10. Sınıf Türk Edebiyatı dersi çalışma soruları

Uluşup eren börleyü

Yırtıp yaka urlayu

Sıkrıp üni yırlayu

Sıktap közi örtülür

                “ Erler, kurt gibi uluşarak

                  Feryatla yaka yırtarak

                  Yasçılar gibi ağlayarak

                   Gözü yaşla örtülür “        

Bu dörtlüğe göre:

*  a)  Aşağıda yer alan dörtlük sözlü ürünlerimizden hangisidir? Neden? Açıklayınız.

Sagudur. Çünkü ölüm üzerine yazılmıştır.

   b) Aşağıdaki sözlü ürünümüzün halk edebiyatındaki ve divan edebiyatındaki karşılığını yazınız.

Halk edeb.-ağıt.   Divan Edeb.-Mersiye

* Divan-ı Hikmet adlı eserin yazılış amacını açıklayarak yazarının ismini yazınız.

Yazarı: Ahmet Yesevi, Dini hikmetler, dersler, öğütler vermek için yazılmıştır.

        

         Hind’den bazerganlar gelür yayunur

Pişer lokmaları açlar doyurur

Aşıkları gelür bunda soyunur

Erler gelür şahım Abdal Musa’ya

                               Kaygusuz Abdal

* Yukarıdaki dörtlüğün türü nedir? Türü hakkında bilgi veriniz ve dörtlüğü açıklayınız.

Nefestir.

Bektaşî şairlerinin yazdıkları tasavvufî şiirlerdir.

Nefeslerde genellikle tasavvuftaki vahdet-i vücut (varlığı birliği) kavramı anlatılır. Bunun yanı sıra Hz. Muhammet ve Hz: Ali için övgüler de söylenir.

Nefeslerde kalenderane ve alaycı bir üslûp göze çarpar.

Edebiyatımızda Pir Sultan Abdal nefesleriyle ünlüdür.

* Kutadgu Bilig adlı eser hakkında detaylı bilgi veriniz.

Balasagunlu Yusuf Has Hacip tarafından, 1069-1070 yıllarında yazılmış ve Tabgaç Buğra Han'a sunulmuştur.

İslamiyet'in etkisinde yazılan ilk eser olarak bilinir.

Türk edebiyatında ilk siyasetname olarak bilinir.

Kutadgu Bilig "mutluluk veren bilgi" anlamına gelir.

Eser, aruz ölçüsü ve mesnevi nazım biçimiyle yazılmıştır.

Eserde 73 bölüm, 6645 beyit ve 173 dörtlük vardır.

Eser, İran edebiyatından "Şehname" örnek alınarak yazılmıştır; Şehname'nin aruz kalıbıyla yazılmıştır.

Kutadgu Bilig sembolik öğeler taşıyan bir eserdir. Eserdeki dört şahsın her biri ayrı bir kavramı sembolize eder.

Kün Togdı hakandır, adaleti sembolize eder; Ay Toldı onun veziridir, mutluluğu sembolize eder; Ögdülmiş vezirin oğludur, aklın sembolüdür; Odgurmış ise Ögdülmiş'in yakınıdır, yaşamın sonunu, ahireti sembolize eder.

Eser konuşmalarla, tartışmalarla ve karşılıklı mektuplaşmalarla geliştirilir. Yazar, kahramanları aracılığıyla öğütler vermiş; idarecilik, dilin önemi, dünya yaşamı, iyilik etmek gibi konularda düşüncelerini ortaya koymuştur.

Eserde o dönemdeki toplum yaşamında öne çıkan kişilerden de söz edilir.

Kutadgu Bilig oldukça yalın bir dille yazılmıştır; eserde çok az sayıda yabancı sözcük kullanılmıştır.

* Türk Edebiyatında “ilahi” türü hakkında bilgi veriniz.

  Allah aşkını konu edinen, Tanrıyı övmek, ona yalvarmak için yazılan/söylenen şiirlerdir.

Özel bir ezgiyle okunur.

İlâhîler tarikatlere göre türlü adlar alır: Mevlevîlerde âyin, Bektaşîlerde nefes, Alevilerde deme (deyiş, deme), diğer tarikatlerde de cumhur yada ilâhî denir.

Deme, Alevî ve Kızılbaş şairlerine aittir. Bestelenir. 8’li kalıpla söylenir.

