TOPLUMCU GERÇEKÇİ YAZARLAR
*1930'lardan itibaren köylüden, işçiden söz edilmiştir.
* Yazarların bir kısmı köy enstitülerinde yetişmiştir.
* Realizm akımının etkisi vardır. Gözlem önemli bir yer tutar.
*Köylü ve işçi, toplumdaki düzensizlikler ve çatışmalar, ağa -köylü karşıtlığı,
imam - öğretmen karşıtlığı, halk - yönetici karşıtlığı, güçlü - güçsüz, aydın -
cahil karşıtlıkları, köy sorunları, Anadolu ve insan, büyük şehirlere göç ve
sorunlar işlenir.
* Eserler, okuryazarlığı olan halkın kolaylıkla okuyup anlayabileceği bir dil ve
anlatım özelliğine sahiptir.
* Yazarlar, okuyucuyu kendi düşünceleri doğrultusunda yönlendirmek isterler.
Sanat eseri, belli görüşleri ifade etmek için araç olarak kullanılır.
*Tezli roman örnekleri verilmiştir. Siyasi ideolojiler ön plandadır.
* Gözleme önem vermiştir.
* Olaylara neden sonuç ilişkisi içinde bilimsel bir açıklama getirilimiştir.
*Sadri Ertem, Sabahattin Ali, Orhan Kemal, Yaşar Kemal, Kemal Tahir, Fakir
Baykurt, Rıfat Ilgaz, Aziz Nesin
YAŞAR KEMAL (1923- )
*Asıl adı Kemal Sadık Gökçeli'dir.
*Romanlarında yer olarak Çukurova, Toroslar ve Anadolu'nun kırsal yörelerini
seçmiştir.
*Köy romanlarına alışılmışın dışında bir bakış açısı getirir.
*Romanlarında kahramanlarını anlatırken, aldığı toplumsal kültürü göz ardı
etmez.
*Halka önem verdiği oranda doğaya da aynı anlayış ve sorumlulukla yaklaşır.
*Roman kahramanlarını şiirsel ve yöresel bir dille konuştururken toplumun
nabzını tutar.
*Destanlardan, efsanelerden, ağıtlardan, türkülerden ve halk öykülerinden
faydalanmıştır.
*Şiirsel üslubu, olağanüstü düş gücü, modern romanla epik anlatım biçimlerini
başarıyla bağdaştırması onu özgün kılmıştır.
* Bazı romanlarında röportaj tekniğinden faydalanmıştır.
*Romanları birçok dile çevrilmiş ve senaryolaştırılmıştır. Dışarıda çokça
ödül almıştır.
*Şiir türünde eseri yoktur.
Roman: İnce Memed, Teneke, O Direk, Yer Demir Gök Bakır, Deniz Küstü, Kale
Kapısı, Ölmez Otu, Çakırcalı Efe, Yılanı Öldürseler, Baldaki Tuz, Demirciler
Çarşısı Cinayeti, Yusufçuk Yusuf, Al Gözüm Seyreyle Salih, Kuşlar da Gitti,
Yağmurcuk Kuşu, Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana, Karıncanın Su İçtiği, Tanyeri
Horozları, Yağmur Kuşu, Kanın Sesi Efsane: Üç Anadolu Efsanesi, Ağrı Dağı
Efsanesi, Binboğalar Efsanesi, Yanan Ormanlarda Elli Gün, Peri Bacaları. Hikâye:
Sarı Sıcak, Çukurova Yana Yana, Bir Bulut Kaynıyor. Fıkra: Taş Çatlasa.
Röportaj: Bu Diyar Baştan Başa, Bir Bulut Kaynar, Allah'ın Askerleri, Çukurova
Yana Yana, Peribacaları Makale: Ağacın Çürüğü.
Deneme: Taş Çatlasa, Baldaki Tuz, Ağacın Çürüğü
SABAHATTİN ALİ
*Toplumsal Gerçekçi romanın öncülerindendir.
*Yazın hayatına şiirle başlamış, hece vezniyle halk şiiri etkisinde ürünler
vermiştir; ancak asıl ününü romanla yapmıştır.
*Konularını toplumsal eşitsizlikten ezilen, sömürülen insanların acılarından
alır.
*Türk edebiyatında köye ve köylüye büyük önem göstermiştir.
