tiyatrosuyla ilgili değildir?

A) Şinasi'nin ilk yerli oyun sayılan Şair Evlenmesi'ni yazması

B) Eserlerin tamamen manzum olarak yazılması

C) Ahmet Vefik Paşa'nın Molier'den çeviriler yapması; Ali Bey'in tiyatroya büyük katkısının olması

D) Birinci dönem tiyatro anlayışının eğitici bir amaç gütmesi

E) Abdülhak Hamit Tarhan'ın oyunlarını oynan­mak için değil, okunmak için yazması

112.          Aşağıdakilerin hangisi Tanzimat dönemi tiyat­rosu için söylenemez?

A) Tarihi ders veren olayları, toplum konularını ele alır.

B) Tiyatro, bir eğlence, bir eğitim aracı olarak ka­bul edilir.

C) Komedilerde klasizm akımının, dramlarda ise romantizm akımının etkisi görülür.

D) Dram türündeki eserler, tarihi ve romantik çiz­gidedir.

E) Tiyatroda en çok yoğunlaşan isim Şinasi'dir.

113.          Aşağıdakilerin hangisi Tanzimat dönemi tiyat­rosunun bir özelliği değildir?

A) Oyunların fert, aile ve toplum hayatını düzelt­me amacı taşımaması

B) Batı tiyatrosunun örnek alınması

C) Yoğun şekilde, Moliere, Corneille, Shakespe-are etkisinin görülmesi

D) Çeviri ve adapte çalışmalarının yaygınlık ka­zanması

E) Kahramanlık duygularının vatan ve millet sev­gisini geliştirme amacı taşıyan idealist bir yö­nü olması

114.          Aşağıdakilerin hangisinde Tanzimat gazeteciliğiyle ilgili yanlış bir açıklama yapılmıştır?

A) Tanzimat edebiyatında gazetecilik; hem sa­deleşme yolundaki ilerlemelerin hem de halkı etkilemenin bir aracı olmuştur.

B) Özel ilk Türk gazetesi Şinasi ile Agâh Efendi'nin çıkardıkları Tercüman-ı Ahval'dir.

C) 1862'de Namık Kemal tek başına Tasvir-i Ef-kâr'ı çıkarır.

D) Ceride-i Havadis 1840'ta Churehill tarafından çıkarılan ilk yarı resmi gazetedir.

E) İlk resmi gazete 1831'de devletin çıkardığı Takvim-i Vekayi'dir.

115.          Aşağıdakilerin hangisinde Tanzimat dönemi dil ve sözlük çalışmalarıyla ilgili yanlış bir açıklama yapılmıştır?

A) Namık Kemal ilk atasözleri derlemesi olan Durub-ı Emsal-i Osmaniye'yi hazırlamıştır.

B) Lehçe-i Osmani adlı dil çalışmasını Ahmet Vefik Paşa yapmıştır.

C) Kamus-ı Türki adlı sözlük dilimize kazandırıl­mıştır.

D) Orhun Yazıtları ve Kutadgu Bilig Türkiye Türkçesine çevrilmiştir.

E) Türkçe - Fransızca sözlük çalışmasını Şem­settin Sami yapmıştır.

116.          Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı var­dır?

A) İkinci dönem sanatçıları Recaizade Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit Tarhan, Sami Paşa­zade Sezai, Muallim Naci'dir.

B) Tanzimat döneminde manzum tiyatro örneği hiç yoktur.

C) Tanzimat şiiri soyut konuların bir yana bırakıl­ması, beyit hükümranlığının kırılmasıyla Di­van şiirinden ayrılır.

D) Düzyazıda sanatlı ve uzun cümleler yerine özlü anlatım tercih edilmiştir.

E) Birinci dönem romancıları romantizmden; ikinci dönem romancıları realizm ve naturalizmden etkilenmişlerdir.

117.          Aşağıdakilerin hangisi Sami Paşazade Sezai için söylenemez?

A) Sanat için sanat anlayışındadır.

B) Küçük Şeyler Batılı anlamda ilk öykü örnekle­ridir.

C) İlk yerli roman Taaşuk-ı Talat ve Fitnat onun­dur.

D) Sergüzeşt romanı realizmin izlerini taşır.

E) Rumuz'ul Edep adlı anı, gezi, söyleşi içerikli bir yapıtı da vardır.

118.          Aşağıdakilerin hangisinde yapılan açıklama yanlıştır?

A) Roman türünün ilk örneği Şemsettin Sami'nin Taaşşuk-u Talat ve Fitnat eseridir.

B) Edebiyatımızın realist sahnelere yer veren ilk romanı Sami Paşazade Sezai'nin Sergüzeşt adlı yapıtıdır.

C) Romanda konu günlük yaşamdan, tarihten, Uzakdoğu'nun egzotik ülkelerinden, cariyelik kurumundan alınmıştır.

D) Lehçet-ül Hakayık adlı mizahi sözlük Âli Bey'indir.

E) Ahmet Vefik Paşa, Şinasi romantizmin etkisindedir.

119.          Şemsettin Sami için aşağıdakilerin hangisi söylenemez?

A) Tanzimat edebiyatının birinci döneminin dil alanında değerli eserler veren sanatçısıdır.

B) Fransızcadan Türkçeye, Türkçeden Fransız-caya çevirdiği sözlükleri vardır.

C) Kamus-i Türki önemli eserlerindendir.

D) İlk edebi romanımız ona aittir.

E) Orhun Abideleri'ni ve Kutadgu Bilig'i Türkiye Türkçesine ilk çeviren kişidir.

120.          Ahmet Vefik Paşa için aşağıdakilerin hangisi söylenemez?

A) Türk tiyatrosunun oluşmasında emeği en çok geçenlerdendir.

B) Moliere'den yaptığı çevirilerle tanınır.

C) İkinci dönem tanzimat yazarlarındandır.

D) Eserlerinde halk diline, söyleyişine önem ver­miştir.

E) Şecere-i Türk (tarih), Lehçe-i Osmani (dil), Zor Nikah, Zoraki Tabip (oyun) eserlerinden­dir.

121.          Bu dönemin ilk büyük şahsiyeti........Batı medeniye­tinin unsurlarını gerçek bir kavrayış ve direnişle açık­lamaya çalışır. Hedefe erişmek için bilgisizliğin ve di­ni taassubun bir an önce ortadan kaldırılması gerek­tiğini düşünerek halkın fikir seviyesini yükseltmeye uğraşır. Bu hususta gazeteyi en mühim vasıta olarak görür. Durub-ı Emsali Osmaniye atasözleri derleme-siyle halkın öz kaynaklarına ulaşmasını sağlar.

Bu parçadaki boşluğa aşağıdaki sanatçı adla­rının hangisinin getirilmesi uygun düşer?

A) A. Mithat Efendi      B) Şinasi C) Ahmet Vefik Paşa    D) Âli Bey E) Şemsettin Sami

122.          İlerde yeni bir edebiyat kuracak nesillere onun esas­larını açıklayan bir program vermek lazımdı. Bu programı ilk defa Tasvir-i Efkâr'daki "Lisan-ı Osmâ-ni'nin edebiyatı hakkında bazı mülahazatı şâmildir"

adlı uzun makalesi ile........dener. Edebiyatın tarifi

ile başladığı makalesinde Divan edebiyatının ger­çeklerle ilgisizliğine, suniliğine ve boşluğuna şiddet­le hücum ederek Türk edebiyatının yeniden düzen­lenebilmesi için birtakım esaslar koymaya çalışır.

Bu parçadaki boşluğa aşağıdaki sanatçı adla­rının hangisi getirilmelidir?

A) Namık Kemal        B) R. Mahmut Ekrem C) Şinasi D) A. Hamit Tarhan

E) Ziya Paşa

123.          Tanzimat hareketi bir anlamda bir halka iniş hare­keti olduğu için edebiyatta "halkın anlayabileceği bir dil" üzerinde direnilmesini de doğal karşılamak gerekir. Konuşma diline yaklaşılarak yeni bir yazı dili yani yeni bir nesir; halka kültür yolu ile sağlan­mak istenen "sosyal faydanın en güçlü aracı idi.

Bu konuda Kemal'den sonra konuşan ..........ise daha cesur bir davranışla hedefe tek bir hamlede ulaşmak ister. 1868'de Hürriyet gazetesinde çıkan meşhur "Şiir ve İnşa" makalesinde bunu yazar.

Bu parçanın sıra noktalı boşluğuna aşağıdaki sanatçı adlarından hangisi getirilmelidir?

A) Ahmet Vefik Paşa    B) Muallim Naci

C) Ziya Paşa D) Ahmet Mithat Efendi

E) Sami Paşazade Sezai

124.          Tanzimat şiirinin ikinci nesline giren bu şairler sosyal temaları ikinci plana attıkları gibi, "harc-ı âlem fikir" seviyesinin üstüne çıkarak metafizik düşünüşe de yöneldiler........daha çok ölüm te­ması üzerinde yoğunlaşırken........ölümden baş­ka, "Allah, hayat, dünya, madde, ruh, varlığın so­nu" gibi konulara da uzandı.

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?

A) Recaizade Mahmut Ekrem - Namık Kemal

B) Muallim Naci - Ziya Paşa

C) Şinasi - A. Mithat Efendi

D) Recaizade Mahmut Ekrem - Abdülhak Hamit

E) Şinasi - Namık Kemal

125.          "Vaveyla" ve "Hilâl-i Osmani" gibi yeni şekillerle yazılmış olanlarında gerek dil gerekse üslup ba­kımından büyük bir değişiklik göze çarpar. Dil, konuşma diline yaklaşmakla kalmamış, söyleyiş de klasik üsluptan tamamıyla ayrılmış ve Şina-si'nin de üslubundaki kuruluk da giderilerek canlı ve sevimli bir hale getirilmiştir. Bir hitabet edası, samimi ve pervasız bir erkek sesi bu üslubun bel­li özellikleridir.