İlâhîleriyle en çok Yunus Emre (XIII. yy.) ünlenmiştir.

İlâhî, yedili, sekizli ve on birli hece ölçüsüyle yazılır.

Dörtlük sayısı 3-7 arasındadır.

Kafiye düzeni koşmaya benzer: abab cccb dddb...  İlk dörtlüğün uyak düzeni xbxb ya da aaab şeklinde de olabilir.

         Ne varlığa sevinirim

         Ne yokluğa yerinirim

         Aşkın ile avunurum

         Bana seni gerek seni

         Yunus Emre

* Yukarıdaki dörtlüğün türü nedir? Dörtlüğü açıklayınız.

İlahidir. Allah aşkını işlemiştir. Dünya malının varlığı ve yokluğunun önemli olmadığını vurgulamış, önemli olanın Allah aşkı olduğunu belirtmiştir.

Yanaram mumlayın başdan ayaga

          Nedür bu yanmagın payanı yok mu

                                    Hoca Dehhani

*  Yukarıdaki şiirin türü nedir? Açıklayınız.

Gazeldir. Mum gibi baştan aşağı aşk eteşiyle yanıyorum. Bunun bir sınırı yok mu?

* Sözlü edebiyat döneminin özelliklerinden dördünü yazınız.

Dönemin ürünleri müzik eşliğinde ("kopuz" adı verilen sazla) dile getirilmiştir.

Kullanılan ölçü "hece" ölçüsüdür.

Nazım birimi "dörtlük"tür.

Dönemine göre sade bir dili vardır.

Dizelere genel olarak yarım kafiye (uyak) hâkimdir.

Daha çok tabiat, aşk ve ölüm konuları işlenmiştir.

Bu döneme yönelik elimizdeki en önemli ve eski kaynak Kaşgarlı Mahmut'un "Divan-ı Lügat-it Türk" adlı eseridir.

* Göktürk Yazıtları hakkında bilgi verip, yazıtların edebiyatımız ve dilimiz açısından önemini belirtiniz.

Türklerin ilk yazılı eseridir.

Doğu Göktürklerin (II. Göktürkler) tarihine ısık tutar.

Söylev türünde yazılmıstır.

Oldukça gelismis ve islenmis bir dil kullanılmıstır.

Türk dilinin gelismislik düzeyine iliskin etraflı bilgiler edinilebilir.

Hem dini hem de din dısı konular islenmistir.

Tarih, coğrafya ve edebiyata kaynak olacak niteliktedir.

Türk tarihini, toplumun yasam biçimini, dünyaya bakıs tarzını ortaya koyar.

Kitabelerde idarecilerin ve sultanların halkı aydınlatması, yaptıklarının hesabını halka

vermesi söz konusudur.

Kitabeleri Strahlenberg bulmus, 1893’te Wilhelm Thomsen okumustur.

Bir yüzleri Göktürk alfabesiyle, diğer yüzleri Çince yazılmıstır.

Tasavvuf edebiyatı ile ilgili “ aşık,derviş,tekke, insan-ı kamil, şarap, Fenâfillah, Mâsiva, Meyhâne” terimlerini birer cümleyle açıklayınız.

Aşık

İnsanı kamil:

Şarap:

Fenafillah:

Masiva:

Meyhane:

VAHDET-İ VÜCUT: (Varlığın birliği) Evrende sadece Allah’ın varlığı söz konusudur. Diğer varlık zannettiğimiz, bu “mutlak varlığın”, Allah’ın bir parçası ve görüntüsüdürler.

Tekke: Tasavvuf ehli kişilerin, tarikat mensuplarının barındıkları, eğitim gördükleri yer, kuruluş.

PİR: Tarikat kurucusu.

ŞEYH:1) Tarikat kurucusu. 2) Tarikatta en yüksek dereceye ermiş kişi. 3) Tarikat kollarından birinin başında bulunan kimse.

TARİKAT: Allah’a varma yolunda benzer biçimde düşünenlerin oluşturduğu topluluk.

DERVİŞ: Bir tarikata girmiş, onun kurallarına uygun yaşayan kimse.

ABDAL: Gezgin derviş.

HALİFE: Tarikat kurucusunun ya da şeyhin kendisine vekil tayin ettiği, yetki verdiği kişi.

* Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasındaki ölçütleri maddeler halinde yazınız? Bunlardan bir tanesini açıklayınız.

Dil anlayışı, Dini hayat, kültürel farklılaşma, coğrafya değişimi, sanat anlayışı, lehçe ve şive ayrılıkları…

* Roman, destan ve mesnevinin hangi Türk edebiyatının hangi dönemlerine ait olduğunu yazınız.

Modern, İslamiyet öncesi, İslami dönem

* Kutatgu  Bilig adlı eserde hangi kavramlar sembolleştirilmiştir?

Kün Togdı hakandır, adaleti sembolize eder; Ay Toldı onun veziridir, mutluluğu sembolize eder; Ögdülmiş vezirin oğludur, aklın sembolüdür; Odgurmış ise Ögdülmiş'in yakınıdır, yaşamın sonunu, ahireti sembolize eder.

* Kutatgu  Bilig bir siyasetname niteliği taşır. Neden?

İdeal devlet yönetimi.

* Divan-ı Lugati't Türk adlı eserin Türk Edebiyatı açısından önemini yazınız.

"Türk dilleri sözlüğü" anlamına gelen bu eser, 1072-1074 yıllarında Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır.

** İlk Türk dilcisi olarak bilinen yazar, eserini Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazmıştır.

** Eser Arapçadır, içinde yer alan örnekler Türkçedir.

** Eserde 7500 Türkçe sözün açıklaması yapılmıştır. Sözcüklerin anlamı, örnekler verilerek açıklanmıştır.

** Eserde yalnız sözcükler yer almaz; çok sayıda şiir örneği, deyimler, savlar da vardır.

** Yazar sözcükleri açıklarken o sözcük ya da sözün kullanıldığı Türk boyları hakkında da bilgiler verir.

** Sözcüklerin kullanılışını örneklendirir. Yazar, Türkçenin önemini ve eserine niçin bu adı verdiğini açıklar.

**Eser halk edebiyatı ve halk bilimi (folklor) açısından da önemli malzemeler içerir.

** Yazar, eserini oluşturan malzemeleri Türk bo lan arasında dolaşarak derlemiştir. Türk boylarının yaşadığı bölgeler ve yaşam koşulları hakkında bilgiler vermiştir.

** Eserin sonunda Türklerin yaşadığı bölgeleri gösteren bir harita yer almaktadır.

** Bağdat'ta yazılan Divanü Lügati't-Türk Türkçenin ilk sözlüğü olarak bilinir.

*Ne varlığa sevinirim               

Ne yokluğa yerinirim    

Aşkın ile avunurum           

Bana seni gerek seni        Y.Emre

               

a) Yandaki dörtlüğün nazım türü hakkında bilgi veriniz.( p) ilahi

b) Dörtlüğü şekil açısından inceleyiniz.(p) aaab, urum irim redif, düz. 8li

c) Dörtlüğe hâkim olan edebi sanat hakkında bilgi veriniz.(p) Tezat

d) Dörtlük hangi düşünceyi yansıtmaktadır.(p) Tasavvuf

                      

* Mitoloji nedir? Mitlerin doğuşu hakkında bilgi veriniz.

Mitoloji bir din veya bir halkın kültüründe tanrılar, kahramanlar, evren ve insanın yaratılışına dair tüm sözlü ve yazılı efsane birikiminin ve bu efsanelerin doğuşlarını, anlamlarını yorumlayıp, inceleyen ve sınıflandıran çalışmalar bütünüdür.

* İlim ilim bilmekdür                   ,Okumakdan mana ne

   İlim kendin bilmekdür              Kişi Hakkk’ı bilmekdür

   Sen kendini bilmezsen            Çün okudun bilmezsin

   Ya nice okumakdur                  Ha bir kuru emekdür

                                                              Yunus Emre

      a) Şiirin nazım türü hakkında bilgi veriniz.(p) 

      b) Şiiri şekil bakımından inceleyiniz.

      c) Şiir hangi düşünceyi yansıtmaktadır?(p)

            d) Yunus Emre’nin halkın gönlünde taht kurmasının nedeni nedir? Düşüncelerinizi yazınız.(p)

*   “Vurulup tertemiz alnından uzanmış yatıyor.