*Birçok şiiri bestelenmiştir. (Aldırma Gönül Aldırma, Leylim Ley, Dağlardır
Dağlar)
Şiir: Dağlar ve Rüzgar
Hikaye: Değirmen, Kağnı, Yeni Dünya, Sırça Köşk, Son Hikayeler, Esirler, Kanal,
Kırlangıçlar, Arap Hayri, Pazarcı, Hanende Melek
Roman: Kuyucaklı Yusuf, İçimizdeki Şeytan, Kürk Mantolu
Madonna
Oyun: Esirler
KEMAL TAHİR (1910-1973)
*Köy edebiyatının en ünlü romancısıdır. Köyü ve köy gerçeğini bilimsel yöntemle
dile getirir.
*Konularını Anadolu'dan, köy hayatından, Kurtuluş Savaşı
yıllarından, Cumhuriyet'in ilk yıllarından, Osmanlı tarihinden
seçerek töre romancısı özelliği göstermiştir.
*Eserlerinde yakın tarihimizin siyasî olaylarını, eşkıya öykülerini,
cezaevi yaşantılarını, tarihî, iktisadî ve sosyal olaylarını anlatmıştır.
* Bazı romanlarında belgelerden yararlanarak tarihi konulardan bahseder.
*Devlet Ana'da kuruluş aşamasındaki Osmanlı toplumu ve yönetim şeklini
işlemiştir.
*Kurt Kanunu adlı eserde ise Atatürk'e karşı yapılan İzmir suikastını
anlatmıştır.
* Yorgun Savaşçı romanında Cehennem Yüzbaşı Cemil yer alır ve Kurtuluş Savaşı'nı
anlatır.
Roman: Sağırdere, Kör Duman, Esir Şehrin İnsanları, Rahmet Yolları Kesti, Köyün
Kamburu, Yediçınar Yaylası, Yorgun Savaşçı, Devlet Ana, Kurt Kanunu, Yol Ayrımı,
Kelleci Memet, Hür Şehrin İnsanları, Esir Şehrin Mahpusu, Bozkırdaki Çekirdek,
Büyük Mal, Namusçular, Karılar Koğuşu, Dam Ağası, Bir Mülkiyet Kalesi Öykü: Göl
İnsanları.
Mektup: Kemal Tahir'den Fatma İlhan'a Mektuplar.
ORHAN KEMAL (1914-1970)
*Asıl adı Mehmet Reşit Öğütçü'dür. Birçok eseri filme dönüştürülmüştür.
*Çukurovalı emekçileri, kırsal yöre insanının töresel sıkıntılarını, İstanbul'a
gelmesiyle kenar semtlerin acılarını, yoksul çocukları, ekmek kavgası veren
küçük çocukları ve işçi ailelerini kısa, çarpıcı, etkileyici bir dille anlatır.
* Eserlerinde diyaloglara ağırlı vermesi eserlerine akıcılık katmıştır.
*Hayatın içinden yetişmiş; bir yazar olarak dünyasını okuduklarından çok
yaşadıklarıyla, gözlemleriyle kurmuştur.
*Baba Evi, Avare Yıllar, Cemile ve Dünya Evi daha çok kendi hayatını anlattığı
otobiyografik romanlarıdır. *Şiir türünde eseri yoktur.
Hikâye: Ekmek Kavgası, Sarhoşlar, Çamaşırcının Kızı, 72. Koğuş, Mahalle Kavgası
Romanları: Grev, Babil Kulesi, Dünyada Harp Vardı, İşsiz, Önce Ekmek, Baba Evi,
Avare Yıllar, Murtaza, Cemile, Bereketli Topraklar Üzerinde, Suçlu, Devlet Kuşu,
Vukuat Var, Gavurun Kızı, Küçücük Dünya Evi, El Kızı, Hanımın Çiftliği, Eskici
ve Oğulları, Gurbet Kuşları, Sokakların Çocuğu, Mahalle Kavgası, Kanlı
Topraklar, Bir Filiz Vardı, Müfettişler Müfettişi, Yalan Dünya, Evlerden Biri,
Arkadaş Islıkları, Sokaklardan Bir Kız, Üç Kağıtçı, Kötü Yol, Tersine Dünya.
Oyun: 72. Koğuş, İspinozlar, Eskici Dükkanı Anı: Nazım Hikmetle Üç Buçuk Yıl.