Bu parçada aşağıdaki sanatçıların hangisin­den söz edilmiştir?

A) Abdülhak Hamit     B) Nabizade Nazım C) Muallim Naci        D) Ziya Paşa E) Namık Kemal

126.          Valiliklerde de bulunmuş yazarın Kokona Yatıyor, Misafiri İstiksal, Geveze Berber adlı üç komedisin­den başka, Letafet adlı bir de opereti vardır. Ko­medileri orta oyunu ile ilgili yönleri olmayıp tama­mıyla Batılı komedi kuruluşundadır. Bunların sos­yal meselelere dokunan yönleri pek yoktur. Daha çok basit birer karakter komedisi mahiyetindedirler ve bu tarzın Türk tiyatrosundaki ilk örnekleridir bunlar.

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakiler-den hangisidir?

A) Âli Bey B) Şemsettin Sami

C) Namık Kemal        D) Abdülhak Hamit E) Ahmet Mithat Efendi

127.          Şinasi ile aynı nesilden olan........ 1860'tan son­ra Batılı Türk edebiyatının yaratılmasında şiirle­rinden çok düşünceleri ile hizmet etmiştir.

1868'de Londra'da Namık Kemal ile birlikte.......gazetesini çıkarmaya başladı. 1870'de Cenev­re'de iken bu gazeteyi tek başına çıkarmaya de­vam ettiği gibi meşhur Terkib-i bendini de yayım­ladı. Sonra Âli Paşa'nın şahsını ve politikasını mi­zah yoluyla ve şiddetle hicveden üç bölümlük Za-fernâme'sini yayımladı.

Bu parçanın boş bırakılan yerlerine aşağıda-kilerin hangisi sırasıyla getirilmelidir?

A) Namık Kemal - Hürriyet

B) Ahmet Mithat - Takvim-i Vekai

C) Muallim Naci - Muhbir

D) Şinasi - Tercüman-ı Ahval

E) Ziya Paşa - Hürriyet

128.          Hârâbat adlı üç ciltlik büyük antolojisini uzun bir man­zum önsüzle yayımlayan......eski edebiyatın propa­gandasını yaptığı suçlamasına yol açan bu eseriyle .......tarafından Tahrib-i Hârâbat ve Takip adlı eserle­riyle hücuma uğradı. II. Abdülhamit tahta çıktıktan sonra vezirlik rütbesi ile Suriye valiliğine tayin edile­rek İstanbul'dan uzaklaştırıldı. Oradan Konya Valiliği­ne gönderildi ve Adana Valisi iken vefat etti.

Yukarıdaki parçanın boşluklarına aşağıdakilerin hangisi sırasıyla getirilmelidir?

A) Şinasi - Abdülhak Hamit

B) Recaizade Mahmut - Âli Bey

C) Ziya Paşa - Namık Kemal

D) Âli Bey - Şemsettin Sami

E) Muallim Naci - Nabizade Nazım

129.          ....... Tanzimat şiirindeki Batılılaşma hareketinin asıl büyük ihtilalcisidir. Kurallarla pek ilgisi bulun­mayan, onlardan hiç hoşlanmayan, Batı şiirinde görüp beğendiği ve Türk şiirinde olmayan her özelliği tereddütsüz olarak ve büyük bir pervasız­lıkla gerçekleştirmeye derhal koyan odur. Bu ka­rakteri ile Türk şiirini Batılılaştırma konusunda "düşünen"den çok "yapan" adamdır.

Bu parçanın başına aşağıdaki adların hangisi getirilmelidir?

A) S. Paşazade Sezai B) Nabizade Nazım C) Şinasi D) Muallim Naci

E) A. Hamit Tarhan

130.          ......Türk edebiyatının Batılılaşmasında örneğin Şi­nasi kadar tesirli olamamıştır. Şiirleri, hece ile yazılmış birkaç şarkısı istisna, teknik bakımdan tama­mıyla Divan şiirine bağlıdır. Hayallerinde ve duyuş tarzında eskiden ayrılmış sayılamaz. Onda Divan şiirinin hayal unsurlarına, mazmunlarına çok bol rastlanır. Kullandığı temalar içinde en geniş yeri tu­tan aşk temasında bile Divan şiiri anlayışını aşabil­miş değildir. Onu Batılı Türk edebiyatının tam bir temsilcisi olarak kabul etmeye imkân yoktur. Onun Batıcılığı yazılarının fikir muhtevasından doğar.

Bu parçanın başına aşağıdakilerin hangisi ge­tirilmelidir

A) Ziya Paşa B) Muallim Naci

C) Namık Kemal D) Şemsettin Sami

E) Sami Paşazade Sezai

131.          ..........Ziya Paşa gibi dönüşler yapmamış ve Türk edebiyatının Batılılaşması lüzumunu sonuna ka­dar savunmakla kalmayarak bütün edebi türlerde başarılı örnekler de vermiştir. Tanzimat hareketi­nin getirdiği sosyal prensiplere de uygun olarak "cemiyet için sanat" formülüne bağlı bulunduğu­nu bildiğimiz şairin bu ikinci dönemdeki şiirleri bi­rinci dönemdekilerden sayıca çok daha az ise de genellikle sosyal içeriktedir. Hakim olan vezin aruzdur. Heceyi pek az kullanmıştır.

Bu parçanın başına aşağıdaki sanatçı adları­nın hangisi getirilmelidir?

A) Âli Bey B) Namık Kemal

C) Şemsettin Sami       D) A. Hamit Tarhan E) Recaizade Mahmut

132.          ........ile Tanzimat şiirinin ikinci nesli başlar. Şinasi,

Ziya Paşa, Namık Kemal ve Ahmet Mithat'ı içine alan ve Tanzimat'ın toplumsal esaslarını, değişik öl­çülerde, edebiyatta da yaşatmaya çalışan ilk nesil­den sonra ikinci nesil, bu sosyal sanat anlayışını ar­ka plana atarak daha çok -yine değişik ölçülerde-insanı ve onun şahsi macerasını ele alır. Böylece Tanzimat edebiyatında yeniden bir içerik ve ona uy­gun bir dil ve üslup değişikliği kendini gösterir.

Bu parçanın başına aşağıdakilerin hangisi ge­tirilmelidir?

A) R. Mahmut Ekrem B) Sami Paşazade Sezai C) Şinasi D) Şemsettin Sami

E) Ahmet Vefik Paşa

133.          . Tanzimat döneminde daha çok eski şiirin temsilci­si olarak ün salmasına rağmen Batılı tarzda da başarılı örnekler vermiş olan tek şahsiyettir. Onun ismi 1880'de duyulmuş ve kısa zamanda üne ulaşmıştır. Bu hızlı ve yaygın ünde eski - yeni mü­cadelesinin eski edebiyat taraftarlarının lideri ola­rak adının geniş gürültülere karışmış olmasının payı büyüktür. Eski nazmın tekniğini iyi bilen şa­irin bu teknikle yazdığı şiirlerin sayısı Batı etkisiy­le yazdıklarından çoktur. Batılı tarzdaki şiir örnek­lerine verilecek en güzel şiiri Ateşparedir.

Bu parçadaki bilgiler aşağıdaki Tanzimat ya­zarlarının hangisine aittir?

A) Namık Kemal B) Muallim Naci

C) Abdülhak Hamit      D) Şinasi E) R. Mahmut Ekrem

134.          . ...... 1870'den sonra piyes yazmayı deneyenlerden biridir. İlk denemesini Afife Anjelik ile yaptı. Atala ya­hut Amerikan Vahşileri adlı ikinci denemesinin ön­sözünde. Afife Anjelik'in "ilk Türkçe dram" olduğunu söyler. Fransız yazarı Chateaubriand'dan Türkçeye çevirdiği Atala romanını piyes haline sokarak bastır­mıştır. Yazar, "romandan piyes çıkarmanın Türkçe-deki ilk denemesi" olan bu eserinde piyes tekniğini çok daha iyi kavramaya başladığını gösterir.

Bu parçanın başına aşağıdakilerin hangisi ge­tirilmelidir?

A) R. Mahmut Ekrem    B) Şinasi

C) Namık Kemal D) Abdülhak Hamit

E) Şemsettin Sami

135.          . Şinasi ile başlayıp Namık Kemal ile devam eden ve içinde yaşanılan çevrenin meselelerini ele almaya doğru yönelen bu gidişin sonradan çok ay­kırı bir anlayışa yönelişi yüzünden Türk tiyatro edebiyatının kaybı büyük olmuştur; ancak Vuslat'ın Zavallı Çocuk'taki temayı aynen tekrarlama­sı ve karakterlerin arasında da bazı benzerlikler bulunması eserinin değerini oldukça azaltmıştır.

Bu parçadaki altı çizili eserlerle sırasıyla aşağı­daki yazarların hangisinden söz edilmektedir?

A) Abdülhak Hamit - Şinasi

B) Âli Bey - Ahmet Vefik

C) R. Mahmut Ekrem - N. Kemal

D) Şemsettin Sami - Şinasi

E) Muallim Naci - N. Kemal

136.          . Şüphesiz Tanzimat tiyatrosunun en mühim ve en verimli şahsiyetidir. Tiyatro türündeki ilk deneme­sini Macerayı Aşk ile yaptı Bunu çok kısa aralık­larla Sabr-ü Sebat, İçli Kız ve Duhter-i Hindu ta­kip etti. Macerayı Aşk, şairdeki egzotizm eğilimi­nin ilk örneğini verir. Duhter-i Hindu ile de yeni­den egzotizme döner.

Bu parçada aşağıdaki sanatçıların hangisin­den söz edilmektedir?