    Bir hilâl uğruna ya Rab ne güneşler batıyor”

Yukarıdaki mısralarındaki edebi sanatı bularak, açıklayınız.

Açık İstiare:Benzeyenin bulunmayıp yalnızca benzetilenle yapılan istiaredir. 

* Aşık Tarzı Halk Edebiyatının, Anonim Halk Edebiyatından ve Tasavvuf Edebiyatından farklı olan yönlerini yazınız.

------------------------------

* İslamiyet öncesi Türk edebiyatı ile İslamiyet etkisindeki Türk edebiyatını (nazım birimi, ölçü, kullanılan dil, alfabe ve konu bakımından karşılaştırınız.

İslamiyet öncesi -İslamiyet etkisindeki

Nazım birimi:             4                                               2

Ölçü:                    hece                                               aruz

Kullanılan dil:     sade                                                  ağır

Alfabe:                Göktürk, Uygur                              arap

Konu:                aşk, doğa, kahramnlık, ölüm       daha genişlemiştir+dini kon.

Doğru Yanlış

Y* Divan-ı Hikmet din dışı konuların işlendiği bir mesnevidir.

Y* Koşma ve gazele benzeyen lirik şiirlere Sözlü Edebiyat Döneminde verilen isim taşlamadır.

D* Orhun Yazıtları söylev niteliği taşımaktadır.

Y* Yazıtları 1893 yılında İngiliz dil bilimci Thomsen tarafından okunmuştur.

Y* Orhun yazıtları Çin’de bulunmaktadır.

Y* Mesnevi sözlü edebiyat döneminde görülen bir türdür

D* Destanlar çekirdek bir olay etrafında gelişmiştir.

Y* Sözlü edebiyat ürünlerinde kavmi özellikler görülmez

D* Uygur metinleri dini içeriklidir

D* Kutadgu Bilig Türk edebiyatı tarihinde ilk siyasetname örneğidir

D* Divan-ı Lügati’t-Türk, Türkçenin bilinen ilk dilbilgisi kitabıdır

D* Türk Edebiyatı’nın yazılı dönemi Göktürk metinleriyle başlar

Y* Sözlü edebiyat ürünleri yazının olduğu bir dönemde ortaya çıkmıştır

Boşluk Doldurma

* Kutadgu Bilig adlı eserle ………MESNEVİ…nazım şekli …BEYİT…… nazım birimi……ARUZ……… ölçüsü edebiyatımızda ilk kez kullanılmıştır.

* Divanü Lügati’t Türk … …KAŞGARLI M.…… tarafından kaleme alınmıştır.Türk Edebiyatının ilk ………SÖZLÜĞÜDÜR………………….

* Bilge Kağan Yazıtı ……OĞLU (TENRİ KAĞAN)………. tarafından yazılmıştır.

* Divan-ı Hikmet, 12.yy’da ………A. YESEVİ………..tarafından yazılmıştır.

* Türklerin en uzun destanı ……MANAS……………… destanıdır.

* Kutadgu Bilig’den alınan aşağıdaki beyitlerin karşısına Kutadgu Bilig’deki kişilerden hangisine ait olduğunu yazınız.

Ked öglüg kerek hem biligli ukuş            

(Çok zeki ve aklı bilir olmalı) ………… Ögdülmiş  ………………...

Biliglig kişining yagısı öküş                     

(Bilgili kişinin çoktur düşmanı)

Törüdi ikigü manga bir sanı                    

(Kanunda benim için birdir hepisi) …… Kün Togdı  ………………

Keserde adın bulmagay ol mini              

(Hüküm verirken fark bulmaz birisi)

Kişike kerek tegme yirde biliş  

(Kişiye gerektir her yerde tanış) ……… Ögdülmiş  …………………

Biliş birle itlür kamug türlüg iş  

(Tanıdıkla görülür her türlü iş)

Kün Togdı hakandır, adaleti sembolize eder; Ay Toldı onun veziridir, mutluluğu sembolize eder; Ögdülmiş vezirin oğludur, aklın sembolüdür; Odgurmış ise Ögdülmiş'in yakınıdır, yaşamın sonunu, ahireti sembolize eder.

* İslamiyet Öncesi Türk edebiyatına ait yazılı eserler, Göktürk Yazıtlarından başka Uygur dönemine ait metinler de bulunmaktadır. Buna rağmen sadece Köktürklerin metinlerinin anılmasının sebebi nedir?