SAMİM KOCAGÖZ
*1950'de Yeni İstanbul gazetesi ve
New
York Herald
Tribune
gazetesinin ortaklaşa düzenlediği Dünya Hikâye Yarışması'nda "Sam Amca"
öyküsüyle birincilik kazandı. *Güçlü gözlemlerine dayanarak köy ve kasaba
insanlarının sorunlarını, günlük yaşamlarını ve duygularını yalın bir dil ve
gerçekçi tutumla yansıttı.
* İkinci Dünya, Yılan Hikayesi, Bir Çift Öküz romanları konularını doğup
büyüdüğü yörelerden alır.
* Kalpaklılar ve Doludizgin romanlarında Kurtuluş Savaşı'nı işler.
*Ölümünden sonra adına bir öykü ödülü kondu.
Roman: İkinci Dünya, Bir Şehrin İki Kapısı, Yılan Hikayesi,
Onbinlerin Dönüşü, Kalpaklılar, Doludizgin, Bir Karış Toprak,
Bir Çift Öküz, İzmir'in İçinde, Tartışma, Eski Toprak
Öykü: Telli Kavak, Sığınak, Cihan Şoförü, Ahmet'in Kuzuları,
Yolun Üstündeki Kaya, Yağmurdaki Kız, Sam Amca, Alandaki
Delikanlı
Deneme:Roman ve Yazarlık Onuru
SADRİ ERTEM
*Atatürk ilkelerini toplumculukla bağdaştırmaya çalışmıştır.
*Roman ve hikayelerinde sanayinin köylü üzerindeki olumsuz
etkisini, ağa - tüccar sömürüsünü, fabrika-işçi ilişkisini,
bürokrasinin halk üzerindeki etkisini anlatmıştır.
*Sanat kaygısı taşımadığı için anlatım ve biçime önem
vermemiştir.
*İnsan ruhuna inme amacı gütmemiştir.
*Çıkrıklar Durunca, Bir Varmış Bir Yokmuş'ta kapitülasonlardan; Düşkünler'da
Tanzimatla başlayan memur bürorasisini; Yol Arkadaşları'nda Batı Anadolu'daki
kasaba ve şehirleri anlatır.
Roman: Çıkrıklar Durunca, Bir Varmış Bir Yokmuş, Düşkünler, Yol Arkadaşları,
Step
Hikaye: Silindir Şapka Giyen Köylü, Bacayı İndir, Bacayı Kaldır,
Korku, Bay Virgül, Bir Şehrin Ruhu
Gezi: Bir Vagon Penceresinden, Ankara-Bükreş
ABBAS SAYAR
*Yazmaya şiir ile başladı. Toplam 6 şiir kitabı yayımladı. Bu kitaplar çok dar
bir çevrenin dışına çıkmadığından bugün bilinmemektedir. Ancak daha önce
yayımladığı tüm şiirleri 1992 yılında derlenip
Boşluğa Takılan Ses
adıyla
kitaplaştırılmıştır. 1999'da ölümünden sonra derlenebilen şiirleri ise Şiirler
adıyla yayımlanmıştır.
*1950'lerde roman türüne geçti. İlk romanı
Yılkı Atı'nı
yazdıktan yaklaşık on - on beş yıl sonra 1970'de yayımladı.
Yılkıya bırakılan bir atın doğadaki yaşam savaşını anlatan ve arka planda köy
halkının yoksulluğu ve çaresizliğini sergileyen roman daha sonra filme
uyarlanmıştır.
*Yılkı Atı'nı yayımladıktan sonra ikişer yıl arayla romanlarını yayımlamayı
sürdürdü. 1972'de yayımladığı Çelo, radyo oyununa (Nebahat Abla'yı Yitirdik
adıyla)uyarlanmış; 1974'te yayımladığı Can Şenliği ise TV1'de dört bölümlük bir
dizi film olarak gösterime sunulmuştur.
*Yazarın tek öykü kitabı Yorganımı Sıkı Sar 1976'da, Dik Bayır adlı romanı
1997'de yayımlandı. Takip eden yıllarda Tarlabaşı Salkım Saçak (1987, roman),
Anılarda Yumak Yumak (1990, anı-roman), Boşluğa Takılan Ses(1991, şiir),
Noktalar (1991, vecizeler) adlı kitaplarını yayımladı.
*Abbas Sayar'ın yapıtları köy edebiyatı kategorisinde değerlendirilir.