A) R. Mahmut Ekrem   B) Namık Kemal

C) A. Hamit Tarhan     D) Ahmet Mithat Efendi

E) Ziya Paşa

137.           Tanzimat döneminde bilimin, fennin, edebiyatın hemen her sahasında yazılar yazarak ve bu ya­zıları halk diliyle yazıp halk seviyesine ve halk zevkine göre ayarlayarak halk için çok faydalı bir edebi hareket yapmaya muvaffak olan ansiklopedist büyük yazar..........'dir. O kadar ki yazılarıyla

bir halk mektebi kurmuş ve bunu hayat boyunca yürütmeyi başarmıştır.

Bu parçanın sıra noktalı boşluğuna aşağıda­kileri hangisi getirilmelidir?

A) Ahmet Mithat Efendi   B) Şinasi C) Namık Kemal D) Ziya Paşa

E) Muallim Naci

138.           ........Tanzimat döneminin eski - yeni mücadelesi­ni önce kendi vicdanında duyan şairlerin en önemlilerindendir. Yeni bir edebiyatın varlığına ve gerek­liliğine inanmak, bu yolda eserler vermek; fakat eski edebiyatı ihmal etmemek; bu büyük edebiya­tın yaşamaya hak kazanmış güzelliklerini bir defa da kendi sanatı ile yaşatmak, onun bu mücadele­den galip çıkan milli vicdanının seçtiği bir yoldur.

Bu parçanın başına aşağıdaki sanatçı adları­nın hangisi getirilmelidir?

A) R. Mahmut Ekrem   B) A. Hamit Tarhan C) Şinasi D) Muallim Naci

E) S. Paşazade Sezai

139.           Bir taraftan nesir dilinde kendi dönemi için aşama sayılabilecek bir sade Türkçe kullanmış, özellikle Ömer'in Çocukluğu adlı çocukluk hatıralarını hep bu sade ve temiz Türkçe ile yazmıştır. Diğer taraftan nazım dilinde bütün Tanzimatçıların dikkate lüzum görmedikleri imalesiz, zihafsız bir aruz kullanarak manzumelerinin pek çoğunu bugün Türk aruzu de­diğimiz böyle bir aruzla söyleyerek öncü olmuştur.

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerin hangisidir?

A) S. Paşazade Sezai   B) Muallim Naci C) Şinasi D) Nabizade Nazım

E) Abdülhak Hamit Tarhan

140.           Bilhassa onun Karabibik isimli eserinde tarafsız gözlem ve bilgiye dayanan bir roman (uzun hikâye diyen de var) anlayışı biraz da bu eserin amacıdır. Tanzimat edebiyatının Servet-i Fünun'a döneceği çağlarda yetişen ve arada yeni anlayışla şiirler de

söyleyen........bu geçit devri yazarları içinde realist

eserler yazmaya özellikle özenen bir romancıdır.

Bu parçadaki boşluğa aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?

A) Nabizade Nâzım     B) Şemsettin Sami C) Ahmet Mithat D) Ahmet Vefik Paşa

E) Âli Bey

141.           Onun nesri, şdebiyata heves ettiği zamanlarda Namık Kemal'in kuvvetli üslubunun etkisi altında başlamıştır. Hatta bu romantik üslup onun Avrupa edebiyatını özellikle Fransız realistlerini tanıdık­tan sonraki eserlerinden de tamamıyla silinmiş değildir. Onun başta Sergüzeşt romanı olmak üzere en realist küçük hikâyelerinde bile zaman zaman duygularına kapıldığı görülür.

Bu parçada aşağıdaki yazarların hangisinden söz edilmiştir?

A) Namık Kemal B) Şemsettin Sami

C) S. Paşazade Sezai   D) A. Mithat Efendi E) Âli Bey

142.           Yazarın Türk hikâye edebiyatında daha önemli bir yeri, Avrupa tipi küçük hikâye yazarlığı iledir. Onun bu tarz hikâyelerinde Realist Fransız edebi­yatının etkisi aşikârdır. Küçük Şeyler adı altında topladığı bu hikâyeler gerçekten küçük şeylerdir. Arada bir küçük şiir denemeleri de olmakla bera­ber o daha çok nesirler, siyasi ve edebi makaleler, küçük ve büyük hikâyeler yazmakla tanınmıştır.

Bu parçada aşağıdaki yazarların hangisinden söz edilmiştir?

A) S. Paşazade Sezai  B) Şemsettin Sami C) Şinasi D) Âli Bey

E) Ahmet Vefik Paşa

143.           Onun en duygulu ve derin tesirli şiirleri denilebilir ki çok sevdiği oğlu Nejat'ın ölümünden sonra söylediği manzum ve mensur ağlayışlardır. Nejat için aruzla heceyle, nazımla, nesirle, dilinin dön­düğü ve tanıyıp sevdiği her çeşit söyleyişle şiirler söyleyen ve her türlü şiirini oğlunun ölümüne ağ­larken görmek isteyen talihsiz bir baba olarak ya­zarımız, artık tenkide vurulmaz bir şairdir.

Bu parçada aşağıdaki sanatçıların hangisin­den söz edilmiştir?

A) R. Mahmut Ekrem   B) Ahmet Mithat C) Âli Bey D) A. Hamit Tarhan

E) Şemsettin Sami

144.           Yazarın edebiyata daha etkili hizmeti edebi bilgiler konusundaki yazılarıyla ve doğrudan doğruya öğ­renci karşısındaki öğretmenliğiyledir. Bu anlamda Talim-i Edebiyat eseri çok önemlidir. Yeni edebiyat taraftarı ve öğretmen ve eleştirmen olarak......öğ­rencisine ve çevresine bir edebi bilgiler zevki veri­yor; edebi eserler üzerinde durma, düşünme ve anlama yollarını öğretiyordu bu eseriyle.

Yukarıdaki parçanın sıra noktalı boşluğuna aşağıdaki adların hangisi getirilmelidir?

A) Şinasi B) R. Mahmut Ekrem

C) Âli Bey D) Muallim Naci

E) Namık Kemal

145.           Servet-i Fünun edebiyatının kuruluşunda etkili bir tartışmaya yol açan "kulak için kafiye" anlayışının ilk defa onun dilinde bir ifade bulmuş olması önemlidir. Kelimelerin yazılışlarındaki benzerlik­ten ziyade kulakta bıraktıkları ses benzerliği ile kafiyeli olduklarını bildiren bu ifade aslında kafi­yenin ezeli ve ebedi tarifidir. Onun yaptığı çıkış kalıplaşmış anlayışları kökünden sarsmıştır.

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerin hangisidir?

A) Muallim Naci

B) Nabizade Nazım

C) Samipaşazade Sezai

D) Ahmet Mithat

E) Recaizade Mahmut Ekrem

146.           Finten'de Macbeth'in etkisi çok açıktır. Yazarın, olaylarının kuruluşu ve kahramanlarının karakter­leri bakımından Corneille'in etkisinde kalan iki pi­yesi de Nesteren ile Eşber'dir. O, piyeslerinde toplumsal konulara tamamıyla ilgisiz değildir. Bil­hassa, Vatan Yahut Silistre'den sonra o devrin aydınları arasında rağbet gören yurtseverlik ve hürriyet duygularının şair Liberte eserinde işlen­diğini hatırlatmakta da yarar var.

Bu parçada kendisinden söz edilen yazar aşa­ğıdakilerin hangisidir?

A) Namık Kemal B) A. Hamit Tarhan

C) Şinasi D) Şemsettin Sami

E) Ahmet Vefik Paşa

147.           Fıkralar yazmakla başladı. Kıssadan Hisse adı altında topladığı bu fıkralardan küçük birer ahlaki fayda çıkarmayı da ihmal etmedi. Bu eserin ikin­ci baskısını yaptığı yıl Letaifi Rivayet genel adı al­tında bir dizi de yayımlamaya başladı. Hasan Mellah adlı büyük macera romanı ile romana geçti. Onun romanda ulaşmaya çalıştığı hedef, Türk halkına "çağdaş medeniyete uymayan dü­şünüş ve yaşayış tarzfnı değiştirmektir.

Yukarıdaki yargılar aşağıdaki yazarların han­gisiyle ilgilidir?

A) A. Hamit Tarhan      B) R. Mahmut Ekrem C) Şinasi D) Namık Kemal

E) A. Mithat Efendi

148.           Hikâye ve romanlarında dikkatini en çok topladığı noktalar "batıl inanışları ve zararlı adetleri tenkit", okuyucuya "Batı'nın pozitif dünya görüşü hakkın­da bilgi vermek" ve "Batı kültürünün ilk bilgilerini aktarmak'tır. Namık Kemal'in tiyatro hakkındaki "faydalı eğlence" formülünü hikâye ve romana da uygulamakta tereddüt etmez. Okuyucu için bu amacı önemseyen yazar tekniğe özen göstermez.

Bu parçada aşağıdaki yazarların hangisinden söz edilmiştir?

A) Şinasi B) Ali Bey

C) Ziya Paşa

D) Ahmet Mithat Efendi

E) Ahmet Vefik Paşa

149.           Avrupa'da Bir Cevalan (gezi) eserinin yazarının hikâye ve romanlarındaki meddah etkisi hele an­latımda ve üslupta çok daha bellidir. Tam bir med­dah hikâyesi karakteri taşıyan Dolaptan Temaşa adlı büyük hikâyesini bir yana bırakırsak bütün di­ğer büyük hikâye ve romanlarında anlatım ve üs­lup bakımından kendimizi sık sık bir meddahın karşısında hissedebiliriz.

Bu parçada aşağıdaki sanatçıların hangisin­den söz edilmiştir?