Uygurların daha çok dini içeriklidir.

* Göktürk Yazıtları bugün ………MOĞOLİSTAN…………….. sınırları içerisindedir.

* Göktürkleri Yazıtları ....8.... yüzyılda ..... KÖKTÜRK............ devleti zamanında dikilmiş ve ......... Yollug Tigin.......... tarafından yazılmıştır.

* Koşuk ………AŞK DOĞA KAHRAMANLIK………..gibi konuları işlemesi bakımından halk edebiyatımızdaki koşmaya benzer.

* Oğuz Kağan Destanı tek kişinin maceralarının anlatılması bakımından Homeros’un …………İLLİYADA VE ODESSİA………. destanına benzer.

* Bektaşi şairlerinin şiirlerine  ……NEFES…………….   denir.

* Divan-ı Hikmet,      ………A. YESEVİ………………………………….     tarafından kaleme alınmış; eser,       ………TEKKE………………………..şiirinin başlangıcı kabul edilmektedir.

* Destanlar ……SÖZLÜ……… edebiyat ürünüdür.

Çoktan Seçmeli

* Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri Türk Edebiyatının dönemlere ayrılmasında doğrudan etkili olmuştur?

I- İstanbul’un Fethi                    II- İslamiyet’in kabulü

III- Batılılaşma hareketleri        IV- Matbaanın kullanılması

A)Yalnız I      B) I ve III       C) I ve II      D) II ve III   E) I ve IV

* Aşağıdakilerden hangisi destan dönemi iIe ilgili değildir?

A) Destanlarda olağanüstü olay ve kişilerin görülmesi

B) Destanları oluşturan çekirdek olayların bu dönemde yaşanması

C) Mitlerin bu dönemde ortaya çıkması

D) Destanlarda milletlere ait özelliklerin görülmesi

      E) Destanların bu dönemde yazıya geçirilmesi

*                 I. Köktürk Devleti'nin tarihine ışık tutar.

                II. Anlatımda aliterasyonlar görülür.

                III. Bir söylev niteliğindedir.

                IV. 9. yüzyılda dikilmişlerdir. 

      Yukarıdaki cümlelerin hangisinde Köktürk Yazıtları'nın özellikleri bir arada verilmiştir?

      A) I-II           B)I-III       C)II-III        D) i - IV         E) III - IV 

* Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet Öncesi Yazılı Edebiyat Döneminin genel özelliklerinden biri değildir?

A) Köktürk ve Uygur olmak üzere iki alfabe kullanılmıştır.

B) Uygur metinlerinde dini konular geniş yer tutmaktadır.

C) Anonim özellik gösterir.          

D) Hece ölçusu kullanılmıştır. 

E) Köktürk Yazıtları'yla başlar.

* Aşağıdakilerden hangisinde Türklerin kullandığı alfabeler sırasıyla verilmiştir? 

A) Köktürk - Uygur - Arap – Latin         B) Arap - Uygur - Köktürk - Kiril

C) Uygur - Arap - Mani – Brahmi        D) Mani - Uygur - Köktürk - Latin

E) Köktürk - Uygur - Latin – Brahmi

* Hangisi doğal destan ile yapma destan arasındaki en belirgin farktır?

A) Olağanüstü olayların ve kişilerin bulunması

B) Konusunu oluşturan bir çekirdek olayın olması

C) Halk arasında zamanla zenginleşmesi

D) Söyleyeninin belli olup olmaması

E) Yüzyıllar sonra derlenip yazıya geçirilmesi

*Aşağıdakilerin hangisinde redif, kullanılmamıştır?

A)  Kaçtı o bakışan, o dudaktan   -        

      Baktı ona sessizce uzaktan

B) İki turnam gelir aklı karalı -            

     Birin şahin vurmuş biri yaralı

C) Kandilli eski bahçelerde                     

     Akşam kapanınca perde perde

D) Bir şeyler uçar ellerimizden   -  

     Her saniye mazilere bizden

E) Bir merhaleden güneşe derya görünür 

     Buradan her iki dünya görünür

*Aşağıdakilerden hangisi Türk destanlarından birisi değildir?