Yapıtlarında genellikle Orta Anadolu'yu anlatır. Romanlarında Türk köylüsünün
nasıl yaşadığını bilmek, öğrenmek ve yaşam koşullarını değiştirmek gerektiğini
aydınlara ve politikacılara haykırır.
*El Eli Yur El de Yüzü adlı romanında ise politika ile uğraştığı dönemdeki
anılarından yola çıkarak; 1954-1957 seçimlerinde Zağcıoğlu köyünün genel durumu,
köylünün politikacılara bakışı; politikacılarla köy halkının birbirlerinden
beklentileri nibir kara mizah örneği olarak gözler önüne serer.
TALİP APAYDIN (1926)
*İlk şiir ve hikâyelerini Köy Enstitüleri Dergisi'nde yayınladı *Eserlerinin
hemen hemen hepsinde vaktiyle Köy Enstitüleri'nde benimsetilmiş köy
anlayışına uygun klişe anlayışı işler.
*Bu kitaplarda köy daima sefil ve sömürülmüştür. Köylü cahildir, hurafelere
inanır. Müspet hiçbir davranışları yoktur. Bu toplumda tek iyi insan köy
öğretmenidir. *Öğretmen, köylüyü eğiterek modern ve laik hâle getirmeye uğraşır.
Eserlerinde Yaşar Kemal, Kemal Tahir ve Orhan Kemal'in etkisi görülür.
* İlk romanı
Sarı Traktör
ile tarımda
makineleşme konusuna bir umut olarak yaklaştı. Yarbükü'nde ise köylüler arasında
toprak ve su paylaşımı ile ilgili çekişmelerin olduğu zorlu yaşam koşullarını
anlattı. Kente İndi İdris'te makineleşme sonucunda işsiz kalan köylüleri, Yoz
Duvar'da hayvancılığı, Tütün Yorgunun'nda tütün ekicilerini anlatır.
* Öykü ve romanlarında doğa betimlemeleri ve insan ilişkilerini tüm doğallığı
ile yansıttı. Anı, oyun, çocuk edebiyatı türlerinde de eserler verdi.
* Vatan Dediler, Toz Duman İçinde romanlarında milli mücadelei işler.
Şiir: Susuzluk
Hikâye: Ateş Düşünce, Öte Yandaki Cennet, Koca Taş, Güzel İnsanlar, Yolun
Kıyısındaki Adam, Duvar Yazılan, Kökten Ankaralı, Yangın
Roman: Sarı Traktör, Yarbükü, Emmioğlu, Ortakçılar, Ferhat ile Şiirin,Toprağa
Basınca, Define, Yol Duvar, Toz Duman İçinde, Tütün Yorgunu, Vatan Dediler
Hatırat: Bozkırdaki Günler, Karanlığın Kuvveti Tiyatro: Bir Yol
Radyo oyunu: Yapılar Yapılırken, Otobüs Yarışı (Basılmadı
FAKİR BAYKURT
*Romanlarında Türkiye'deki köylü yaşamını halkçı ve devrimci bir bakış açısıyla
ele aldı.
*Köylünün bilinci ve bilinçaltındaki istekleri, tepkilerini ve çelişkilerini
yansıttı.
* Eserlerinde yerel söyleyişlere er vermiştir.
* Tırpan ve Kaplumbağalar romanlarında imgesel öğelerden faydalanır.
* Yılanların Öcü, Burdur'un bir köyünde geçer. Bayram, Haceli, Iraz Ana, Muhtar
ve kaymakam kahramanlarıdır.
Roman: Yılanların Öcü, Irazca'nın Dirliği, Tırpan, Kaplumbağalar, Onuncu Köy,
Amerikan Sargısı, Köygöçüren, Keklik, Kara Ahmet Destanı, Yayla, Yüksek
Fırınlar, Koca Ren, Yarım Ekmek
Öykü: Çilli, Efendilik Savaşı, Karın Ağrısı, Anadolu Garajı,
Sınırdaki Ölü, Gece Vardiyası, Dikenli Tel, Barış Çiçeği
Şiir: Bir Uzun Yol
Anı: Eşekli Kütüphaneci
KEMAL BİLBAŞAR (1910-1983)
*Tek parti döneminin sorunları, eşraf, tüccar, memur arasındaki
çatışmalar bu ilk öykülerinin ana temasını oluşturdu.
*2'nci Dünya Savaşı'nın ardından çok partili sisteme geçildiği
yıllarda demokratik ortamın yarattığı çelişkiler üzerinde durdu.