A) Namık Kemal        B) Ziya Paşa

C) A. Mithat Efendi      D) Nabizade Nazım

E) Ahmet Vefik Paşa

150.          Tanzimat döneminin en çalışkan simalarından bi­ridir. Özellikle dil ve sözlük alanında bugün dahi değerini koruyan temel eserler ortaya koymuştur. Kamus-i Fransevi'den (Fransızca - Türkçe söz­lük) sonra Kamusu'l - A'lam'ı 1888'den başlaya­rak forma halinde yayımlamaya başladı. Ömrü­nün son yıllarında Orhun Abideleri, Kutadgu Bilig gibi eserlerle meşgul oldu. Tek romanı Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat'tır (ilk yerli roman).

Bu parçada aşağıdaki sanatçıların hangisinde söz edilmiştir?

A) Şemsettin Sami      B) S. Paşazade Sezai C) Muallim Naci D) Nabizade Nazım

E) Namık Kemal

151.          İlk Türk mizah gazetesi Diyojen'deki yazıları ile ilk denemelerini yapan.....mizahi sözlük Lehçetü'l Hakayık'ın yazarıdır. Milliyetçilik ve Türkçülük akımla­rının temsilcisi........ise aynı zamanda dil, folklor,

tarih alanında da çalışmalar yapmıştır. Şecere-i Türk tarih alanında, Lehçe-i Osmani dil alanındaki çalışmalarıdır. Moliere'den yaptığı 16 çeviri ve uyar­lama ile Tanzimat tiyatrosuna önemli katkıları ol­muştur. Bursa'da kendi adına tiyatro binası yaptır­mıştır.

Bu parçadaki boşluklara sırasıyla aşağıdaki­lerin hangisi getirilmelidir?

A) Âli Bey - Ahmet Vefik Paşa

B) Şinasi - Namık Kemal

C) Ahmet Mithat - Muallim Naci

D) Ahmet Vefik Paşa - Şinasi

E) Namık Kemal - Ahmet Vefik Paşa

152.          Agâh Efendi'yle Tercüman-ı Ahvâl'i kurar. Şair Evlenmesi'ni bu gazetede yayımlar. Sonra Tasvir-i Efkâr'ı çıkarır. Bu arada Fransızcadan çevirdiği manzumeleri Tercüme-i Manzume adıyla basar. Şiirlerinde sade bir Türkçeyle aruz veznini kulla­nır. Eski şiirin hayal sisteminden çıkarak soyuttan somuta dönmeyi başarır. "Müntehebat-ı Eş'ar"ın-da (şiirlerinden seçmeler) Divan şiirinin mazmun­larından uzaklaşır, düşünceye yönelir.

Bu parçada aşağıdaki yazarların hangisinden söz edilmiştir?

A) Namık Kemal        B) Ziya Paşa C) Şinasi D) Muallim Naci

E) R. Mahmut Ekrem

153.          Şinasi ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan han­gisi yanlıştır?

A) Fikri ve edebi yenileşmeyi bir zorunluluk ola­rak görmüş bu yolun öncülüğünü yapmıştır.

B) Onun düşünce sistemi akıl ve mantığa dayan­dığı için heyecan ve lirizm ikinci plandadır.

C) Şiirde ve düzyazıda yeni havayı edebiyata sokan odur.

D) Tiyatro, eleştiri ve makaleyi edebiyatımıza ka­zandıran kişidir.

E) Tek eksiği Batı kültürünü yerinde tanıyamayı-şı ve Batı düşünce sistemini iyi kavrayamayı-şıdır.

154.          Şinasi ile ilgili aşağıdaki açıklamaların hangi­si yanlıştır?

A) Romanları birçok Tanzimat sanatçısını etkile­miştir.

B) İlk özel gazeteyi - Tercüman-ı Ahval - Agâh Efendi'yle o çıkarır.

C) Fransızcadan ilk şiir çevirilerini yapmış; ilk makale örneği olan "Mukaddime"yi o yazmış­tır.

D) Şair Evlenmesi adlı ilk yerli oyun onundur (Töre komedisi).

E) Fabl türüyle ilgili örnekler vermiştir.

155.          Şinasi için söylenen aşağıdaki yargıların han­gisi yanlıştır?

A) Türk edebiyatına eşitlik, adalet gibi kavramla­rı sokmuştur.

B) Fransız romantizminin etkisi altındadır.

C) Tek başına, özel gazetelerden biri olan Tasvir-i Efkâr'ı çıkarmıştır.

D) Tanzimat'ın birinci dönem sanatçısıdır.

E) Durub-ı Emsal-i Osmaniye atasözlerini derle­diği eseridir.

156.          Aşağıdakilerin hangisi Şinasi'nin düzyazıları için doğru bir yargı değildir?

A) Sade, süssüz ve veciz söyleyişe yönelmiştir.

B) Noktalama işaretlerini kullanmadığı için üslu­bu dağınıktır.

C) Cümlelerinde şiirsel dil değil yazı dili egemen­dir.

D) Gazete dilini de başarıyla kullanır, kelimelere tam hakkını verir.

E) Yargı belirten ki'li cümleleri; ya ve hatta ile başlayan cümleleri dilimize o sokar.

157.          Aşağıdakilerin hangisi Şinasi'nin şiirleri için söylenemez?

A) Sade bir Türkçe ile aruz veznini kullanır.

B) Müntehabat-ı Eş'arında (şiirlerinden seçme­ler) Divan şiirinin mazmunlarından uzaklaşır, düşünceye yönelir.

C) Kaside nazım şekliyle yeni konular anlatır.

D) Dizeleri fikir anlatma amaçlı olduğundan li­rizmden uzaktır.

E) Parça güzelliğini bütün güzelliğinden daha çok önemser.

158.          Aşağıdakilerin hangisi Şinasi'nin eserlerin­den biri değildir?

A) Tercüme-i Manzume (Fransız şiirinden yaptı­ğı çeviriler)

B) Müntehebat-ı Eş'ar (Şiirlerden Seçmeler)

C) Celalettin Harzemşah (Oyun)

D) Şair Evlenmesi (İlk yerli Batılı anlamda oyun)

E) Durub-ı Emsal-i Osmaniye (Atasözlerinden derlemeler)

159.          Namık Kemal ile ilgili olarak aşağıdaki açıkla­malardan hangisi yanlıştır?

A) Magosa, Midilli gibi birçok yere sürgün edilen "vatan şairi"dir.

B) Birinci dönem sanatçılarından olup toplum için sanat anlayışındadır.

C) Eserlerinde "hürriyet, özgürlük, bağımsızlık" gibi temaları işlemiştir.

D) Dili Şinasi ve Ahmet Mithat Efendi'ye göre çok sadedir.

E) Romantizm akımının etkisindedir.

160.          Namık Kemal ile ilgili aşağıdaki açıklamaların hangisi yanlıştır?

A) Tahrib-i Harabat ve Takip eleştirilerini Ziya Paşa için yazmıştır.

B) İlk edebi roman İntibah; ilk tarihsel roman Cezmi onundur.

C) Küçük öyküleri çok sevilmiştir.

D) Şiir, roman, eleştiri, mektup... gibi birçok türde eser vermiştir.

E) Gazetecilikle de uğraşmış, makalelerinde sosyal meseleleri işlemiştir.

161.          Aşağıdakilerin hangisi Namık Kemal'in tiyat-rosuyla, tiyatroya yaklaşımıyla ilgili değildir?

A) Kahramanların ruh hallerini abartılı bir biçim­de anlatan yazar, belirgin şekilde iyilerle kötü­leri karşı karşıya getirir.

B) Oyunları tekniklerinin güçlü olmasıyla dikkat çeker.

C) Ona göre ciddi tiyatro eseri, topluma belli dü­şünceleri aşılamak için en faydalı eğlencedir; bu nedenle tiyatroları "dava tiyatrosu" özelliği taşır.

D) Tiyatro eserlerinin çoğu dramdır, kendisi ro­mantik tiyatronun etkisindedir.

E) En çok eser verdiği edebi tür tiyatrodur.

162.          Aşağıdakilerin hangisi Namık Kemal'in şairli­ği ve şiiri ile ilgili yanlış bir açıklamadır?

A) Gençliğinde Divan edebiyatı çerçevesi içinde şiirler yazar.

B) Biçimce eski şiire bağlı olsa da özde yenilikçi bir ruhu vardır.

C) Türk edebiyatının ilk pastoral şiiri "Sahra"yı yazmıştır.

D) Şiir dili nesir diline göre daha ağırdır.

E) Hürriyet Kasidesi, Vaveyla gibi şiirlerde ba­ğımsızlık, vatan temalarını işler.

163.          Aşağıdakilerin hangisi Namık Kemal'in şairli­ği ve şiiri ile ilgili yanlış bir açıklamadır?

A) Bazı şiirlerinde heceyi de denemiştir.

B) Bir Divan oluşturacak kadar Divan şiirine ha­kimdir.

C) Şekil bakımından da yenilik olarak adlandırı­labilecek örnekleri vardır.

D) Murabba nazım şekliyle çok başarılı örnekler vermiştir.

E) Şiir onun için bireysel duygularını anlattığı bir araç olmuştur.

164.          Aşağıdakilerin hangisi Namık Kemal'in gaze­teciliği için söylenemez?

A) Onun için gazete, halkı aydınlatma, onu Ba-tı'nın uygar yüzüyle tanıştırma aracıdır.

B) Şairin bir sanatçı olmaktan çok hareket ada­mı olduğu savı gazetecilikte daha iyi fark edi­lir.

C) Gazetecilikte görülür ki Tanzimat nesrini işle­yen ve onu canlandıran bir yazardır.

D) Basiret ve Devir gazetelerini çıkarmıştır.

E) Gazete yazılarında hükümetin basın üzerine getirdiği yasakları eleştirmekten çekinmez; gazetesi bu nedenle kapatılır.

165.          Aşağıdakilerin hangisi Namık Kemal'in ro-mancılığıyla ilgili yanlış bir açıklamadır?

A) Romanı da diğer edebi türler gibi halkı eğit­mek için faydalı bir eğlence olarak görmüştür.

B) Yaşamı boyunca İntibah ve Cezmi adıyla iki roman yayımlamıştır.

