Dramatik Şiir

DRAMATİK ŞİİR

Dramatik şiir, eski tiyatroda kullanılan şiir türüdür. Eski Yunan edebiyatında oyuncuların sahnede söyleyecekleri sözler şiir haline getirilir ve onlara ezberletilirdi.

Satirik Şiir

Satirik Şiir

Kişilerin ve çevredeki nesnelerin gülünç taraflarını ele alarak onları yeren, kötüleyen şiirlere “satirik şiir”denir.

Pastoral Şiir

Pastoral Şiir

Çoban,kır, dağ, orman, yayla, köy hayatını, doğal güzel­likleri, manzaraları ve bunlara duyulan özlemleri anlatan şiirlere “pastoral şiir” denir.

Didaktik Şiir

Didaktik Şiir

Belli bir konuda öğüt ve bilgi veren, bilimin metot ve prensiplerini, sanat eserlerinin güzel yönlerini öğreten, ahlaki, kültürel dersler veren şiirlere ‘didaktik (öğretici) şiir” denir.

Epik Şiir

Epik Şiir
Konusu savaş, yiğitlik, kahramanlık ve vatan sevgisi olan, bir olayı veya tarihi bir hadiseyi coşkulu bir şekilde anlatan şiirlere “epik şiir” denir.

Lirik Şiir

Lirik Şiir
Şairin ruhunda uyanan ve kabaran heyecanları içli bir dille anlatan duygu yüklü şiirlere ‘lirik şiir denir. Lirik şiirde toplumun hemen her kesimini ilgilendiren sevinç veya acı gibi ortak duygular veya aşk, ayrılık, özlem gibi bireysel duygular coşkulu bir tarzda işlenir.

Gazel Nazım Şekli ve Özellikleri

Gazelin beyit sayısı en az 5, en çok 15’tir.
Aruz ölçüsünün her kalıbı ile yazılabilir.
İlk beytine matla (doğma yeri, gazelin doğduğu beyit), son beytine makta (kesme yeri, gazelin kesildiği beyit) denir; matlanın altındaki beyte hüsn-i matla (Matlanın güzelliği; yani, matlaya güzellik katan beyit), maktanın üstündeki beyte de hüsn-i makta (maktanın güzelliği; yani, maktaya güzellik katan beyit) adı verilir; gazelin en güzel beytine de beyt-ül-gazel (gazelin beyti) denir.
Makta beytinde şairn mahlas'ı geçer.

ŞİİR BİLGİSİ UYGULAMA

Aşağıdaki cümlelerde boşlukları uygun sözlerle tamamlayınız.

1.    Rubai ve tuyuğ....................dörtlükten oluşur.

2.    Bazı Divan şairleri eser diye tek bir mısra bile yazmışlardır. Bunlara Divan edebiyatında ....................denir.

ŞİİR BİLGİSİ DOĞRU-YANLIŞ SORULARI UYGULAMA

1. Koşuklar aşk, doğa ve yiğitlik temalarını işleyen şiirlerdir. ( )
2. Koşuk ve sagular, kafiyesiz şiirlerdir. ( )
3. Sagu, ağıt ve mersiyelerde ölüm acısı dile getiri­lir. ( )

ŞİİR BİLGİSİ UYGULAMA

Sanma bir gün geçer karanlıklar
Gecenin ardında yine gece var
Çocuklar hıçkırır anneler ağlar
Yaşlı gözlerinle kal anneciğim

Yukarıdaki dörtlüğü inceleyerek aşağıda karşıları boş bırakılan yerlere dörtlüğün özelliklerini yazı­nız.
1) Ölçüsü:
2) Uyak türü:
3) Uyak düzeni:
4) Türü (epik - didaktik - lirik - pastoral):
5) Uyağı oluşturan sesler:

ŞİİR BİLGİSİ UYGULAMA-2

Aşağıdaki dörtlüklerle ilgili verilen bilgilerin karşı­larına doğruysa (D) yanlışsa (Y) yazınız.


I.  Dörtlük
Hasret mektubunu yazdığın zaman
Sitem etme selamını hoş gönder
Yanıyor yüreğim halim pek yaman
İster dolu ister isen boş gönder


II.  Dörtlük
Yana yana kül oldum
Bir esmere kul oldum
Kuş dili bilmez iken
Şakıdım bülbül oldum


1. Her iki dörtlük de hece ölçüsüyle yazılmıştır. ( )
2. I. dörtlükte ek biçiminde redif vardır. ( )

ŞİİR BİLGİSİ BOŞLUK DOLDURMA

1. Dize sonlarındaki ses benzerliklerine ………………………..denir.
2. Halk şiirinde genellikle …………………………….uyak kullanılır.

ŞİİR BİLGİSİ UYGULAMA

Aşağıdaki şiir örneklerinde ne tür kafiyeler kullanıldığını yazınız.

Şiirde Yapı

    ŞİİRDE YAPI

Nazım Birimi:  Şiiri oluşturan dize kümelerine  nazım birimi denir. Nazım birimi şiirin nazım şeklinin belirlenmesinde kullanılan ölçütlerden biridir.

Nazım birimlerini şu başlıklar altında toplayabiliriz:

Dize: Şiirdeki en küçük nazım birimidir. Düz yazıdaki satırın karşılığıdır.

“Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz”

Şiirden bağımsız olan, tek başına bir anlam taşıyan dizelere “azade mısra” (mısra-i azade) denir.

Şiiirin tek başına dilden dile dolaşan, hafızalarda yer eden en güzel dizesine “mısra-i berceste” denir.

Beyit: iki dizeden oluşan ve anlamsal bütünlük gösteren bölümlere beyit denir.  Divan edebiyatının nazım birimidir.

“Dünyada sevilmiş ve seven nafile bekler

Bilmez ki giden sevgililer dönmeyecekler”