10. Sınıf Türk Edebiyatı Ortalama Yükseltme Sınavı Soruları ve Cevapları

10. Sınıf Türk Edebiyatı Ortalama Yükseltme Sınavı Soruları

UYARI: Her sorunun doğru cevabının puan değeri, soru cümlesinin sonunda yay ayraç içinde belirtilmiştir.

1) Aşağıdaki eserlerin yazarlarını yazınız. (Her bir doğru cevap 3 puan olup toplam 24 puandır.)

a)       Kutadgu Bilig

b)       Atebetü’l Hakâyık

c)       Divân-ı Hikmet

d)       Divânü Lûgati’t Türk

e)       Leyla ile Mecnun Mesnevisi

f)        Seyahatname

g)       Risâletü’n Nushiyye

h)       Makalat

CEVAP:

1)

a)      Kutadgu Bilig: Yusuf Has Hacib

b)      Atebetü’l Hakâyık: Edib Ahmed Yüknekî

c)      Divân-ı Hikmet: Ahmed Yesevi

d)      Divânü Lûgati’t Türk: Kaşgarlı Mahmud

e)      Leyla ile Mecnun Mesnevisi: Fuzuli

f)       Seyahatname: Evliya Çelebi

g)      Risâletü’n Nushiyye: Yunus Emre

h)      Makalat: Hacı Bektaş Veli

 

2) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun ifadeyi yazınız. (Her bir doğru cevap 3 puan olup toplam 18 puandır.)

a)       Eski Türklerde şair, din adamına ……………. denir.

b)       Eski Türklerde devlet büyüklerinin ölümü üzerine söylenen ağıtlara ……………… denir.

c)       Halkı derinden etkileyen ulusal, toplumsal olayları, bir yazarın kurallarınca işlemesinden doğan, kişisel yaratımla oluşturulmuş destanlara …………………… destan denir.

d)       Dörtlüklerden oluşan, koşmayı andıran, sevgi, doğa gibi konuların işlendiği; hece ölçüsüyle kopuz eşliğinde söylenen şiirlere ……………… denir.

e)       …………………………. ve ………………………… destanları Uygurlara aittir.

CEVAP:

2)

a)      Şaman

b)      Sagu

c)      Yapma

d)      Koşuk

e)      Göç ve Türeyiş

 

3) Türklerin kullandığı alfabeleri yazınız. (Toplam 4 madde olup her bir doğru cevap 3 puandır, toplam 12 puandır.)

CEVAP:

3)

a)      Köktürk (Göktürk)

b)      Uygur

c)      Arap

d)      Latin

  

4) Aşağıdaki kavramları kısaca açıklayınız. (Her maddenin doğru açıklaması 5 puan olup toplam 20 puandır.)

a)       Vahdet-i vücûd

b)       İnsan-ı kâmil

c)       Fenâfillah

d)       Mâsiva

CEVAP:

4)

a)      Vahdet-i vücûd: Varlık tektir. Bu tek varlık, mutlak varlık olan Allah’tır.

b)      İnsan-ı kâmil: Nefis mertebelerini tamamlayıp kemale ulaşmış kişidir.

c)      Fenâfillah: Nefsin arzularından geçip varlığını Allah için görmektir.

d)      Mâsiva: Allah dışındaki her şey, yani kesret (çokluk) âlemidir.

 

5) 1893’te Göktürk (Orhun) Kitabelerini okuyan Danimarkalı Türkolog kimdir? (Doğru cevap 8 puandır.)

CEVAP:

5) Wilhelm Thomsen

 

6) 16. yüzyılın en güçlü şairlerindendir. Arapça, Farsça, Türkçe divanı olan tek şairdir. Eserlerini Azeri lehçesiyle yazmıştır. Divan edebiyatının en lirik şairi olarak kabul edilmektedir. Kendisine bağlanan maaşı almasında güçlük çıkaran memurları şikâyet etmek için yazdığı “Şikayetnâme” adlı mektubu edebiyatımızdaki en ünlü yergilerden biridir.

Yukarıda tanıtılan şair kimdir? (Doğru cevap 8 puandır.)

CEVAP:

6. Fuzuli

7) “Şah, post, derviş” gibi kelimelerin Uygur metinlerinde bulunmama sebebini yazınız. (Doğru cevap 10 puandır

CEVAP:
 

7) “Şah, post, derviş” gibi kelimeler İslam kültürüne aittir. Uygurlar İslamiyet’i benimsemedikleri için kültürlerinde bu kelimelere de rastlanmaz.