C) Romanlarında psikolojik tahlile çok önem verir.

D) Tekniğin çok güçlü olmadığı romanlarında bir yığın tesadüflerle gerçek dışı olaylar yer alır.

E) Romanlarında klasisizm akımının etkisindedir.

166.          Aşağıdakilerin hangisi Namık Kemal'in eser­lerinden değildir?

A) Vatan Yahut Silistre B) Silistre Muhasarası C) Gülnihal D) Harabat

E) Kara Bela

167.          Namık Kemal'in aşağıdaki eserlerinin hangisi diğerleri tûr bakımından eşleştirildiğinde dı­şarıda kalır?

A) intibah B) Zavallı Çocuk

C) Tahrib-i Harabat      D) Takip E) Celalettin Harzemşah

168.          Aşağıdakilerin hangisi Ziya Paşa'nın şairliği ve şiir anlayışıyla ilgili doğru bir açıklama de­ğildir?

A) Onu genel anlamda klasik bir Divan şairi ola-, rak görebiliriz.

B) Şiirleri şekil, dil ve hayal unsurlarıyla eski şi­irin devamı niteliğindedir.

C) Hece ölçüsüyle yazdığı türkü dışında heceyle haşır neşir olmaz.

D) Mücadeleden ve eleştiriden kaçan tutumunu şiirlerine de taşımış; edilgen bir duyarlığı yan­sıtmıştır.

E) Yenilikçi yönü genellikle şiirlerinde kullandığı nazım biçimlerinde ortaya çıkar.

169.          Ziya Paşa ile ilgili aşağıdaki açıklamaların hangisi yanlıştır?

A) Edebiyatın her türünde eserler vermiştir.

B) Batı'nın dilini, bilimini, sanatını, edebiyatını öğrenme gereğine inanır; ama körü körüne taklitçiliğe karşıdır.

C) Milli ve manevi değerler karşısında inkarcı, ih­malci, alaycı davranan alafranga kesime kar­şı tepkisi serttir.

D) Birçok beyiti veya dizesi günümüzde bile ata­sözü niteliğinde birer vecize olarak bilinen bir hikmet, düşünce şairidir.

E) Asıl şöhretini sosyal konularda yazdığı hiciv­lerine borçlu şairimiz; "hak, hukuk, adalet" kavramlarına çok değer verir.

170.          Aşağıdakilerin hangisi Ziya Paşa'yla ilgili doğru bir yargı değildir?

A) Nesir dili genelde süslü, ağdalı olsa da Batı edebiyatıyla tanıştıktan sonra sadeleşmiştir.

B) Düzyazılarında lirik bir dil yerine düşünce un­surunu ön plana çıkarmıştır.

C) Ünlü Terkib-i Bend-i'ni Bağdatlı Ruhi'ye nazi­re olarak yazmıştır.

D) Önce Türk edebiyatının temeli olarak Halk edebiyatını görüp Divan edebiyatını yerin di­bine batırırken sonra tam tersi düşüncelere sahip olan bir tezatlar insanıdır.

E) Gazetecilikle uğraşmamış Tanzimat yazarla­rındandır.

171.          Aşağıdakilerin hangisi Ziya Paşa'nın eserle­rinden biri değildir?

A) Eş'ar-ı Ziya (şiirler)

B) Hârâbat (Divan şiiri antolojisi)

C) Zafernâme (Hiciv)

D) Şiir ve İnşa (Makale)

E) Tercüme-i Manzume (Şiir çevirileri)

172.          Ahmet Mithat Efendi ile ilgili aşağıdaki açıkla­maların hangisi yanlıştır?

A) Şiirleri Namık Kemal'i ve Ziya Paşa'yı çok et­kilemiştir.

B) Kıssadan Hisse kitabı, bir kısmı Aisopos ve Fenelon'dan yaptığı çeviriler kitabıdır.

C) Tercüman-ı Hakikat, Devir, Bedir adlı gazete­leri yayımlayarak gazetecilikle de uğraşır.

D) Dekadanlık tartışmasını başlatarak büyük yankılar uyandırır.

E) Kalemini halkın eğitimi için kullanan yazar, eserlerinde Doğu ve Batı medeniyetlerini kar­şılaştırarak süzgeçten geçirir.

173.          Aşağıdakilerin hangisi Ahmet Mithat Efendi'nin romancılığı ve hikâyeciliğiyle ilgili de­ğildir?

A) Çok yazmak, çeşitli konularda yazmak, çabuk yazmak gerekliliği

B) Halkın eğitimini önemsediğinden sanat yap­mayı ikinci plana itmesi

C) Eserlerindeki dilin çok sade olması

D) Yapıtlarında "kıssadan hisse çıkarmak" felse­fesini önemsemesi

E) Romanı ve hikâyeyi; Batı'yı okurlara kayıtsız, şartsız benimsetmede araç olarak görmesi

174.          Aşağıdakilerin hangisi Ahmet Mithat Efen-di'nin roman ve hikâyeciliği için doğru bir yar­gı değildir?

A) Hikâyeciliği ve romancılığı halk hikâyeciliğin­den Batı hikâye ve romancılığına geçişi gös­terir.

B) Eserlerinin çoğunda Alexandre Dumas Pere'e dayanan "popüler romantik" çizgiler görülür.

C) Kahramanlarının yetiştiği koşulları önemse­mesi realizm ve natüralizmin etkisiyledir.

D) Olayların akışına müdahalesi, ansiklopedik bilgiler aktarması onun yapıtlarının tipik özel­likleridir.

E) Yapıtlardaki olaylar tümüyle İstanbul'da ge­çer.

175.          Ahmet Mithat Efendi ile ilgili aşağıdaki açıkla­maların hangisi yanlıştır?

A) Yapıtlarında beklenmedik tesadüflere yer ver­meyi, olağanüstülükleri sever.

B) "Esaret" romanı Tanzimat döneminde esaret temini işleyen ilk hikâyelerden biridir.

C) Tiyatro anlayışı roman ve hikâyede olduğu gi­bi insanları eğitmek, onların kendilerini terbi­ye edecek unsurlarla donanmasını sağlamak­tır.

D) Kahramanlarını -romantizmin de etkisiyle- iyi ve kötü ekseni etrafında çizer.

E) Romanları yaratma ve hayal gücünden yok­sundur.

176.          Aşağıdakilerin hangisi A. Mithat'ın eserlerin­den biri değildir?

A) Duhter-i Hindu B) Yeniçeriler

C) Henüz On Yedi Yaşında D) Dürdane Hanım

E) Jön Türkler

177.          Ahmet Mithat'ın aşağıdaki eserlerinin hangisi diğerleri tür bakımından eşleştirdiğinde dı­şarıda kalır?

A) Hasan Mellah B) Hüseyin Fellah

C) Avrupa'da Bir Cevalan D) Kıssadan Hisse E) Letâif-i Rivayet

178.          Abdülhak Hamit Tarhan ile ilgili aşağıdaki açıklamaların hangisi yanlıştır?

A) Yaşadığı dönemde "Şair-i Âzam" (En büyük şair) olarak nitelendirilmiştir.

B) Öykü ve roman tekniğine getirdiği yenilikler ses getirmiştir.

C) Şiir dışında tiyatro eserleri de sayıca fazladır.

D) Adının geçtiği yerde Makber adı mutlaka anı­lır.

E) İkinci dönem Tanzimat sanatçıları gibi "sanat sanat içindir" görüşündedir.

179.          Aşağıdakilerin hangisi A. Hamit Tarhan'ın şiir­leri ve şiir anlayışı için söylenemez?

A) Fizik ötesi felsefi endişeler; Allah, kader, ölüm, ruh gibi konular şiirlerinde görülebilir.

B) Şiirin konusunda, ruhunda, şeklinde ve tekni­ğinde büyük yenilikler yapar.

C) Sahra, edebiyatı m ızdaki ilk pastoral örnektir.

D) Edebi güzelliği ruhta arayan şair, duygu ve düşüncelerini lirik bir havada ifade eder.

E) Heceyi hiçbir şiirinde denemeyi düşünmez.

180.          Aşağıdakilerin hangisi Abdülhak Hamit Tarhan'ın şiirleri ve şiir anlayışı için söylene­mez?

A) Şiirlerinde tabiat yok denecek kadar az ağırlık taşır.

B) Getirdiği yeniliklerle Servet-i Fünun şairlerine öncülük etmiştir.

C) Türk şiirine yeni hayallerin yeni duyuşların ka­pısını açmıştır.

D) Fransız nazım şekillerinden yararlanarak yeni bir nazım şekli ortaya koyar.

E) Aruzun hemen her veznini; heceyi, serbest nazmı ve vezinsiz, yalnız kafiyeli şiiri bir ara­da dener; nesre benzeyen şiirin peşindedir.

181.          Aşağıdakilerin hangisi Abdülhak Hamit Tar­han'ın şiirleri ve şiir anlayışı için doğru bir yargı değildir?

A) Kurallarla pek ilgisi olmayan, Batı şiirinde gö­rüp beğendiği her şeyi derhal uygulamaya ko­yan odur.

B) Aşk ve tabiat en çok ilgilendiği temalardır.

C) Şiirlerinde sosyal temanın, yurtseverlik duy­gularının yeri yoktur.

D) Romantizmin etkisiyle eski şiirin soyut tabiat anlayışının yerine somut bir tabiat portresi çi­zer.

E) Şiirlerinin önemli bir kısmını tiyatro kılığında ele alan şair, bazen şiiri oyunlaştırır; bazen oyunu şiirleştirir.

182.          Aşağıdakilerin hangisi A. Hamit Tarhan'ın ti­yatroları ve tiyatro anlayışı ile ilgili doğru bir yargı değildir?

A) Konularını Türk, Hint, Asur, Arap tarihinden seçen yazar, böylece edebiyatımızda egzotik tiyatronun ilk örneklerini bol bol sergilemiş olur.