*Öyküyle başlamış sonradan romancılığa geçmiştir.
*Ekonomik ve teknolojik gelişmelerden payını alamayan, çağa
ayak uyduramayan köylülerin sorunlarını işledi.
*18'inci Yüzyıl sonlarında Osmanlılarla birlikte Ruslara karşı
mücadele eden Abhaz ve Adige çerkezlerinin sert yaşam
koşullarını geleneksel renklerini ortaya çıkararak anlattı.
* "Bilbaşar Anadolu Hikâyeleri ve Cevizli Bahçe adlı ilk iki kitabında taşra
yaşamından kesitler vermiş, küçük esnafın ve küçük memurun gündelik sorunlarını
yansıtmaya çalışmıştır."
* "Bilbaşar'ın ilk romanından başlayarak romanlarındaki gelişme gözden
geçirildiği zaman Denizin Çağırısı'ndaki bireyin ruhsal bunalımından sonra,
toplumsal konuya geçtiği ve toplumsal konunun büyük bir hızla geliştiği görülür.
* Eserlerinde genellikle Kuzey Anadolu ve Batı Anadolu kasabalarını anlatır.
Genelde ezenlerle, ezilenleri isler. Konusu Doğu Anadolu'da geçen Cemo ve
Memo
romanlarında ise; ağa-devlet-köylü üçlüsü arasında geçen olayları ele alır.
* "Cemo'yu daha çok Doğu Anadolu'nun yalnız İmparatorluk döneminde değil,
Cumhuriyet çağında da horlanmış, ezilmiş, feodal toplum düzeninde bırakılmış
halkına seslenmek, onları silkelemek, uyarmak amacı ile yazdım." der.
Öykü: Anadolu'dan Hikayeler, Cevizli Bahçe, Pembe Kurt, Üç Boyutlu Hikayeler,
Irgatların Öfkesi
Roman: Denizin Çağırışı, Ay Tutulduğu Gece, Cemo, Memo, Yeşil Gölge, Yonca Kız,
Başka Olur Ağaların Düğünü, Kölelik Dönemeci, Bedoş, Zühre Ninem
MAHMUT MAKAL (1930 )
*1947-1949 arasında öğretmenlik yaptığı köylerdeki gözlemlerini
gerçekçi ve yalın bir dille anlattığı "Bizim Köy" adlı kitap 1950'de
yayınlanınca büyük yankı uyandırdı. *Köy edebiyatı akımının çıkış noktası oldu
ve yabancı dillere çevrildi. Bu kitap nedeniyle tutuklanıp kısa süre cezaevinde
kaldı.
*Makal 1967'de Unesco tarafından dünya gençliğine örnek insan olarak seçildi.
Eserleri: Bizim Köy, Köylümden, Hayal ve Gerçek, Memleketin Sahipleri, Kuru
Sevda, 17 Nisan, Köye Gidenler, Kalkınma Masalı, Eğitimde Yolumuz Nereye, İplik
Pazarı, Kamçı Teslimi, Ötelerin Havası, Yer Altında Bir Anadolu, Bu Ne Biçim
Ülke, Zulüm Makinesi, Kokmuş Bir Düzende, Karanlığı Zorlayanlar, Köy Enstitüleri
ve Ötesi, Bir İşçinin Günlüğünden
DURSUN AKÇAM
*Toplumcu sanat anlayışıyla yazan öykü yazarlarından biridir.. *Öyküyle romanı
birlikte düşünen yazar, halkımızın köklü öykü geleneği nedeniyle kısa öyküye
büyük görevler düştüğü düşüncesindedir.
*Köylüyle yapılan söyleşilere dayanan öykülerinde Doğu Anadolu'yu yansıtmıştır.
Maral ve Ölü Ekmeği adlı kitapları bu konudaki öykülerini içerir.
*Daha sonra köyden kente göç ve nedenleri üzerinde durmaya başlayan Akçam bu
öykülerini de Taş Çantası ve Köyden İndim Şehire'de bir araya toplamıştır. Öykü
tekniğinden çok, anlatmak, söylemek istediklerin aktarmaya önem veren yazarın
son öykü kitabı Sevdam Ürktü'dür.
AZİZ NESİN
*Türk gülmece edebiyatının en usta yazarıdır. *En sıradan olaylardan bile öykü
konusu çıkarabilen gözlem gücüyle toplumsal düzenin çarpıklığının günlük
yaşayışa yansımalarını ve gülünç yanlarını yalın, abartılı bir anlatımla ortaya
koymuştur.