A) Manas  B) Köroğlu   C) Şehname   D) Şu   E) Battal Gazi

*Aşağıdakilerin hangisi doğrudan edebiyat tarihinin kapsamına girmez?                                                                                                        

A) Siyasi olaylar         B) Yazınsal ürünler     

C) Edebiyat akımları    D)Teknolojik gelişmeler      E) Edebi şahsiyetlerin hayatı

*Aşağıdakilerden hangisi sanatçı sanat eseri ve toplum hayatı arasıdaki ilişkilerden birisi değldir?

A) Sanat eserinin toplumun aynası oluşu

B)Toplum hayatının sanat eserinin oluşmunu etkilemesi

C) Sanatçının topIum hayatını düzenlemeyi amaçlaması

D) Sanat eserlerinin toplum üzerinde belirli bir etkiye sahip olması 

E) Bazı sanat eserlerinin sanatçının hayatından izler taşması

* Aşağıdakilerden hangisi Yunus Emre için söylenemez?

A) Eserleriyle çağını ve kendinden sonraki dönemleri etkilediği

B) Şiirlerinde hem aruz hem hece ölçüsünü kullandığı

C) Risaletü'n Nushiyye ve Divan olmak üzere iki eserinin olduğu

D) Şiirlerinde tasavvuf, sevgi, hoşgörü gibi konuları işlediği

E) Arapça ve Fasça kelimeleri sıkça kullandığı

*Aşağıdakilerden hangisi destan motiflerimizden biri değildir?

  a) Bozkurt              b) Ağaç           c) Nevruz d)  Su      e)  Işık

*  “Yüzyıllar boyunca Tekke şiirinin önderi sayılmış, şiirleriyle kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir. Tasavvuf akımını taşkın ve gür lirimi ile halka yansıtmıştır. Aruzla da şiirler yazmakla birlikte, genellikle heceyi kullanmıştır. Şiirlerinde ilahi aşkı ve insan sevgisini işlemiştir.”

Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir?

a)     Yunus Emre

b)     Yusuf Has Hacib

c)      Mevlana

d)     Kaygusuz Abdal

e)     Hoca Dehhani

* Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında kullanılan ölçütlerden birisi olamaz?

A) Kültürel değişim B) Din değişimi C) Coğrafya değişimi            D) Lehçe ve şive ayrılıkları E) Gelir dağılımı

* Aşağıdakilerden hangisi destan dönemi sözlü edebiyat ürünlerinden biri değildir?

 A)Destan  B) Sav C) Sagu   D) Mesnevi E) Koşuk

* Aşağıdakilerden hangisi edebiyat tarihçisinin görevlerinden birisi değildir?                     

  A) Edebiyatı dönemlere ayırmak.   

  B) Tarihi olayları kronolojik sıraya göre düzenlemek.

  C) Şair ve yazarların hayatlarını incelemek.   

  D) Tarihi ve toplumsal olayların eserlere nasıl yansıdığını incelemek.

  E) Edebi dönemlerin özelliklerini tespit etmek.

* Hangisi İslamiyet öncesi Türk Edebiyatına ait türlerden biridir?

 A) Sagu   B) Koşma    C) Semai     D) Gazel   E) Ağıt

* Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatının özelliklerinden biri değildir?

A) Çok süslü bir dil vardır.         B) Hece .ölçüsü kullanılmıştır.

C) Dilde millilik hakimdir.           D) Köktürk ve Uygur alfabeleri kullanılmıştır.

E) Sözlü ve yazılı edebiyat olmak üzere iki döneme ayrılır.

* Aşağıdakilerden hangisi Sözlü Edebiyat Dönemi şairlerine verilen adlardan biri değildir?

 A) Ozan  B) Baksı  C) Yuğ   D)Kam        E)Şaman

* Aşağıdakilerden hangisi öyküleyici anlatımla oluşturulmuş metinlerin yapısında bulunan ana öğelerden değildir?

A)Yer       Kişi B) Zaman          C)  Tip    D) Mekan  E) Olay

* Edebiyat tarihi kitaplarında aşağıdakilerden hangisi hakkında bilgi yoktur?               

A) Edebi eserlerin tam metni

B) Şair ve yazarların hayatları   

C) Edebiyatı etkileyen tarihi olaylar

D) Edebi dönemlerin belirleyici özellikleri

E) Edebi dönemler

* Edebiyat ve tarih arasıdaki ilişkiyle ilgili  olarak aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Edebi eserlerde tarihi olaylar anlatılır.