B) Türkçülük hareketine göreceli olarak destek veren şair tarih izlekli oyunlar da yazmıştır.

C) Oyunlarında Shakespeare, Corneille, Racine gibi Fransız ve İngiliz yazarları etkili olur.

D) Oyunlarının bir kısmını manzum bir kısmını mensur bir kısmını manzum -mensur karışık yazar.

E) Tiyatro eserleri sahnelenmek için yazılmıştır.

183.          Aşağıdakilerin hangisi A. Hamit Tarhan'ın ti­yatroları ve tiyatro anlayışı ile ilgili doğru bir açıklama değildir?

A) Oyunlarındaki en büyük kusur dildeki ve üs­luptaki düzensizliktir.

B) Oyunlarının büyük çoğunluğunu komedileri oluşturur.

C) Oyunlarının çoğunu aruz vezni ile yalnız ikisi­ni hece vezni ile yazmıştır.

D) Tiyatro dili çok ağdalıdır.

E) Oyunlarında Goethe'nin, Victor Hugo'nun iz­leri vardır; romantizmin de doğal olarak.

184.          Aşağıdaki eserlerin hangileri Abdülhak Hamit Tarhan'a ait değildir?

A) Küçük Şeyler        B) Sahra

C) Tayflar Geçidi       D) Duhter-i Hindu

E) Eşber

185.          Abdülhak Hamit'e ait aşağıdaki eser grupları­nın hangileri türce özdeş değildir?

A) Finten - Nesteren

B) Makber- Ölü

C) Tarık Yahut Endülüs'ün Fethi - Sahra

D) Maceray-ı Aşk - Sabr-ü Sebat

E) Bunlar Odur - Divaneliklerim Yahut Belde

186.          Aşağıdakilerin hangisi Recaizade Mahmut Ek­rem'le ilgili doğru bir açıklama değildir?

A) Roman, öykü, şiir, eleştiri türlerinde eserler vermiş; çeviriler de yapmıştır.

B) Yanlış Batılılaşmayı eleştirdiği Araba Sevdası ilk realist romanımızdır.

C) Muallim Naci'nin "kafiye göz içindir" görüşüne "Zemzeme" yazısıyla cevap vermiştir.

D) Şiirlerinde romantizmin etkisindedir.

E) Sanat toplum içindir, görüşünü benimser.

187.          Aşağıdakilerin hangisi Recaizade Mahmut Ek­rem'in şairliği ve şiirleriyle ilgili doğru bir yar­gı değildir?

A) "Vatan, millet sevgisi, adalet" temaları şiirinin ağırlıklı konularıdır.

B) Çocuklarını kaybetmiş olmanın da etkisiyle "ölüm" temi şiirlerinde görülür. Bu tür şiirleriy­le bir "ızdırap adamı" görüntüsü çizer.

C) Ona göre şiirin tek amacı güzelliktir.

D) Söyleyişte denge, kafiye ve vezne gereken özeni gösterir; dili genelde ağırdır.

E) Şiirin mutlaka manzum olarak yazılması ge­rekmediğini öne süren şair mensur şiirin yer­leşmesine öncülük eder.

188.          Aşağıdakilerin hangisi Recaizade Mahmut Ek­rem'in tiyatro eserleri ve tiyatro anlayışı için doğru bir açıklama değildir?

A) İlk telif eseri her bakımdan Namık Kemal'in Zavallı Çocuk adlı piyesinden izler taşıyan Vuslat'tır.

B) Aşk, tiyatrolarının konusu olmamıştır.

C) Çok Bilen Çok Yanılır biraz da esinlenmeyle yazılmış bir komedidir.

D) Toplumsal fayda ilkesiyle tiyatro yazmamıştır.

E) Oyunlar teknik bakımdan çok yetkin değildir.

189.          Aşağıdakilerin hangisi Recaizade Mahmut Ek­rem'in şiir türündeki eseri değildir?

A) Afife Anjelik B) Nağme-i Seher

C) Yadigâr-ı Şebap       D) Zemzeme E) Nejat

190.          Muallim Naci ile ilgili aşağıdaki açıklamaların hangisi yanlıştır?

A) Şiirleri, edebi tenkitleri, mektupları, tiyatroları, çevirileri, okul kitapları, hatıraları olan yazarın öykü ve roman türünde eseri yoktur.

B) Abdülhak Hamit Tarhan'la Zemzeme-Demdeme ekseninde tartışmaları meşhurdur.

C) Edebiyatımızda köyden söz eden ilk şiir "Köy­lü Kızların Şarkısı" ona aittir.

D) Şiirlerini genellikle aruzla yazmış bazı örnek­ler de heceyi de kullanmıştır.

E) Eski ile yeni arasında bir ahenk sağlamanın yolunu arayan şair ne yazık ki anlaşılmadığı için hep gerilik ve eski edebiyat taraftarı ola­rak hatırlanır.

191.          Aşağıdaki açıklamaların hangisi Muallim Naci için doğru değildir?

A) Batılı nazım şekillerini hiç kullanmamıştır.

B) Aruzu Türkçeye başarıyla uygulamıştır.

C) Tanzimat döneminin en güzel ve sade nesir örneklerini vermiştir.

D) Sade Türkçe kelimelerin yanında terkipli bir dile de yer verir; medrese kültürünün etkisiyle Arapça ve Farsça kelimeleri de çok kullanır.

E) Ateşpâre, Şerare, Firuzan (şiir); Demdeme (eleştiri); Ömer'in Çocukluğu (anı); Lugat-i Naci (sözlük) yapıtlarındandır.

192.          Aşağıdakilerin hangisi Nabizade Nâzım için söylenemez?

A) Şiirde amatör kalan yazar dönemin yenilikçi hikâye ve romancısıdır.

B) Realist - naturalist çizgide kabul edilen sanat­çı, ikinci dönem Tanzimatçılarla Servet-i Fü-nuncular arasında bir yerdedir.

C) Bazılarınca uzun hikâye olarak kabul edilen Karabibik romanı ilk köy romanımızdır.

D) Zehra, Türkçede ilk psikolojik roman deneme­si olarak da kabul edilir.

E) Tek başına çıkardığı gazeteler de vardır.

193.          Tanzimat tiyatrosunun ilk eseri, Şinasi'nin bu bir per­delik komedisidir. Önce iki perde olarak düşünülmüş iken -yazarın açıklamadığı bir sebeple- bir perdeye indirilen bu komedinin konusu "birbirini görmeden gö­rücü usulü ile evlenme" âdetidir. Ortaoyunu ile Moliere komedilerinin tesirleri eserde yan yana yer alır; oyu­nun belli ve edebi bir metin halinde oluşu, karakterle­rinin ortaoyunu karakterlerinden ayrılışı ve olayın ge­liştirilme tarzı bakımlarından Batılı olan bu eser aynı zamanda ilk yerli oyun unvanını taşımaktadır. Bu parçada aşağıdaki eserlerin hangisinden söz edilmektedir?

A) Şair Evlenmesi       B) Macerayı Aşk C) Şir D) Zor Nikahı

E) Seyyid Yahya

194.          Eserde, hayat tecrübesi olmayan bir delikanlının ma­cerası anlatılır ve bu macera entirikası bol bir aşk ola­yının etrafında döner. Eserin düşünce içeriği, "genç­lere hayat tecrübesinin erken çağlardan itibaren ka­zandırılması lüzumu" olarak ortaya çıkar. Romanın kahramanı Ali Bey'in memurluk hayatına kadar ömrü evle okul ve memurluktan sonra da evle daire arasın­da geçmemiş, zamanında hayatla ve gerçeklerle te­masa geçmiş olsaydı, hayatında ilk defa karşısına çı­kan hafif bir kadının önünde o kadar bocalamayacak, başından o kadar büyük felaketler geçmeyecekti. Bu parçada Namık Kemal'in hangi romanın­dan söz edilmektedir?

A) Hasan Mellah B) Araba Sevdası

C) İntibah D) Cezmi

E) Karabibik

195.          Namık Kemal'in önce iki cilt olarak düşünüp yalnız bir cildini yayımlayabildiği.......Türk edebiyatının ilk tari­hi romanıdır. Konusunu XVI. asırdaki Türk - İran sa­vaşlarından alır. İstanbul'da başlatılan olay, savaşın safhalarını takip ederek İran sınırına Kafkasya'ya ve İran sarayına kadar götürülür. Asıl gelişme safhası da bu son yere rastlar. Roman kahramanı İstanbullu bir sipahidir. Romanın sonu romantizmin de tesiri ile çok trajiktir. Romanın düşünce içeriği İslam Birliği'dir.

Bu parçanın sıra noktalı boşluğuna aşağıda-kilerin hangisinin getirilmesi uygun düşer?

A) Sergüzeşt B) İçli Kız

C) Araba Sevdası        D) Cezmi E) Jön Türk

196.           .....1873 Nisan'ında Gedikpaşa Osmanlı Tiyatrosu'nda

sahnelenmiştir. Oyundan sonra büyük bir kalabalık Na­mık Kemal'in evine yürüyerek "Yaşa Kemal" diye bağı­rarak taktir ve teşekkürlerini belirtmişlerdir. Romantiz­min etkisindeki eser; genel olarak, cepheye giden sev­gilisinin ardından erkek kıyafetine girip savunmaya ka­tılan genç kız Zekiye; İslam Bey, kale komutanı Ahmet Sıtkı Bey ve Abdullah Çavuş etrafında şekillenir. Rus-çaya da çevrilen eser konusunu Türk- - Rus Sava-şı'ndan başka bir söyleyişle Kırım Savaşı'ndan alır. Bu parçanın başına aşağıdaki eser adlarının hangisinin getirilmesi uygun olur?