*Hikaye, roman, oyun, masal, şiir, fıkra, gezi, anı türünde yüzün üzerinde eseri
vardır.
Şiir: Sondan Başa, Sevgiye On Ölüme Beş Kala, Kendini Yakalamak, Hoşça kalın,
Sivas Acısı
Konuşmalar: İnsanlar Konuşa Konuşa, Çuvala Doldurulmuş
Kediler
Hikaye: Geriye Kalan, İt Kuyruğu, Yedek Parça, Fil Hamdi, Damda Deli Var,
Koltuk, Kazan Töreni, Toros Canavarı, Deliler Boşandı, Mahallenin Kısmeti, Ölmüş
Eşek, Hangi Parti Kazanacak, Havadan Sudan, Bay Düdük, Nazik Alet, Gıdıgıdı,
Aferin, Kördöğüşü, Mahmut ile Nigar, Gözüne Gözlük, Ah Biz Eşekler, Yüz Liraya
Bir Deli, Bir Koltuk Nasıl Devrilir, Biz Adam Olmayız, Sosyalizm Geliyor
Savulun, İhtilali Nasıl Yaptık, Rıfat Bey Neden Kaşınıyor, Yeşil Renkli Namus
gazı, Bülbül Yuvası Evler, Vatan Sağolsun, Yaşasın Memleket, Büyük Grev, Hayvan
Deyip Geçme, 70 Yaşım Merhaba, Kalpazanlık Bile Yapılamıyor, Maçinli Kız İçin
Ev, Nah Kalkınırsın Roman: Kadın Olan Erkek, Gol Kralı Sait Hopsait, Erkek
Sabahat, Saçkıran, Zübük, Şimdiki Çocuklar Harika, Tatlı Betüş, Yaşar Ne Yaşar
Ne Yaşamaz, Surname
Anılar:
Bir
Sürgünün Hatıraları, Böyle Gelmiş Böyle
Gitmez, Poliste,
Yokuşun Başı, Salkım Salkım Asılacak
Adamlar,
Rüyalarım
Ziyan
Olmasın
Masallar: Memleketin Birinde, Hoptirinam, Uyusana Tosunum, Aziz
Dededen Masallar
Taşlama:
Azizname
Fıkralar:
Nutuk
Makinası,
Az Gittik Uz Gittik, Merhaba,
Suçlanan
ve Aklanan
Yazılar,
Ah Biz
Ödlek Aydınlar,
Korkudan Korkmak
Gezi: Duyduk
Duymadık
Demeyin,
Dünya
Kazan Ben
Kepçe
Oyunlar: Biraz Gelir misiniz, Bir
Şey
Yap Met, Toros
Canavarı,
Düdükçülerle Fırçacıların Savaşı, Çiçu,
Tut Elimden Rovni, Hadi
Öldürsene
Canikom , Beş Kısa Oyun, Bütün Oyunları
RIFAT ILGAZ (d. 1911 - ö. 1993)
*Türk şiir, roman ve öykü yazarı. Özellikle Hababam Sınıfı romanıyla tanındı.
*Yazara edebiyat dünyasında Koca Çınar, ya da Edebiyatın Koca Çınarı
denmektedir.
* II. Dünya Savaşı döneminde öğretmenlik yaparken hayatında
ve çevresinde gördükleriyle toplumcu bir anlayışa yöneldi.
*Köyden kente göçten, işçinin durumuna, yoksullara kadar
toplumsal gerçekleri irdeler.
*Öyküleri Markopaşa dönemlerine gitmektedir.
*Toplumsal değişimleri ve çarpıklıkları hicveden bu mizah
öykülerine örnek olarak Sosyal Kadınlar Partisi'ndeki kentleşme
ve toplumda kadının yeri üzerine eleştiriler verilebilir.
*Yaşamını son dönemlerinde yazar özellikle anı ile çocuk
edebiyatı türüne ağırlık verdi.