B) Tarihi gelişmeler edebi zevk ve görüşleri etkiler.

C) Bazı tarihi olaylar edebi eserleri yönlendirir. 

D) Tarihi olaylar edebIyatı sadece muhteva bakımından etkiler.

E) Tarihi olaylar, edebi dönemlerin başlamasında etkili olur.

* Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

A) Batı edebiyatının etkisiyle birçok edebi tür edebiyatımıza girmişir. 

 B) Türk edebiyatı tarih boyunca farklı kültürlerden etkilenmişir.

C) İslamiyetin kabulü Türk edebiyatında köklü değişikliklere sebep olmuşur.

 D) İslamiyetten önceki yazılı kaynaklar günümüze kadar ulaşmamıştır

E) Türklerin çok geniş bir coğafyaya yayılmaları Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında etkili olmuşur.   

* .   I. Yusuf Has Hacip tarafıdan yazılmıştır.

      II. Islami Dönem Türk Edebiyatının ilk eseridir.

      III. Eser mesnevi tarzda yazılmıştır.

      Yukarıda özellikleri verilen eser hangisidir?

      A) Divan-ı Hikmet    B) Atebetü'l Hakayık

      C) Kutadgu Bilig    D) Mesnevi  E) Divanü Lugati't -Türk

* Yazılı edebiyat dönemine ait aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Metinlerde Türklerin Çinlilerle ilişkisi de anlatılmıştır.

B) Köktürk Yazıtları 1. Köktürk Devleti Döneminde dikilmişir.

C) Uygur metinleri dini ağrlıklıdır.

D) Köktürk YazıtlarıTonyukuk, Kül Tigin ve Bilge Kağan adına dikilmiştir.

E) Yazılı dönem eserlerinde edebi bir dil kullanımıştır.

* Türk edebiyatının bilinen ilk yazarı aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Ahmet Yesevı B) Yunus Emre C) Kaşgarlı Mahmut

 D) Bilge Kağan           E) Yollug Tigin

* Gazel ve mesnevi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

a)    Gazelde aşk ve güzellik konusu; mesnevide ise öğretici, dinî, ahlâki konular işlenir.

b)    Gazellerin kafiye örgüsü aa / ba / ca... şeklindedir,

Mesnevide her beyit kendi arasında kafiyelidir.

c)    Gazel aruzun uzun kalıplarıyla, mesnevi ise kısa kalıplarıyla yazılır.

d)    Gazelde beyitler arasında konu birliği olmayabilir; mesnevide vardır.

Gazelde beyit sayısı sınırlı değildir, mesnevide ise beyit sayısı sınırlıdır.

* Edebiyatımızda mesnevi nazım şekli ilk defa hangi  eserde kullanılmıştır?

a.     Atebet’ül Hakayık

b.     Kutadgu Bilig

c.      Divan-ı Hikmet

d.     Divan-ü Lügati’t Türk

                            Muhakemet’ül Lügateyn

* “Alaiye (Alanya) beyinin oğlu Gaybi, avlanırken attığı okla bir geyiği koltuğundan vurur. Yaralı geyik kaçar, Gaybi arkasından koşar. Geyik Abdal Musa'nın tekkesine girer, arkasından avcı da girer, dervişlerden geyiği sorar. Dervişler görmediklerini söylerler. Çekişme başlar. Olaya Abdal Musa. karışır ve koltuğu altından kanlı oku çıkararak Gaybi'ye gösterir. Gaybi okunu tanır ve Musa'ya bağlanır”

   Yukarıdaki parça hangi sanatçının hayatından bir kesittir?

a. Kaygusuz Abdal     b. Yunus Emre   c. Mevlana

      d. Hoca Dehhani         e. Hacı Bektaşi Veli

               

* I- Yabancı etkilerden uzak milli bir edebiyattır.

II- Dini törenlerden doğmuştur.

III- Başlıca verimleri destan, sağu, koşuk, savdır.

IV- Hece ölçüsü, yarım kafiye, dörtlük birim olarak kullanılır.

V- Sanatlı ve mecazlı bir anlatıma sahiptir.                                                                                                                                               

Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi sözlü edebiyatın özelliklerinden değildir?

           

               a) I.              b) II.     c)     III    d)  IV.        e) V.