A) Gülnihal B) Vatan Yahut Silistre

C) Finten D) Hasan Mellah

E) Celalettin Harzemşah

197.          Ziya Paşa Hürriyetle çıkan........makalesinde, Di­van edebiyatına şiddetle hücum ederek onu "gayr-i milli ve suni" olmakla suçlar ve asıl Türk edebiyatı­nın Halk edebiyatı olduğunu iddia eder; fakat genç­liğinde Divan edebiyatı kültürü ile yetişmiş ve onun zevkini almış Ziya Paşa, bu eleştirileri Tanzimat dö­neminin devrimci rüzgarıyla yaptığı için........adlı şi­ir antolojisine yazdığı önsözde bu iddianın aksini ile­riye sürmekte de tereddüt etmemiştir.

Bu parçanın sıra noktalı boşluklarına aşağı­daki lerin hangisinin getirilmesi uygun düşer?

A) Şiir ve İnşa - Harabat

B) Zemzeme - Demdeme

C) Takdir-i Elhan - Demdeme

D) Takip - Şiir ve İnşa

E) Harabat - Tahrib-i Harabat

198.          .......Ziya Paşa'nın eserlerindendir. Kaside biçi­minde bir eser olup 66 beyitten oluşur. Bir hiciv eseridir. Hiciv üslubu olarak da yazar genellikle över gibi yapıp yerin dibine batırma anlayışı uygu­lamıştır. Diğer hiciv örneklerine göre daha seviye­li, zarif, müstehcen ifadelere ve küfür sözlerine yer vermeyen, zekâya dayalı bir hicivdir. Bu eser, Türk edebiyatında Batılı anlamda satir türünün ilk örneği olması bakımından özgün bir yere sahiptir. Bu parçanın başına aşağıdaki eser adlarının hangisi getirilmelidir?

A) Hârâbat      B) Eş'arı Ziya   C) Takip D) Zafernâme   E) Lehçe-i Osmani

199.          .......Ahmet Mithat Efendi'nin eserleri içinde kuşakla­rı etkileyen, beğenilerek taklit edilen, dönemle yakın­dan ilgili olduğu için sosyal yönü ağır basan bir karak­ter romanıdır. Yazar, biri kendisinden de önemli izler taşıyan olumlu kişilik; diğeri Tanzimat'tan sonra orta­ya çıkan, Batı'yı yüzeysel bir şekilde, sadece dış gö­rünüş bakımından taklit eden dejenere tipi karşılaştı­rır. Batı'yı yanlış yorumlayan, algılayan kişilik tanıtılır­ken nasıl bir çevrede yetiştiği etraflıca anlatılır.

Bu parçanın başına aşağıdakilerin hangisinin getirilmesi uygun olur?

A) Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat

B) Hasan Mellah

C) Hüseyin Fellah

D) Felatun Beyle Rakım Efendi

E) Celalettin Harzemşah

200.          Ahmet Mithat'tan sonra hikâye ve roman tarzını ilk deneyen Şemsettin Sami'dir. 1873 yılı başında fasi-kül halinde yayımına başlanan romanı, romantik bir aşk macerasını anlatır. Devrin "milli roman" anlayışı­na da uygun olan bu roman gerek teknik ve gerek­se karakter tahlilleri bakımından çok basit bir durum­dadır. Ayrıca yazarın Türkçeye henüz hakim ola­madığı da kolaylıkla görülebilir. Dille ilgili çalışmala­rıyla bilinen yazarın Batılı anlamda ilk yerli roman kabul edilen eseri ve kendisi hayli eleştiriye uğrar.

Bu parçada aşağıdaki eserlerin hangisinden söz edilmiştir?

A) Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat

B) Şair Evlenmesi

C) Macerayı Aşk

D) Hasan Fellah

E) Araba Sevdası

201.          Eserin önsözü, Türk edebiyatında realizm ve na-turalizmin küçük bir bildirgesi gibidir. Gerçekten eser tam anlamıyla realist sayılabilecek ilk köy romanımızdır. Kahramanı bir köylü olan ve olay­ları Antalya'nın bir köyünde geçen roman (kimile­rine göre uzun hikâye) köyün bütün hayatını tam bir realizmle yansıtır. Yazar, gerçeklere sadakat düşüncesi ile köylülerin şivelerini aynen verir.

Bu parçada aşağıdaki eserlerin hangisinden söz edilmektedir?

A) Karabibik B) Araba Sevdası

C) Sergüzeşt D) Küçük Şeyler

E) Gülnihal

202.          Bir tür sözlük sayılan.........gerçekler sözlüğü anla­mına gelir. Burada kelimelerin gerçek anlamları ye­rine yazarın onlara kendi görüşüne göre yakıştırdığı anlamları vererek kişileri ve toplumu eleştiren, alay eden, mizah alanında yenilik getirmiş bir eserdir. Eseri tam bir sözlük sayamayız; çünkü sözlükler, ke­limelerin ve deyimlerin gerçek ve mecaz anlamlarını açıklar, kullanıldıkları yerleri gösterir. Âli Bey'in bu sözlüğü kişilerin ve toplumun bozuk ve aksak yanla­rını alaylı bir dille yeren ve eleştiren, kendine özgü değerlendirmeleri içeren bir eserdir. Karşılıklar veri­lirken çağına göre sade bir dil kullanılmıştır. Yukarıdaki parçanın sıra noktalı boşluğuna aşağıdaki eser adlarının hangisinin getirilme­si uygun olur?

A) Şecere-i Türk B) Lehçe-i Osmani

C) Lehçetü'l Hakayık     D) Kamus-i Türki E) Talim-i Edebiyat

203.          İnsana bakış tarzı, genel anlamıyla hürriyet teması üzerinde ısrar edişi, ailelerin zoruyla sevmedikleri in­sanlarla evlendirilen çocukların hayat boyu çektikleri ızdırabın dile getirilmesi romanın yeni taraflarıdır. Or­ta sınıf insanların hayatlarının anlatılması Şemsettin Sami'nin romanının en belirgin vasfıdır. Romanın kahramanları birbirlerini kafes arkasından görür ve âşık olurlar. Erkek kahraman aşkıyla görüşmenin ça­resini, kadın kılığına girip sevgilisine nakış öğreten Şerife Hanım'ın evine gitmekte bulur. Roman ağırlık­lı olarak romantizmin akımının etkisindedir.

Bu parçada aşağıdaki eserlerin hangisinden söz edilmiştir?

A) Karabibik B) Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat C) Zehra D) Sergüzeşt

E) Gülnihal

204.          .......... kıskançlık teması üzerine kurulmuş bir ro­mandır. Romanın başkarakterinin olaylar karşısında takındığı tutum ve isteriye dönüşen kıskançlık krizle­ri ile bu eser, edebiyatımızda ilk güçlü psikolojik ro­man denemesidir. Roman, birçok bakımdan İnti-bah'la benzerlik gösterir. Konu neredeyse aynıdır. Sadece kurgu bakımından ondan ayrılır. Roman re­alizm temeline oturtulmuştur.

Bu parçanın başına aşağıdaki eserlerin hangi­si getirilmelidir?

A) Sergüzeşt B) Karabibik

C) Zehra D) Araba Sevdası

E) Eylül

205.          Terc-i bendinde tabiat olayları üzerinde yoğunlaşan Zi­ya Paşa, 1870'de İsviçre'de iken yazdığı........eserinde döneminin sosyal konuları üzerinde durmaktadır. Avru­pa'da çektiği sıkıntıların bir ürünü olan bu şiir, Bağdatlı Ruhi'nin eserine nazire olarak yazılmıştır. Ziya Paşa bu eserde insanların kişilik bozukluklarını, kötülüklerini, adaletsizliklerini, zaaflarını, çıkarcılıklarını, toplumsal dengesizliklerini bazen hicvederek, bazen düşündüre­rek, tasvir ederek sunar. Birçok beyit atasözü ve vecize niteliğine bürünmüş, günümüze kadar gelmiştir. Eser temelde adalet kavramı üzerine kurulmuştur.

Bu parçadaki sıra noktalı boşluğa aşağıdaki­leri hangisi getirilmelidir?

A) Hacle  B) Eş'arı Ziya

C) Yadigar-ı Şebap       D) Ateşpâre E) Terkib-i bent

206.          Namık Kemal'in bu eserinde, hürriyet mücadelesi yo­lunda eski dâva arkadaşı Ziya Paşa'nın bir tür eski Türk edebiyatı antolojisi özelliği taşıyan eserinin ba­şında yer alan "Mukaddime" ile birinci cildinin tenkiti yapılmaktadır. Namık Kemal Ziya Paşa'nın mukaddi­mesinde eski görüşleriyle taban tabana zıt fikirler ile­ri sürmesine katlanamaz ve onu adeta bombalar. "Es­kiyi hortlatıyorsun, onu beraberce gömmeye azmet­miştik." diyen Kemal, eserinde onun karışık zevkini, yanlışlarını ve ihmallerini de alaycı bir dille eleştirir.

Bu parçada aşağıdaki eserlerin hangisinden söz edilmiştir?

A) Tahrib-i Hârâbat        B) Hârâbat

C) Takip D) Talim-i Edebiyat

E) Durub-ı Emsali-i Osmaniye

207.          Namık Kemal'in üzerinde en çok çalıştığı ve en sev­diği eseri olan bu oyun, 1874 yılında Magosa'da ya­zılmaya başlanmış ve yine orada tamamlanmıştır. Eserin kahramanı, şahsi meselelerini bir tarafa bıra­karak asıl vazifesini ön planda tutan, İslam birliği fik­rine inanmış bir kahraman olarak canlandırılmıştır; ancak o Müslümanlar arasında birlik sağlanamama­sı yüzünden Moğollar'a karşı giriştiği mücadelede yalnız kalmış, ordusu dağılmış, sonunda da kendisi şehit olmuştur. Namık Kemal bu eseri oynanmak için değil, okunmak için yazmıştır.