Şiir kitapları: Yarenlik, Sınıf , Yaşadıkça, Devam, Üsküdarda Sabah Oldu, Soluk
Soluğa, Karakılçık, Uzak Değil, Güvercinim Uyur mu, Kulağımız Kirişte, Ocak
Katırı Alagöz, Çocuk Bahçesi, Bütün Şiirleri, Bütün Şiirleri
Romanları: Hababam Sınıfı, Pijamalılar, Bizim Koğuş, Karadenizin Kıyıcığında,
Halime Kaptan, Meşrutiyet Kırathanesi, Karartma Geceleri, Sarı Yazma, Yıldız
Karayel, Apartıman Çocukları, Hoca Nasrettin ve Çömezleri, )Hababam Sınıfı
İcraatın İçinde
Anı kitapları:Yokuş Yukarı, Kırk Yıl Önce Kırk Yıl Sonra, Dördüncü Bölük
Köşe Yazarlığı: Nerde Kalmıştık, Cart Curt Öykü kitapları: Radarın Anahtarı, Don
Kişot İstanbul'da, Kesmeli Bunları, Nerde O Eski Usturalar, Saksağanın Kuyruğu,
Şevket Ustanın Kedisi, Garibin Horozu, Altın Ekicisi, Palavra, Önceden Don Kişot
İstanbul'da, Tuh Sana, Çatal Matal Kaç Çatal, Bunadı Bu Adam, Keş, Al Atını,
Hababam Sınıfı Uyanıyor, Hababam Sınıfı Baskında, Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı,
Rüşvetin Alamancası, Sosyal Kadınlar Partisi, Çalış Osman Çiftlik Senin, Şeker
Kutusu
Çocuk edebiyatı: Bacaksız Kamyon Sürücüsü, Bacaksız Okulda, Bacaksız Paralı
Atlet, Bacaksız Tatil Köyünde, Bacaksız Sigara Kaçakcısı, Öksüz Civciv, Küçük
Cekmece Okyanusu, Cankurtaran Yılmaz, Kumdan Betona, Çocuk Bahçesi(Şiir),
Tiyatro Oyunları: Hababam Sınıfı, Hababam Sınıfı Uyanıyor, Hababam Sınıfı
Baskında, Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı,Türk Çocukları, Çatal Matal Kaç Çatal,
Uzun Eşek Oyunu
İLHAN TARUS
* İlhan Tarus, toplumcu görüşleriyle II. Dünya Savaşı yazarları arasında yer
alır.
* Öykülerinin konularını daha çok, kendisinin aralarında yaşadığı, yakından
tanıdığı insanların yaşayışından almıştır.
* Öykülerinin bir özelliği olayların ve kalabalık kentleri, kenar semti
insanlarının, gecekonduların, yer almasıdır.
* Ayrıca gözlemlerine dayanarak, memur aristokrasisini, bürokrat yönetimin
eleştirmeyi de öykülerine konu yapmıştır.
* Savcılık ve hâkimlik yaptığı sıradaki gözlemlerine dayanarak da cezaevlerine
ve mahkemelere eğilmiştir.
* Gittikçe eleştirel gerçekçiliğe dönen yazar, ilk öykülerini yazdığı yıllarda
halkın çoğunluğunun okuma yazma bilmediğini göz önüne alarak geniş halk
kitlelerine yayılmıştır.
* Var Olmak, Hükümet Meydanı, Vatan Tutkusu romanlarında Kurtuluş Savaşı'nı
işler.
Roman: Doktor Moro'nun Mektububu, Ceza Hakimi, Bir Gemi, AhilerYeşilkaya
Savcısı, Var Olmak, Duru Göl, Hükümet Meydanı, Vatan Tutkusu
Öykü: Apartman, Karınca Yuvası, , Ekin İti, Köle Hanı, Suavi Efendi
Tiyatro: Ceza Hakimi, Bir Gemi, Suavi Efendi
FAİK BAYSAL
* Edebiyata şiirle adım attı; ama asıl öykü ve romanlarıyla adını duyurdu.
*1944'te yayımladığı ilk romanı Sarduvan, yazarımızın edebiyat alanındaki
yönelimini de ortaya koyan bir yapıt oldu.
* Yazar, içinden çıktığı toplumun sorunlarına ilgi duyan, yaşanılan düzensizlik
ve yoksulluklardan rahatsız olan ve eserlerine yansıtan biridir.
* Duyduğu rahatsızlık toplumdaki değişimle gelen çarpıklık, yozlaşmadan
kaynaklanır. Yazarı harekete geçiren de toplumun vicdanı olma duygusudur
diyebiliriz.