Bu parçada aşağıdaki eserlerin hangisinden söz edilmiştir?

A) Vatan Yahut Silistre B) Gülnihal

C) Akif Bey D) Celalettin Harzemşah

E) Kara Bela

208.          Ekrem, romanında zaman zaman sözünü Bihruz Bey'e emanet ederek devrin eğitim sisteminden edebiyatına kadar uzanan geniş bir alana ince alay ve serzenişlerde bulunur. Bihruz Bey'in Türk toplu­munda beğendiği bir şey yoktur. Bu eleştiriden dil de nasibine düşeni alır. Bu romanda iltifatlar Fransızca; küfürler Türkçedir. Bu bakımdan roman, yanlış Batı­lılaşmanın ilk karikatürüdür. Modanın bir tutku haline gelişini, mirasyedilikten alafrangalığa oradan da züppeliğe uzanan bir ivme takip eder.

Bu parçada aşağıdaki eserlerin hangisinden söz edilmiştir?

A) Araba Sevdası B) Karabibik

C) İntibah D) Sergüzeşt

E) Jön Türk

209.          Sezai Bey adının birlikte anıldığı en güçlü eseri, şüphesiz ilk ve tek romanıdır. Romanın asıl teması köleliktir. Samipaşazade Sezai'nin annesi Ahmet Mithat Efendi'nin annesi gibi Kafkasya'dan kaçırılıp İstanbul'da satılan bir köledir. Vakasını bir paşanın (Asaf Paşa) oğlu ile (Celal) bir cariyenin (Dilber) aşk macerasından alan........; o zamanlar artık kapan­mak üzere olan bir devrin cariyeli, köleli büyük ko­nak hayatının Türk romanındaki en başarılı örneği­dir. Genellikle realizm çizgisinin hakim olduğu ro­manda, yazar yer yer romantik bir atmosfer de çizer.

Yukarıdaki parçanın sıra noktalı boşluğuna aşağıdaki eser adlarının hangisi getirilmeli­dir?

A) Gülnihal B) Hüseyin Fellah

C) Sergüzeşt D) Karabibik

E) Zavallı Çocuk

210.          Recaizade'nin bu komedisinde işlenen konu, Binbir Gündüz Hikâyeleri'nden seçilmiştir. Dört perdelik bu oyunun olaylar dizisi Maraş yöresinde geçiyor. Ek­rem, yöneticilerin hırslarına yenik düşmelerini, evli­liklerde görücü usulünün doğuracağı sakıncaları alaycı biçimde ele alır. Eserde çıkarcı yöneticilerin yaptıkları haksızlıklar da eleştirilir. Eser, dönemine göre başarılı bir anlatıma sahiptir. Olay örgüsü usta­lıkla verilmiştir.

Bu parçada aşağıdaki eserlerin hangisinden söz edilmektedir?

A) Finten B) Celalettin Harzemşah

C) Afife Anjelik        D) Seyyid Yahya E) Çok Bilen Çok Yanılır

211.          Abdülhak Hamit Tarhan'ın manzum, mensur, bü­tün tiyatroları içinde bir ebedi zafer olan eseri bu­dur. Eserin konusu tarihten değil, Hamit'in ingilte­re'de bulunduğu yıllardaki Londra hayatından alınmıştır. Genellikle Londra'nın yüksek mevki içinde geçmekle beraber, halk çevrelerine verem­liler hastanesi gibi muhitlere de ışık tutan bu eser, bir hayat dramı bir aşk ve ihtiras mahşeridir. Sha-kespeare'in kuvvetli etkisi altında bulunmasına; Hamlet'i, Otello'yu, Pear Gunt'i andıran bazı sah­nelerine rağmen Hamit'in zirve eseridir. Bu parçada aşağıdaki eserlerin hangisinden söz edilmiştir?

A) Nesteren     B) Eşber       C) Tezer D) İçli Kız        E) Finten

212.          .........."Hamit gibi" söyleyişin, ulvi şiir derecesine

yükseldiği ilk eserdir. Eser, Abdülhak Hamit Tar­han'ın ölüm karşısındaki ruhi ve düşünsel feryat­larını yansıtan büyük manzum eserdir. Bu mersi­ye aruzun mef'ûlü, mefâ'ilün, fa'lün vezniyle ve 8 mısralık kıtalar halinde söylenmiştir. Eser, yaza­rın ilk olarak karısı Fatma Hanım'ın ölüm acısıyla yazılmıştır; ancak bu manzume sadece Fatma Hanım için yazılmış bir mersiye değildir. Dikkatle incelenirse yazarın metafizik korkular karşısında­ki çığlıklarını da duyabiliriz. Bu parçanın başına aşağıdakilerin hangisi ge­tirilmelidir?

A) Sahra B) Makber      C) Ölü

D) Hacle E) Tayflar Geçidi

213.          Recaizade Mahmut Ekrem, Tanzimat'la başlayan ve Batılı anlamda gelişen yeni Türk edebiyatının önemli bir ismidir. Edebiyatımızda öteden beri ek­sikliği hissedilen edebiyat teorisyeni yokluğunu bir nebze olsun gidermiş biridir. Onun......eseri Mektebi Mülkiye'de (Siyasal Bilgiler Fakültesi) verdiği derslerin özetidir. Kitabın orijinal tarafla­rından biri de örnek metinlerin eski ve yeni hem nesir hem de şiirlerden seçilmiş olmasıdır. Bu parçanın sıra noktalı boşluğuna aşağıda­kilerin hangisinin getirilmesi uygun olur?

A) Talim-i Edebiyat B) Zemzeme C) Lehçetü'l Hakayık    D) Demdeme

E) Lehçe-i Osmani

214.          Samipaşazade Sezai Bey, Ekrem - Hamit - Sezai mek­tebinin son halkasını teşkil eder. Bu ekol içinde şiirle uğraşmayan tek sanatçıdır. Onun edebiyat alanındaki başarılarından biri......adını verdiği Batılı tarzda ilk kü­çük hikâyeleri kaleme almış olmasıdır. Aslında bunla­rın Batı tekniğinde yapılmış ilk Türkçe denemeler ol­maktan başka önemsenecek bir değerleri yoktur.

Bu parçanın sıra noktalı boşluğuna aşağıda­kilerin hangisi getirilmelidir?

A) Araba Sevdası        B) Zehra

C) Küçük Şeyler D) Hasan Mellah

E) İntibah

215.          Kafiye kulak için mi göz için mi tartışmasında "kafiye kulak içindir" görüşündeki R. Mahmut Ekrem'in.....ad­lı eserinde, baştan sona imalı sözlerle yazılan bu cüm­lelerde, mesela ateş ve kıvılcım sözcükleriyle Naci'nin Ateşpâre ve Şerare gibi eserleri küçümseniyor; Füru-zan sözcüğü ile Naci'nin bu isimle yayımlanacağı ha­ber verilen eseri kastediliyordu. Gerçi Naci, bu hakare­te .....adlı eseriyle karşılık vermekten geri durmadı.

Bu parçanın boşluklarına sırasıyla aşağıdaki­lerin hangisi getirilmelidir?

A) Tercüme-i Manzume - Takip

B) Harabat - Tahrib-i Harabat

C) Takip - Harabat

D) Zemzeme - Demdeme

E) Hârâbat - Takip

216.          Tanzimat döneminde anı, gezi, söyleşi, günlük tar­zında eserler veren yazarlar da olmuştur. Bunlardan Ahmet Mithat gezi türünde..........adlı eseri; Âli Bey bir günlük olan .......... adlı eseri; Samipaşazade anı, gezi, söyleşilerini topladığı .......... adlı eseri; Muallim Naci anılarını topladığı .......... adlı eseri edebiyatımıza kazandırmıştır.

Bu parçanın sıra noktalı boşluklarına aşağı­daki eserlerin hangileri sırayla getirilmelidir?

A) Avrupa'da Bir Cevelan - Seyahat Jurnali -Rümuzu'l Edep - Ömer'in Çocukluğu

B) Seyahat Jurnali - Rümuzu'l Edep - Avru­pa'da bir Cevelan - Ömer'in Çocukluğu

C) Rümuzu'l Edep - Seyahat Jurnali - Avru­pa'da Bir Cevelan - Ömer'in Çocukluğu

D) Ömer'in Çocukluğu - Avrupa'da Bir Cevelan

- Seyahat Jurnali - Rümuzu'l Edep

E) Avrupa'da Bir Cevelan - Ömer'in Çocukluğu

- Seyahat Jurnali - Rümuzu'l Edep

217.          Aşağıdaki sanatçı – eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A)         Letaif-i Rivayat – Ahmet Mithat Efendi

B)          Recaizade Mahmut Ekrem – Zehra

C)          Namık Kemal – Cezmi

D)         Ahmet Mithat Efendi – Avrupa’da Bir Cevelan

E)           Nabizade Nazım – Karabibik

218.          Aşağıdakilerin hangisinde Ahmet Mithat Efendi’yle ilgili bir bilgi yanlışı vardır?

A)         İlk romanlarında tamamıyla romantizm akımının etkisi görülür.

B)          Üslup endişesi yoktur, bu nedenle eserlerini genelde “meddah ağzı” ile kaleme alır.

C)          Özellikle romanlarında, olayların akışını keserek okuyucuya öğretici bilgiler vermiştir.

D)         Çok sayıda türde eser vermesi eserlerinin sanatsal yönünü olumsuz etkilemiştir.

E)           Roman ve hikayelerinde klasisizmin etkisi görülür.

219.          Aşağıdaki Tanzimat sanatçılarından hangisi roman türünde eser vermemiştir?

A)         Abdülhak Hamit Tarhan

B)          Namık Kemal

C)          Samipaşazade Sezai

D)         Ahmet Mithat Efendi

E)           Nabizade Nazım

CEVAPLAR