* Bir yanı "Garip Şiiri"nin getirdiği açılımla dışa/sokağa/toplum yaşamına,
ötedeki 'küçük insan'a nasıl bakılması gerektiğini; diğer yanı da toplumcu
gerçekçi bakışla insan-toplum gerçekliğinin nasıl yansıtılması gerektiğini
gösterir.
* Gelenekselle modern arasındaki çizginin önünü açan, düzyazıda yeni bir dil
kurup biçim geliştirerek, farklı bakış açılarının edebiyatı nasıl
zenginleştirebileceğini gösterirler.
* İnandırıcı, içten, insanı ve toplumu seven, yerellikten çok yöre/kasaba-kent
gerçekliğini önceleyen; giderek de öykü ve romanlarında bunun daha derişik
yanlarını irdelemeyi amaçlayan bir tavır geliştirdiğini söyleyebiliriz. Elleri
Sesinin Rengindeydi kitabındaki öyküleri bunun güzel örneğini sergiler.
Eserleri: Güller Kanıyordu, Ilgaz Teyze Öldü, Rezil Dünya, Sarduvan, Voli,
Drina'da Son Gün, Ateşi Yakanlar, Perşembe Adası, Sancı Meydanı, Nuni, Militan,
Tota, Terlikler, Ayın Ucunda, Elleri Sesinin Rengindeydi, Kırmızı Sardunya,
Madam Bambu
Şiir: Ayın Uçunda
ORHAN HANÇERLİOGLU
* Romanlarında genellikle büyük şe-hirlerde yaşayan insanların hayatını ve
acılarını anlatır. Ha-cimce büyük olmayan bu romanlardan sonra yazar tama-men
felsefe ile ilgili çalışmalara yönelmiştir.
*Edebiyata şiirle başladı. Bir süre öykü ile ilgilendi. *Şadırvan dergisinin
öykü yarışmasında birincilik kazandı. *1950'lerde romana yöneldi. 1951'den
1957'ye kadar her yıl bir roman yayınladı.
*Bu romanları birer büyük hikaye ölçüsünde dar tuttu. Ve her birinde yeni bir
biçim denemesine girişti. *Daha sonra felsefe ve ekonomi konularındaki
çalışmalara ağırlık verdi.
*Temel başvuru niteliğinde birçok kitap hazırladı. Ruhbilim, felsefe, ekonomi,
ticaret ve inanç sözlükleri de bunların arasındadır.
Şiir: Kıvılcım
Roman: Karanlık Dünya, Büyük Balıklar, Oyun, Ekilmemiş Topraklar, Ali, Kutu Kutu
İçinde, Yedinci Gün, Bordamıza Vuran Deniz, Başka Dünyalar Öykü: İnsansız Şehir
İnceleme: Erdem Açısından Düşünce Tarihi, Mutluluk Düşüncesi, Başlangıcından
Bugüne Kadar Özgürlük Düşüncesi, Felsefe Sözlüğü
MUZAFFER İZGÜ ( 1933)
*Mizah öğelerinden faydalanarak, toplumun aksayan yönlerini okuyuculara aktardı.
*Donumdaki Para adlı kitabıyla Türk Dil Kurumu Öykü Ödülü’nü, Dayak Birincisi
adlı çocuk romanıyla da Bulgaristan Altın Kirpi Ödülü'nü kazandı.
*Milliyet Sanat Dergisinin açtığı bir yarışmada ikincilik ödülü, Çocuk Kitapları
Fuarı'nda Uçtu Uçtu Ali Uçtu masalıyla birincilik ödülleri sahibi olan yazar
Öykü, Mizah: Bando Takımı, Donumdaki Para, Deliye Her Gün Bayram, Sen Kim
Hovardalık Kim, Her Eve Bir Karakol, Devlet Babanın Tonton Çocuğu, Lüplüp
Makinesi, Kasabanın Yarısı, Demokrasimiz Kaç Para Eder
Roman: Gecekondu, İlyas Efendi, Halo Dayı, Korkak Kahraman Oyun: Karadüzen,
İnsaniyettin, Reçetesi Peçete, Utanmıyorum Üşüyorum, Lütfen Kızımla Evlenir
Misiniz? Çocuk Kitapları: Bülbül Düdük, Ekmek Parası, Çizmeli Osman, Pazar
Kuşları, Uctu Uçtu Ali Uçtu, Ökkeş dizisi. Konuşan Balon Karlı Yollarda, Bandocu
Çocuk
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.